Dadaist themes in the Polish poetry after 2000

Celem pracy jest zbadanie obecności dadaizmu w polskiej poezji po roku 2000. We wstępie zarysowano motywacje stojące za podjęciem takich badań oraz przywołano metodologię nowoformalistyczną jako narzędzie pomocne w ujęciu rozważanego zjawiska. W pierwszym rozdziale nakreślono historię nowego formalizmu, stanowiska teoretyczne poszczególnych przedstawicieli tego nurtu krytycznoliterackiego ze szczególnym uwzględnieniem Caroline Levine. Pokazano, jaki był stosunek danych badaczy do takich nurtów krytyki literackiej, jak nowa krytyka czy nowy historyzm. W drugim rozdziale przywołano historię recepcji dadaizmu w Polsce. Szczególnie rozwinięto wątki dotyczące obecności dadaistycznych motywów w twórczości polskich futurystów, Witkacego, Witolda Gombrowicza, Mirona Białoszewskiego, poetów nowofalowych oraz poetów pokolenia „brulionu”. W trzecim rozdziale analizie poddano wybrane wiersze z książki Roberta Rybickiego „Dar Meneli”, zestawiając je między innymi z dziełami Tristana Tzary, Kurta Schwittersa i Elsy von Freytag-Loringhoven. Rozdział podzielono na trzy części, spośród których każda tyczy się osobnego wątku obecnego w twórczości Rybickiego: stosunku do nauki, języków nienormatywnych oraz pozaludzkich i formy skatologicznej. W czwartym rozdziale, podzielonym na trzy części, zanalizowano kilka wierszy Patryka Kosendy z książki „Największy na świecie drewniany coaster”, zestawiając je między innymi z twórczością sytuacjonistów, Hanny Höch czy Alfreda Jarry’ego. W pierwszej części nakreślono kontekst środowiskowy, ze szczególnym uwzględnieniem roli czasopisma „Stoner Polski”, cyberpoetyckiej grupy Rozdzielczość Chleba oraz efemerycznej grupy poetyckiej Nowa Faza, z kolei w drugiej i trzeciej zbadano dwa wątki w twórczości Kosendy – językowe formy kolażu oraz formy cyborgiczne. W piątym rozdziale zanalizowane wybrane wiersze czterech autorów – trzech związanych z internetowy czasopismem „Cyc Gada” i jednego niezwiązanego z żadnym środowiskiem poetyckiem: Piotra Janickiego, Adama Kaczanowskiego, Andrzeja Szpindlera oraz Piotra Przybyły. W zakończeniu zrekapitulowano krytycznoliteracki dyskurs wokół poezji dadaistycznej oraz krytyki nowoformalistycznej, a także przedstawiono propozycje dalszych badań.

The aim of the study is to examine the presence of Dadaism in the Polish poetry after 2000. The introduction outlines motivation behind undertaking such examination and recalls New Formalist methodology as a necessary tool to conceptualize the dadaist phenomenon. The first chapter sketches the history of New Formalism, the theoretical positions of the various representatives of this critical-literary trend with special attention to Caroline Levine. It is shown what was the attitude of the considered researchers to such currents of literary criticism as New Criticism or New Historicism. The second chapter recalls the history of the reception of Dadaism in Poland. In particular, threads on the presence of Dadaist themes in the works of Polish Futurists, Witkacy, Witold Gombrowicz, Miron Białoszewski, poets of the New Wave and „brulion” poets are developed. The third chapter analyzes selected poems from Robert Rybicki's book "The Squatters’ Gift", juxtaposing them with the works of Tristan Tzara, Kurt Schwitters and Elsa von Freytag-Loringhoven, among others. The chapter is divided into three parts, each of which deals with a separate theme present in Rybicki's works: attitude to science, non-normative and non-human languages and scatological form. The fourth chapter, divided into three parts, analyzes several poems of Patryk Kosenda from his book "The World's Largest Wooden Coaster", juxtaposing them with the works of the situationists, Hanna Höch and Alfred Jarry, among others. The first part outlines the environmental context, with particular emphasis on the significance of the online magazine "Stoner Polski", the cyber poetic group Rozdzielczość Chleba and the ephemeral poetry group Nowa Faza, while the second and third parts examine two themes in Kosenda's work – forms of language collage and cyborg forms. The fifth chapter analyzes selected poems by four authors - three associated with the online magazine "Cyc Gada" and one not associated with any poetry circle: Piotr Janicki, Adam Kaczanowski, Andrzej Szpindler and Piotr Przybyla. In the end, the critical-literary discourse around Dadaist poetry and New Formalism are recapitulated, and suggestions for further research are proposed.