Chronotherapy of arterial hypertension

Bibliogr. s. 248-250

Zarówno znaczenie zaburzeń rytmu dobowego ciśnienia tętniczego dla ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych i nerkowych nadciśnienia tętniczego, jak i cykliczność dobowa ryzyka tych powikłań stanowią podstawę do stosowania zasad chronoterapii, czyli metod dostosowania stężenia i siły działania leku w czasie do okołodobowych rytmów biologicznych zjawisk, na które ten lek ma działać również w terapii hipotensyjnej. W dobowym rytmie ciśnienia tętniczego podkreśla się znaczenie dwóch parametrów, które w przypadku nieprawidłowych wartości wiążą się z pogorszeniem rokowania u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym. Są to: wysokość nocnego spadku ciśnienia w stosunku do wartości w dzień i wysokość porannego wzrostu ciśnienia. Zaburzenia dobowego profilu ciśnienia mogą polegać na niedostatecznym spadku ciśnienia w nocy (< 10% — non-dippers) lub wręcz wyższych wartościach ciśnienia w dzień niż w nocy (< 0% — risers lub inverse dippers), lub na zbyt dużym spadku ciśnienia w nocy (> 20% — extreme dippers). Wydaje się, że drugim istotnym parametrem dobowego profilu ciśnienia jest nadmierny poranny wzrost ciśnienia, określany jako morning surge. U pacjentów z prawidłowym dobowym rytmem ciśnienia najlepszym rozwiązaniem są leki długodziałające dawkowane rano. Natomiast u pacjentów z niedostatecznym nocnym spadkiem ciśnienia właściwym podejściem jest wieczorne dawkowanie leków, które wykazały skuteczność w odwracaniu dobowego profilu ciśnienia z non-dipper na dipper. Dla kontroli nagłych porannych wzrostów ciśnienia tętniczego i związanego z nim ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych między godziną 6 rano a południem w wielu wypadkach skuteczne są podane rano leki hipotensyjne działające całą dobę lub dłużej. Gdy tak nie jest, dalsze postępowanie powinno uwzględniać wysokość ciśnienia u pacjenta w godzinach nocnych. U pacjentów non-dippers lek podany wieczorem powinien zabezpieczyć zjawisko morning surge. U pacjentów typu dippers należy rozważyć dodanie dawki wieczornej jednego ze stosowanych leków długodziałających. Opanowania rannego skoku ciśnienia u pacjenta z niskimi wartościami w nocy (extreme dipper) wymaga uzupełnienia terapii małą dawką wieczorną jednego ze stosowanych leków długodziałających, dodanie długodziałającego a-adrenolityku, a w przyszłości być może chronoterapeutyku.

There are several reasons of using chronobiology principles in antihypertensive therapy. Firstly, influence of arterial blood pressure circadian rhythm disorders on the risk of cardiovascular and kidney complication of arterial hypertension and secondly, circadian rhytm of the above complications. Chronotherapy itself is a method of adjusting the concentration and power of the drug influence in time based on the circadian rhythms of biological phenomena, which are supposed to be influenced by the drug also during antihypertensive therapy. Usually the importance of two parameters of the arterial blood pressure circadian rhythm is being emphasized, as their abnormal values worsen the prognosis for patients with arterial hypertension. These parameters are: the value of nocturnal fall of blood pressure comparing to diurnal value and value of blood pressure morning rise. There are the following kinds of blood pressure pattern: 1. patients with abnormal nocturnal fall of blood pressure (< 10%), called nondippers; 2. patients whose pressure even increases in the night (< 0%), called risers or reverse dippers; 3. patients with a high nocturnal fall of blood pressure (> 20%), called extreme dippers. Abnormally increased rise of morning pressure is called morning surge. The longacting drugs administered in the morning are optimal for patients with normal circadian rhythm of blood pressure. For patients with abnormal nocturnal fall of blood pressure it seems that evening dosing of drugs which change the pressure pattern from nondipper to dipper is appropriate. In many cases in order to control sudden morning pressure surges which increase the risk of cardiovascular incidents, morning administration of a longacting antihypertensive drug is effective. If it is not, then further therapy should be based on night pressure values. For nondipper patients evening dosing should secure the morning surge. For dipper patients one has to consider adding an evening dose of one of the longacting drugs. In order to control the morning surge of an extreme dipper patient (that is one with very low pressure values in the night) it is necessary to supplement longacting drugs being used with a small evening dose, or introducing a-adrenolitics. Current research progress gives hope that in the future we might also have chronotherapeutics available for such therapy.