The impact of pastoral management on the physicochemical properties of soils in the Western Bieszczady

W pracy zaprezentowano wyniki badań dotyczących wpływu gospodarki pasterskiej na właściwości fizykochemiczne gleb w Bieszczadach Zachodnich. Wybrano trzy odmienne powierzchnie badawcze, gdzie odbywał się wypas zwierząt i gdzie występowało zbiorowisko szczawiu alpejskiego (Rumicetum alpini Beger 1922). Powierzchnie badawcze były następujące: łąka w dolinie we wsi Wołosate, terasa nadzalewowa rzeki Wołosatki we wsi Wołosate oraz stok Połoniny Caryńskiej. Wykonano łącznie 6 odkrywek glebowych, dwie na każdą powierzchnię badawczą – jedna w obrębie dominującej dla danego miejsca roślinności, a druga w obrębię zbiorowiska szczawiu alpejskiego. Odkrywki glebowe opisano w terenie i pobrano z nich próbki do analiz laboratoryjnych, dodatkowo pobrano poziomy nadkładowe oraz części nadziemne i podziemne roślin. Pobrano również próbki powierzchniowe wraz z poziomami nadkładowymi w miejscach gdzie aktualnie koszaruje się owce, dokonano tego w pobliżu wsi Brzegi Górne. Wyniki badań potwierdziły, że zbiorowisko szczawiu alpejskiego jest bardzo trwałe i nie wymaga stałej dostawy związków azotowych oraz kumulację azotu w częściach nadziemnych i podziemnych roślin. Uzyskane wyniki nie wskazują jednoznacznie, że gleby porośnięte zbiorowiskiem szczawiu alpejskiego posiadają wyraźnie odmienne właściwości fizykochemiczne od gleb w swoim otoczeniu oraz, że zawartość węgla całkowitego, azotu całkowitego oraz fosforu labilnego w glebie nie jest znacząco wyższa w miejscu aktualnego wypasania i koszarowania owiec względem miejsca gdzie wypas i koszarowanie odbywały się przed laty.

Results of investigations concerning the impact of pastoral management on the physicochemical properties of soils in the Western Bieszczady are presented in this study. Three different research sites were selected, where animals grazed and where the Alpine sorrel community (Rumicetum alpini Beger 1922) occurred. The research plots were as follows: a meadow in a valley in Wołosate village, the terrace above the floodplain of the Wołosatka River in Wołosate village and the slope of Połonina Caryńska. A total of 6 soil profiles were made, two for each study plot - one within the dominant vegetation for the site, and the other within the Alpine sorrel community. The soil profiles were described in the field and sampled for laboratory analysis, in addition overlaying horizons and above- and belowground plant parts were collected. Surface samples were also taken along with overlaying horizons in places where sheep are currently penned; this was done near the village of Brzegi Górne. The results confirmed that the Alpine sorrel community is very persistent and does not require a constant supply of nitrogen compounds and nitrogen accumulation in above- and belowground parts of the plants. The results obtained do not indicate unequivocally that the soils overgrown by the Alpine sorrel community have clearly different physicochemical properties from the soils in their surroundings and that the content of total carbon, total nitrogen and labile phosphorus in the soil is not significantly different between places where the sheep grazing and penning was done in the past and places it is being done nowadays.