The perception and presentation of the African continent and its inhabitants in selected examples of Polish literary reportage on Africa

Tematem pracy jest postrzeganie i prezentacja Czarnego Lądu i jego mieszkańców na wybranych przykładach polskiego reportażu o Afryce. W pierwszym rozdziale autorka podejmuje próbę zdefiniowania gatunku, jakim jest reportaż, odwołując się do opinii takich specjalistów, jak Melchior Wańkowicz, Kazimierz Wolny-Zmorzyński, Barbara Witosz czy Krzysztof Kąkolewski. Autorka opisuje również drogę rozwoju gatunku w Europie oraz podejmuje rozważania nad hybrydycznością reportażu stojącego na pograniczu literatury i dziennikarstwa. W pierwszym rozdziale autorka stawia też pytanie, na ile dopuszczalna w reportażu jest fikcja i odpowiada na to pytanie w oparciu o opinie znanych autorów, w tym wspomnianego już Wańkowicza i Kapuścińskiego. Można tu też znaleźć nakreślenie definicji podgatunku, jakim jest reportaż podróżniczy. Rozdział drugi otwiera zarys historii reportażu podróżniczego w Polsce, sięgającej jeszcze XVII wieku. Autorka pracy wylicza wielu wybitnych pisarzy i reportażystów, którzy przyczynili się do rozwoju tego gatunku w kraju. W tym rozdziale również można znaleźć skrócone życiorysy czterech wybranych autorów – Kazimierza Nowaka, Ryszarda Kapuścińskiego, Kingi Choszcz oraz Dariusza Rosiaka, których utwory podlegają analizie w rozdziale następnym. W trzecim rozdziale autorka odpowiada na pytanie postawione we wstępie pracy – czy, i w jaki sposób, zmienił się sposób postrzegania i prezentacji Czarnego Lądu oraz jego mieszkańców od lat 30. XX wieku do dzisiaj. Po analizie czterech pozycji: Rowerem i pieszo przez Czarny Ląd Kazimierza Nowaka, Hebanu Ryszarda Kapuścińskiego, Mojej Afryki Kingi Choszcz oraz Żar. Oddech Afryki Dariusza Rosiaka autorka pracy dochodzi do wniosku, iż Afryka jest przez wybranych pisarzy postrzegana podobnie, jako fascynujący i bardzo zróżnicowany kulturowo kontynent. Ewolucji, zarówno mentalnej jak i językowej, ulega natomiast sposób przedstawiania Afrykanina.

The subject matter of this study paper is the perception and presentation of the African continent and its inhabitants in selected examples of Polish literary reportage on Africa. In the first chapter the author attempts to define reportage as a literary genre, referring to the opinion of experts such as Melchior Wankowicz, Kazimierz Wolny-Zmorzyński, Barbara Witosz and Krzysztof Kąkolewski. The author also presents the development of this genre in Europe, taking into consideration its hybridity spreading over the borderline between literary fiction and journalism. In the first chapter the author also raises the question of how much fiction is acceptable in a reportage as such and bases the answer to this question on the opinions of well-known authors, including the already mentioned Wańkowicz and Kapuscinski. One can also find here a definition of the reportage sub-genre refered to as "travel report" or "a report from a journey". The second chapter opens with an overview of travel reports in Poland throughout the past ages, starting from the 17th century. The author lists a number of outstanding works of writers and photojournalists who have contributed to the development of the genre in her country. In this section one can also find short biographies of the four selected authors - Kazimierz Nowak, Ryszard Kapuscinski, Kinga Choszcz and Dariusz Rosiak. Their works are analysed in the next chapter. In the third chapter, the author answers the question posed in the introduction to the paper, that is whether and how the perception and presentation of Africa and its people has changed from the 1930s to the present time. Having analysed the content of the following four books: Rowerem i pieszo przez Czarny Ląd written by Kazimierz Nowak, Heban written by Ryszard Kapuscinski, Moja Afryka by Kinga Choszcz and Zar. Oddech Afryki by Dariusz Rosiak the author comes to the conclusion that Africa is seen by all the aforementioned writers alike and presented as a place that is always fascinating and culturally diverse. The evolution, both in its mental sense and in terms of the choice of language, is observed, however, in the mode of presentation of an African.