Images of Saints Cyril and Methodius in Orthodox churches in Polish : iconographic analysis

Bibliogr. s. 141-142

W XIX wieku w cerkwiach na ziemiach polskich należących do zaborów rosyjskiego i austriackiego zaczęły pojawiać się przedstawienia Cyryla i Metodego. Wynikało to ze wzrostu zainteresowania apostołami Słowian tak z powodów religijnych (milenijnych), jak ideowych i politycznych (panslawizm, słowianofilstwo, ekumenizm). Na podstawie przeprowadzonych badań okazało się, że na kształtowanie się ikonografii świętych miały duży wpływ gotowe wzory, rozpowszechniane w książkach i czasopismach religijnych oraz drukach ulotnych i obrazkach dewocyjnych. Dominują tu dwa kierunki powiązań: rosyjski, prawosławny z głównym ośrodkiem w Petersburgu oraz zachodni, katolicki, z centrum w Welehradzie i szerzej - na Morawach. Pierwszy nurt dominował w Królestwie Polskim i przygranicznych terenach Galicji. Drugi w cerkwiach grecko-katolickich w Galicji zachodniej.

In the 19th century, representations of Cyril and Methodius began to appear in Orthodox churches in the Polish territories that belonged to the Russian and Austrian partitions. This was due to the growing interest in the Slavic apostles for both religious reasons (millennium celebrations) and ideological and political ones (Pan-Slavism, Slavophilism, ecumenism). Based on conducted research, it was found that the formation of the saints’ iconography was greatly influenced by patterns issued in religious books, periodicals, and ephemeral prints and as devotional images. Two main streams of influence can be identified: the Russian Orthodox, centred in Petersburg, and the Western Catholic, with its centre in Velehrad and more broadly, in Moravia. The first trend dominated in the Congress Poland and the border regions of Galicia, while the second prevailed in Greek Catholic churches in western Galicia.