Traditional medicine of indigenous communities on the example of curanderos in Mexico and Peru

Celem pracy jest porównanie medycyny tradycyjnej, bazując na przykładzie praktyk leczniczych społeczności Shipibo-Conibo w Amazonii peruwiańskiej oraz Purépecha w Meksyku. Tradycje lecznicze oraz rytuały wykorzystywane w procesie kuracji są elementami kultur peruwiańskiej i meksykańskiej. Rozdział pierwszy wprowadza do tematu i pokazuje jakie praktyki były stosowane przez curanderos na przestrzeni wieków. Wyjaśnione zostały pojęcia takie jak: curandero, szaman i bruja, a także kim są i czym zajmują się lekarze medycyny tradycyjnej. Rozdział drugi skupia się na związku medycyny z wierzeniami ludności rdzennej, opisuje szczegółowo choroby oraz rośliny wykorzystywane w procesie leczenia. Przedstawia światopogląd społeczności, który ma wpływ na zrozumienie przyczyn dolegliwości. Rozdział trzeci porównuje medycynę tradycyjną i współczesną medycynę nowoczesną. Porusza problem systemowy ochrony zdrowia w Meksyku i Peru oraz problem dostępu ludności rdzennej do państwowego sektora zdrowia. W tym celu przywołane zostały artykuły w konstytucjach obu państw oraz Deklaracje i Konwencje jakie zobowiązały się wypełniać na poziomie międzynarodowym. W tym rozdziale opisane zostały wspólnoty tradycyjnych lekarzy w Meksyku oraz inicjatywa Comando Mático podjęta w społeczności Shipibo-Conibo jako przykład wykorzystania zasady o zdrowiu międzykulturowym.

The aim of this paper is to compare medicinal practices of indigenous communities on the example of Shipibo-Conibo group in Peruvian Amazon and Purépecha in Mexico. The healing traditions and rituals used in the treatment process are elements of the Peruvian and Mexican cultures. The first chapter introduces the subject and shows which practices were used by curanderos over the years. Terms such as curandero, shaman and bruja are explained, as well as who traditional medicine practitioners are and what they do. Chapter two focuses on the relationship between medicine and the beliefs of indigenous peoples, describing in detail the diseases, the plants used in the healing process. It presents a community worldview that influences the understanding of the causes of ailments. Chapter three compares traditional and modern medicine. It addresses the systemic problem of health care in Mexico and Peru and the problem of indigenous peoples' access to the state health sector. For this purpose, the articles in the constitutions of both countries are referred to, as well as the Declarations and Conventions they have committed to fulfil at the international level. This chapter describes the folds of traditional doctors in Mexico and the Comando Mático initiative undertaken in the Shipibo-Conibo community as an example of intercultural health issue.