The Relationship between fertility and level of education among rural women of Beskid Wyspowy

Fertility is one of the most important demographic determinants of development of any society, framed by women’s reproductive decisions taken during the lifetime. Studies reveal that females of well-developed countries experience a conflict of values forcing them to choose an alternative between the role of mother and wife, or professional carrier and self-realization. Nowadays, women’s academic enrollment is high since the high educational level reduces the uncertainty in achieving acceptable material status. All this influences decisions about marriage and decisions to become a mother. This alteration of worldview is characteristic of the second demographic transition and implies a long-term appearance of the downward trend of fertility levels in developed economics.The purpose of this study was to verify in Polish conditions the negative relationship between fertility level and women’s educational attainment, typical of developed counties. To this end, the author statistically analyzed hypothesis on the relation between the average number of births, average age of first birth and marriage and level of women’s education. Studies have shown that better educated women had statistically fewer children than relatively less educated ones. Furthermore, educational achievements were a strong incentive to postpone both moment of birth of first child and decision on first marriage. The level of education is one of many factors affecting fertility decisions. Owing to the long-term and irreversible nature of demographic processes, broader analysis of fertility determinants are warranted.

Płodność jest jednym z najważniejszych zjawisk demograficznych warunkujących poziom rozwoju każdego społeczeństwa. Jest ono kształtowane głównie przez decyzje prokreacyjne jakie podejmuje kobieta w różnych etapach życia. Wiele badań wskazuje, że w społeczeństwach krajów rozwiniętych gospodarczo następuje konflikt wartości, wymuszający konieczność wyboru pomiędzy rolą matki i żony a sukcesem zawodowym i samorealizacją. Współcześnie, kobiety stanowią znaczny odsetek wśród społeczności akademickich, ponieważ wysoki poziom wykształcenia zmniejsza niepewność co do osiągnięcia i utrzymania satysfakcjonującego statusu materialnego. Wszystko to ma wpływ m.in na moment wstąpienia przez kobietę w trwały związek małżeński, czy też na decyzję o zostaniu matką. Przykład wielu rozwiniętych krajów pokazuje, że przemiany światopoglądowe, charakterystyczne dla procesu drugiego przejścia demograficznego, implikują w długim okresie pojawienie się trendu spadkowego poziomu płodności. Celem niniejszej pracy było zweryfikowanie na gruncie Polski, ujemnej relacji występującej pomiędzy poziomem płodności a wykształceniem kobiet, charakterystycznej dla wielu krajów wysokorozwiniętych. W tym celu, autor pracy poddał statystycznej analizie hipotezy o zależnościach między średnią liczbą urodzonych dzieci, średnim wiekiem urodzenia pierwszego dziecka oraz zamążpójścia a poziomem wykształcenia jakie zdobywa kobieta.Przeprowadzone analizy wykazały, że lepiej wykształcone kobiety posiadały statystycznie mniej dzieci niż kobiety relatywnie gorzej wykształcone. Ponadto, chęć osiągnięcia wyższego wykształcenia była czynnikiem silnie motywującym do odkładania w czasie zarówno momentu urodzenia pierwszego dziecka, jak zawarcia pierwszego małżeństwa. Poziom wykształcenia jest jednym z wielu czynników kształtujących decyzje prokreacyjne. Z względu na długoterminowość i nieodwracalność procesów demograficznych, uwarunkowania zjawiska płodności winny być przedmiotem szerszych analiz.