Whom should Poles fear? : the construction of an enemy in the narrative of the United Right

Bibliogr. s. 86-94

Głównym celem artykułu jest analiza wypowiedzi polityków Zjednoczonej Prawicy pod kątem sposobów wzbudzania społecznych lęków i generowania figury wroga. Za punkt wyjścia przyjęto koncepcję trzech poziomów funkcjonowania strachu zaproponowaną przez Marthę Nussbaum: lęki wynikające z realnych wydarzeń wzbudzających niepewność, przeniesienia strachu na kogoś/coś, co nie ma nic wspólnego z rzeczywistym problemem, ale służy jako wygodny zamiennik (kozioł ofiarny), i wykorzystania idei ukrytego/wyimaginowanego wroga. Te trzy aspekty przełożyły się na analizę narracji dotyczących kolejno uchodźców, Donalda Tuska i środowisk LGBT+ oraz "ideologii gender". Wpisują się one w koncepcję "zarządzania strachem", rozumianą jako strategia manipulacyjna, która poprzez wzbudzanie lęków wobec określonych zjawisk i ludzi dążyć ma do wyeliminowania z dyskursu niepożądanych idei/grup oraz stawiania władzy jako gwaranta bezpieczeństwa. Materiał badawczy konfrontowany jest również z selektorami informacji Niklasa Luhmanna, którego koncepcje systemów społecznych i realności mediów masowych przyjęte zostały jako założenia teoretyczne.

The article's main objective is to analyse the statements made by politicians from the United Right regarding their methods of arousing social fears and generating an enemy. The starting point is the concept of three levels of fear proposed by Martha Nussbaum: fears arising from actual events that create uncertainty, the displacement of fear onto someone/something unrelated to the actual problem but serving as a convenient substitute (scapegoating), and the employment of the idea of a hidden/imaginary enemy. These three aspects are applied to analysing narratives concerning refugees, Donald Tusk and the LGBT+ community, and "gender ideology". These narratives align with the concept of "fear management", understood as a manipulative strategy that aims to eliminate undesirable ideas/groups from the discourse by arousing fears towards specific phenomena and individuals, while positioning those in power as guarantors of security. The research material is also examined through the lens of Niklas Luhmann's (2009) information selection criteria, whose concepts of social systems and the reality of mass media are adopted as the guiding theory.