Performatics/politics, i.e.on Paweł Demirski's PARAPHRASES from the perspective of the most recent dramatological research

Praca analityczno-interpretacyjna. Teza: Utwory Pawła Demirskiego są scenariuszami świadomie nieskończonymi, które domagają się działania już na poziomie aktywności czytelniczej, nadając jej performatywny charakter. Stwierdzenie, że performatyka dramatów Demirskiego jest jednocześnie ich polityką. Rozszerzenie zakresu pojęciowego definicji: parafraza, demi(d)rama.Przegląd teorii performatywności (m. in. R. Schechnera, V. Turnera, M. Carlsona, M. Singera, J.L. Austina, J. Butler) i opis zwrotu performatywnego w naukach humanistycznych (reorientacji ku sprawczości, materialności, wydarzeniowości). Przywołanie stanowisk najważniejszych badaczy polskich i zagranicznych (P. Kivy, W. B. Worthen, M. Sugiera, A. Adamiecka-Sitek, A. Krajewska), kładących teoretyczne fundamenty pod nową dziedzinę pracy nad tekstem dla teatru, jaką jest performatyka dramatu. Wskazanie opozycyjnych koncepcji H.-T. Lehmanna oraz E. Fischer-Lichte, które wykluczają z obszaru sztuk performatywnych literaturę. Wyjaśnienie terminów, np. autopojetyczna pętla feedbacku. Analiza dramatopisarstwa Pawła Demirskiego w perspektywie najnowszych badań dramatologicznych. Zastosowanie narzędzi performatyki dramatu (otwarty charakter utworu; procesualność; palimpsestowość; powtarzalność; poetyka niegotowości; kwestia materialności) i podziału tej dziedziny wprowadzonego przez Małgorzatę Sugierę (1. projektowany w tekście, aktywny typ odbioru; 2. autorefleksyjne cechy języka; 3. stosunek świata przedstawionego do przedstawiającego) do wybranych parafraz autorstwa Pawła Demirskiego. Analiza świadomie i ewidentnie wykreowanych jakości tekstowych, które angażują czytelnika lub teatralnego widza. Założenie, że to odbiorca decyduje, co łączy poszczególne motywy i jakie to ma znaczenie dla całości utworu (argumentacja za pomocą konkretnych przykładów). Dramatopisarstwo Demirskiego jako szczególne na tle innych pozycji na polskim rynku wydawniczym. Uzasadnienie: utwory te są performatywne (uaktualniające się wraz z konkretną lekturą lub realizacją sceniczną), nietradycyjne (rezygnacja z podziału na sceny i akty, monologi postaci i mini-fabuły zamiast dialogów i spójnej akcji), materialne (konwencje zapisu, uksiążkowienie), autotematyczne, wpisane w kontekst (przy różnych demi(d)ramach – inny), procesualne (nie gotowe artefakty), o niezamkniętym kształcie (angażującym publiczność). Określenie specyfiki utworów – płaszczyzny, na której spotykają się wymiary: polityczny, artystyczny i literacki, definiując tym samym swoistą estetykę teatralną dramatów Demirskiego. Szukanie momentów gry autora z performatyką (postać jako anty-performer; język nieperformatywny). Omijanie pozytywnych rozwiązań i jednoznacznych propozycji zmiany rzeczywistości jako zasadnicza cecha dramatów Demirskiego.Próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu otwarty charakter utworów wpływa na kreację wydarzeń scenicznych – opis i analiza wybranych scen z przedstawień w reżyserii Moniki Strzępki lub Michała Zadary.Charakterystyka „performatywnej oprawy” parafraz Demirskiego: „potencjał rewolucyjny” dramatów (polityka jako metoda krytyczna; zabawa z własnym tekstem; kryzys reprezentacji i fikcji scenicznej); performans „POLSKA” („sprawa polska” jako leitmotiv utworów); współpraca z Moniką Strzępką i wybranymi teatrami; publicystyka autora na łamach „Krytyki Politycznej” oraz medialny wizerunek dramatopisarza/dramaturga.

Analytical and interpretative work. Topic: Dramas of Paweł Demirski are consciously endless screenplays, which are demanding action at the level of the reading activity, giving it a performative character. To say that performatics of Demirski’s dramas is also their politics. Extending the range of definitions: paraphrase, demi(d)rama. First of all, giving the background of performance theory in general (e.g. R. Schechner, V. Turner, M. Carlson, M. Singer, J.L. Austin, J. Butler) and a description of the return of performative in the humanistic studies (reorientation toward efficacy, materiality). Then, recall the key positions of polish and foreign scientists (P. Kivy, W.B. Worthen, M. Sugiera, A. Adamiecka-Sitek, A. Krajewska), putting the theoretical foundations for the new field of work on the text for the theater, which explore the threshold between text and performance. Indication of the opposition concept of H.-T. Lehmann and E. Fischer-Lichte, which exclude literature from the area of performance arts.Explaining how performance gets to be importance and acceptance in literature, especially in Paweł Demirski’s dramas. Analysis of Demirski’s playwriting in the perspective of the most recent dramatological research. Use the tools of performance studies (e.g. the open nature of the work; repeatability; the question of materiality) and distribution of this field introduced by Małgorzata Sugiera (1. designed in the text, the active type of reception; 2. self-reflection characteristics of the language; 3. world which are showing and this which is shown in the theatre) to descript paraphrases written by Paweł Demirski. The assumption that the recipient decide what unites the different themes, scenes and what does this mean for the whole work (the argument with specific examples). Finding moments of the author’s games with performance (character as an anti-performer; unperformative language).Attempting to answer the question to what extent the open nature of the works affect the creation of stage events – the description and analysis of selected scenes from productions directed by Monika Strzępka or Michał Zadara.Characteristics of "performative framing" of Demirski’s paraphrases: "revolutionary potential" of dramas (politics as a critical method; the crisis of representation and fiction), performance entitled "POLAND" ("Polish question" as the leitmotiv of plays); collaboration with Monika Strzępka and different theatres; the media image of the playwright / dramatist (“Krytyka Polityczna” and different competitions). Looking for the reasons why these plays (which are: performative, non-traditional, autothematic, written in the context of something, involving the audience) are original compared to other polish positions.