Alternatives of reality and visions of future. Anti-utopian anime as metaphor of modern Japanese society

Celem niniejszej pracy jest omówienie problematyki związanej z relacją pomiędzy charakterystyką współczesnego społeczeństwa japońskiego a antyutopijnym społeczeństwami przedstawionymi w anime powstałych w XXI wieku. W szczególności analizie poddane zostały zjawiska społeczne przejawiające specyfikę antyutopijną. W badaniach oparto się na publikacjach dotyczących współczesnego społeczeństwa japońskiego, doniesieniach prasowych oraz własnej analizie anime sklasyfikowanych jako antyutopijne. Rozdział pierwszy poświęcony jest zdefiniowaniu pojęć „eutopia”, „antyutopia”, „dystopia” oraz wyszczególnieniu w dziewięciu kategoriach cech charakterystycznych odpowiadających im konstruktów społecznych. W rozdziale drugim podjęto się zbadania współczesnego społeczeństwa japońskiego posługując się kategoriami wyodrębnionymi w rozdziale pierwszym. Rozdział trzeci przedstawia analizę antyutopijnych społeczeństw przedstawionych w anime bazując na tych samych kategoriach.W obliczu występowania tożsamych zjawisk zarówno we współczesnym społeczeństwie japońskim, jak i antyutopijnych społeczeństwach zobrazowanych w anime, potwierdza się obecność związku pomiędzy nimi.

The aim of this thesis is to discuss the issues connected to the relation between the characteristics of the modern Japanese society and anti-utopian societies depicted in anime created in the 21st century. Particularly, the phenomena showing anti-utopian characteristics were analyzed. The research is based on the publications concerning the modern Japanese society, press reports and author’s own analysis of selected anime classified as anti-utopian. The first chapter is dedicated to defining terms such as “eutopia”, “anti-utopia”, “dystopia”, as well as corresponding social constructs and their characteristics in nine categories.In the second chapter the modern Japanese society is analyzed based on the categories defined in the first chapter. The third chapter presents the analysis of anti-utopian societies depicted in anime, based on the same categories.In view of the fact that identical phenomena occur both in the modern Japanese society and the anti-utopian societies pictured in anime, the presence of a metaphorical connection between them is confirmed.