Quentin Tarantino po polsku - Analiza strategii tłumaczeniowych na przykładzie wybranych filmów

Wersja lektorska pozostaje najpopularniejszą formą tłumaczenia filmów w Polsce. Jednak obok zalet, mających związek głównie z wygodą widza, metoda ta ma także poważne ograniczenia. Najpoważniejszą wadą wersji lektorskiej jest wyraźne przybliżanie świata przedstawionego do widza, upraszczanie i eliminowanie nawiązań kulturowych, nazywane domestykacją. W wersji z napisami możemy z kolei zaobserwować odwrotny proces najczęściej dosłownego tłumaczenia kwestii oraz zachowywania możliwie jak największej ilości elementów obcych kulturowo, co określa się mianem egzotyzacji.Praca została podzielona na trzy główne rozdziały. W pierwszym z nich, poprzedzonym krótkim wstępem, zawarto informacje dotyczące początków tłumaczeń filmów, charakterystykę poszczególnych rodzajów tłumaczeń audiowizualnych (lektor, napisy, dubbing) oraz różne klasyfikacje strategii tłumaczeniowych. Drugi rozdział omawia szczegółowo metodologię badań oraz użyte materiały. W trzecim rozdziale znajdują się wyniki analizy przeprowadzonej w oparciu o konkretne przykłady wybrane z filmów w reżyserii Quentina Tarantino (Bękarty wojny oraz Django). W ostatniej części zaprezentowane są zbiorcze statystyki i wnioski.Porównanie wyników dowodzi, że wersja lektorska różni się znacząco od napisów pod względem wierności oryginałowi. Lektor zazwyczaj znacząco od niego odbiega, podczas gdy napisy pozostają mu zdecydowanie wierniejsze. Wydaje się, że nie jest to powszechnie znany fakt wśród polskiej widowni, a jego świadomość mogłaby wpłynąć na zmianę preferencji Polaków przy wyborze wersji tłumaczenia anglojęzycznych filmów.

Voice-over continues to be the most common mode of AVT in Poland, yet it is not deprived of constraints. The most serious one is presumably its tendency to simplify or eliminate cultural references, which brings the original to the reader and has to be viewed as domestication. Subtitles, on the other hand, leave the original intact as much as possible, and bring the reader to embrace the original and experience all the foreign in the text.This thesis has been divided into a brief introduction followed by three main chapters. A brief history of AVT is presented in the first one, along with a broad description of types of AVT modes and various classifications of translation strategies. The next chapter discusses the procedure, analysis criteria and materials in detail. Chapter Three provides an analysis and an attempt at assessment of individual translation choices in voice-over and subtitled versions of translations in two Quentin Tarantino’s films (Inglorious Basterds, Django). The last part contains overall comparison and final results.The findings indicate a pronounced tendency of voice-over to domesticate, whereas subtitles clearly strive to preserve as many original elements as possible. This opposition in the general orientation of these two most popular AVT modes in Poland seems to remain unknown to the vast majority of the audience. It appears likely that the awareness of this fact could influence the preference of Polish viewers when choosing the type of translation of foreign productions.