Publishing "The Hobbit" by J.R.R. Tolkien in Poland. An analysis of graphic design

Analiza wybranych wydań „Hobbita” J.R.R. Tolkiena w Polsce z zakresu czasowego 1960 (pierwsze polskie wydanie) – 2013. Omówione zostały najważniejsze wydania z tego okresu. Dodatkowo opisano pierwsze wydania w Anglii (George Allen & Unwin Ltd., 1937) i USA (Houghton Mifflin Co., 1938) jako punkt odniesienia. Praca zawiera też notatkę biograficzną Tolkiena jako twórcy, artysty i ilustratora (zakres czasowy: od urodzenia do ukończenia pracy nad pierwszym wydaniem „Hobbita”), w której położono nacisk na udział autora w tworzeniu książki, ilustrowaniu jej i projektowaniu pierwszego wydania. W części właściwej zaprezentowano chronologicznie różne polskie wydania książki „Hobbit” badane pod kątem projektów typograficznych i opracowania graficznego: I wydanie z r. 1960 w oprac. graf. J. Młodożeńca, kolejne wydania wyd. Iskry; wydanie wyd. Libros z 2002 r.; wydania wyd. Amber od 2000 r.; wydanie Bukowego Lasu z roku 2013. Praca zilustrowana jest m.in rysunkami, grafikami, mapami i ilustracjami stworzonymi przez J.R.R. Tolkiena na potrzeby „Hobbita”, skanami okładki i obwoluty z 1937 r., skanami i zdjęciami omawianych polskich wydań i innymi materiałami. Podsumowanie zawiera ogólną ocenę poziomu polskich edycji na przełomie lat 19602013. Zaproponowano rozwiązania najczęściej pojawiających się problemów i wyliczono główne „grzechy” polskich wydawców „Hobbita” na polu typografii i projektowania graficznego. Pracę zamyka kilka ilustracji z niewykorzystanymi projektami okładek do książki „The Hobbit” stworzonych przez różnych artystów i umieszczonych w Sieci. W kwestiach typografii i projektowania odwoływano się do książek „Elementarz stylu w typografii” R. Bringhursta, „Typografia książki” M. Mitchella i S. Wightman. Użyto opracowań na temat życia i dzieł J.R.R. Tolkiena („J.R.R. Tolkien: a biography” H. Carpentera, „J.R.R. Tolkien. Listy” w oprac. H. Carpentera, „J.R.R. Tolkien: Artist & Illustrator” W.G. Hammonda i C. Scull) oraz opracowania “Hobbit w malarstwie i grafice J.R.R. Tolkiena” W.G. Hammonda i C. Scull.

The thesis contains an analysis of chosen Polish editions of “The Hobbit” by J.R.R. Tolkien from between 1960 (1st Polish edition) to 2013. The most important Polish editions are described and commented upon. Additionally, the first English (George Allen & Unwin, 1937) and American (Houghton Mifflin Co.) editions are presented as references. The life of J.R.R. Tolkien as an author, artist and illustrator is described (up to the moment of the first printing of “The Hobbit”) in a biographical note which focuses on Tolkien’s involvement as an illustrator and designer in the process of preparing the first edition. The main part presents Polish editions of “The Hobbit” chronologically, where typography and graphic projects are being researched: 1st Polish edition of 1960, designed by J. Mlodozeniec; the following editions prepared by such publishers as Iskry, Libros (2002), Amber (up from 2000) and Bukowy Las (2013). The thesis is being illustrated with drawings, graphics, maps and illustrations prepared by J.R.R. Tolkien for “The Hobbit”, and with other relevant materials (such as scans and photographs of book cover and dust jacket, of first English edition as well as the Polish editions presented). The summary contains the propositions of solutions to the most common problems and a list of the “sins” of the Polish publishers of “The Hobbit” concerning typography and graphic design. In the closing paragraph some unused concept designs for the book cover made by various artists (who presented their works online) are being shown.In the matters of typography and graphic design, “The Elements of Typographic Style” by R. Bringhurst and “Book typography. A designers manual” by M. Mitchell and S. Wightman are being referenced and quoted (in their Polish translations). Concerning the life and works of J.R.R. Tolkien, “The Letters of J.R.R. Tolkien” edited by H. Carpenter and “The art of the Hobbit by J.R.R. Tolkien” in their Polish translations are being referenced and quoted, as well as “J.R.R. Tolkien: A biography” by H. Carpenter, “J.R.R. Tolkien: Artist and Illustrator” by W.G. Hammond and C. Scull which are referenced and quoted from their English editions.