The linkage between radicalism and pragmatism. The evolution of Iranian foreign policy since Revolution untill contemporary times

Poniższa praca magisterska jest analizą polityki zagranicznej prowadzonej przez Republikę Islamską oraz czynników ją kształtujących. Szczególny nacisk autor kładzie na struktury polityczne wewnątrz Iranu, grupy interesów oraz wpływ, jaki korelacje między nimi wywierają w danym momencie na proces kształtowania strategii międzynarodowej tegoż państwa. Autor wychodzi z założenia, że irańska polityka zagraniczna od czasów Rewolucji podlega nieustannej ewolucji, która przebiega w obszarze od radykalizmu z jednej strony do pragmatyzmu z drugiej. Praca jest podzielona na rozdziały, które w większości pokrywają się czasowo z kadencjami poszczególnych prezydentów Iranu po 1979 roku. Rozdział pierwszy stanowi szkic położenia Iranu na arenie międzynarodowej w okresie przedrewolucyjnym, szczególną uwagę poświęcając relacjom na linii Teheran-Waszyngton oraz wpływowi ostatniego szacha na agendę państwa irańskiego. W rozdziale następnym autor postanowił podjąć próbę wyjaśnienia wpływu Rewolucji na proces kształtowania irańskiej agendy międzynarodowej. Rozdział trzeci zawiera opis relacji międzynarodowych Iranu w pierwszym dziesięcioleciu porewolucyjnym, z głównym naciskiem na przyczyny, przebieg i skutki wojny iracko-irańskiej. W kolejnym rozdziale analizie zostaje poddany okres prezydentury Hashemiego Rafsanjaniego, cechujący się odwilżą w stosunkach Iranu z wieloma państwami, motywowaną przyznaniem przez władze priorytetu kwestiom gospodarczym. Rozdział piąty jest analizą kadencji Mohammada Khatamiego, podczas której próbowano kontynuować politykę normalizacji stosunków międzynarodowych Iranu. Następny rozdział opisuje okres, w którym stanowisko prezydenta Islamskiej Republiki piastował Mahmoud Ahmadinejad, preferujący radykalną postawę w polityce zagranicznej państwa. W części ostatniej uwaga skupia się na nadal trwającej kadencji Hassana Rouhaniego – podjęta zostaje próba odpowiedzi na pytanie, czy w jej wyniku dochodzi do istotnych zmian na szczytach władzy w Iranie. Sporo miejsca poświęcone zostaje również relacji na linii Teheran-Waszyngton, szczególnie w odniesieniu do prezydentury Donalda Trumpa.

The following master's thesis is an analysis of the foreign policy pursued by the Islamic Republic and the factors that shape it. The author puts particular emphasis on political structures inside Iran, interest groups and the influence that correlations between them exert at a given moment on the process of shaping the international strategy of that state. The author assumes that Iranian foreign policy since the Revolution is undergoing constant evolution, which runs from the radicalism on the one hand to pragmatism on the other. The work is divided into chapters, which mostly coincide with the cadences of individual Iranian presidents after 1979. The first chapter is a sketch of Iran's position in the international arena in the pre-revolutionary period, with special attention being paid to the Tehran-Washington relationship and the influence of the last Shah on the Iranian state agenda. In the next chapter, the author decided to try to explain the influence of the revolution on the process of shaping the Iranian international agenda. The third chapter contains a description of Iran's international relations in the first decade of post-revolution, with the main emphasis on the causes, course and effects of the Iraqi-Iranian war. In the next chapter, the period of the presidency of Hashemi Rafsanjani is analyzed, characterized by a thaw in Iran's relations with many states, motivated by the priority given by the authorities to economic issues. The fifth chapter is an analysis of the term of office of Mohammad Khatami, during which attempts were made to pursue a policy of normalizing Iran's international relations. The next chapter describes the period in which the post of President of the Islamic Republic held Mahmoud Ahmadinejad, preferring a radical attitude in the foreign policy of the state. In the last part, the focus is on the continuing term of Hassan Rouhani - an attempt is made to answer the question whether it leads to significant changes at the top of power in Iran. A lot of space is also devoted to the relationship between Tehran and Washington, especially with regard to the presidency of Donald Trump.