The literary portrait of Helena Modjeska

Celem pracy jest ukazanie wizerunku jaki pozostawiła po sobie Helena Modrzejewska, największa polska aktorka przełomu XIX i XX wieku, oraz wskazanie relacji pomiędzy portretem własnym artystki a jego literackim odpowiednikiem. Praca składa się z czterech rozdziałów i pod względem konstrukcyjnym ma układ problemowy. Pierwsza część poświęcona jest przybliżeniu sylwetki Heleny Modrzejewskiej. W tym miejscu zestawione są najważniejsze etapy życia artystki, które później, w mniejszym lub większym stopniu, wpłynęły na jej wizerunek. W kolejnej części ukazany jest portret jaki Modrzejewska pozostawiła sama po sobie oraz rola, jaką odegrała autobiografia artystki, Wspomnienia i wrażenia, która w dziele kreacji własnego obrazu Modrzejewskiej, okazała się kluczowa. Rozdział trzeci poświęcony jest literackiemu portretowi Heleny Modrzejewskiej jaki pozostawili współcześni aktorce, pisarze i artyści. Interesujące jest to, jakie cechy eksponują w swoich dziełach konkretni pisarze, jak i to, jak te cechy odnoszą się do wizerunku o jaki przez lata zabiegała sama aktorka. Za przykłady posłużyły utwory: powieści z kluczem – Aktorka, Edwarda Lubowskiego; U progu sztuki, Ignacego Maciejewskiego; nowele Henryka Sienkiewicza, W krainie złota i Ta trzecia; oraz wiersz Adama Asnyka Helenie Modrzejewskiej.Ostatnia część pracy przedstawia współczesny wizerunek Heleny Modrzejewskiej. Dla wskazania najważniejszych cech posłużyły dwie powieści: W Ameryce Susan Sontag i Loża Joanny Oparek.

In master's thesis, I would like to show the image left by the Helena Modjeska, the greatest Polish actress late nineteenth and early twentieth century, and the relationship between the self-portrait of the artist and his literary counterpart. The thesis consists of four chapters. The first part devoted approximate figure of Helena Modjeska. I tried to show the major stages of life that later, which affected the image of the artist.In the next chapter, the most important objective was to present a picture of Modjeska, which she left behind. At this point, I tried to show what was important for Modjeska, in creating her own image, her autobiography "Memories and impressions"The third chapter devoted publication of a literary portrait which left Modjeska contemporary actress, writers and artists. I used two novels. first by Edward Lubowski, "Actress", the second by Ignatius Maciejewski "At the dawn of art." Besides I used the story by Henryk Sienkiewicz: "In the Land of Gold" and "The Third" and also a poem by Adam Asnyka "Helena Modjeska".The last part of the thesis allocated to present a modern image of Helena Modjeska. At this point I took advantage of the novel "In America," by Susan Sontag and novels Polish author Joanna Oparek, "The Lodge".