Funkcja literackich, teologicznych i filozoficznych elementów środkowowschodnich w poezji T.S. Eliota

Praca analizuje dogłębnie funkcje dwóch aspektów dualizmu wywodzącego się ze środkowowschodniej tradycji literackiej, teologicznej i filozoficznej, który jest obecny w poezji T.S. Eliota w dwojakiej formie. Pierwsza forma, mianowicie immanentny dualizm dwóch walczących ze sobą sił opiera się na wpływie perskiej historii kasty Zoroastryjskich kapłanów – Medów, na Zoroastryjskiej teologii, na gnostycznej filozofii Sufickich mistyków średniowiecznej Persii oraz na rubajjatach Omara Chajjama w tłumaczeniu Edward'a FitzGerald'a. Z drugiej strony przedstawia ona powyższe elementy w ich dualistycznej funkcji między innymi w takich dziełach Eliota, jak: Podróż Trzech Króli, Śmierć świętego Narcyza czy Puści ludzie. Drugi rozdział pracy dyskutuje odwrotną sytuację, w której dualism ten przedstawiony jest jako dwie współbrzmiące, nawzajem na siebie oddziaływujące siły wewnętrzne ludzkiej natury. Sir George James Frazer i jego antropologiczne dzieło Złota gałąź, zbiory mitologicznych opowieści starożytnego Egiptu i funkcja magii w obrządkach egipskich stanowią punkt wyjścia do analizy Ziemi jałowej Eliota pod kątem harmonijnego dualizmu.

Dualism with which Eliot would embellish his poetics would always be accompanied by ambiguous, oftentimes limitless scope of interpretation patterns, which effectively render Eliot's works so vivacious and alluring contentwise. This dualism hails back to the tradition of the Persian verse, the Egyptian myth and the Zoroastrian tradition in the Middle-East. Inasmuch as he could not have possibly been influenced by all of them, to a profound extent of research into these aspects, the dualistic nature of human soul is by large present in his poetical discourse. This thesis therefore, explores two ways in which Eliot's poetry can be interpreted through the prism of dualism of the Middle-East. The first chapter focuses on the disjunctive function of elements whose reflection is deeply felt in Eliot's work. These comprise Median historical background together with Zoroastrian tenets that reflect alienation of the Magi in The Journey of the Magi. Continuing the exploration of the alienating aspect, the thesis proceeds to perceive Death of Saint Narcissus in the purest of forms through mystical Sufi tradition. The idea of the disjunctive functions is then completed by a debate of meditative escapism in Rubaiyat and Eliot's works alike.The second chapter constitutes an exposition of another dualistic interpretation. On this occasion, contrary to what has been put forth in the first part, the thesis moves on to capture the function of conjunctive Middle-Eastern elements. The means to approach the analysis provides Eliot's magnum opus – The Waste Land – and the Osirian myth, as seen by Eliot through Frazer's masterpiece.