The evaluation of selected emotional states and the level of stress and coping strategies among parents of children with blood cancer and non-Hodgkin's lymphoma

Wstęp: Rozpoznanie choroby nowotworowej u dziecka zaburza funkcjonowanie całej rodziny. Negatywne emocje doświadczane na skutek poważnej choroby, prowadzą do pojawienia się zaburzeń psychoemocjonalnych zarówno u rodziców, jak i u rodzeństwa chorego dziecka. Strach, gniew, złość, lęk a także poczucie bezradności, to jedne z wielu emocji towarzyszących opiekunom dzieci z chorobą nowotworową. Cel pracy: Celem pracy była ocena zależności pomiędzy lękiem, depresją, agresją a poziomem odczuwanego stresu i strategiami radzenia sobie z nim, w grupie rodziców dzieci chorych na nowotwory krwi i nieziarnicze chłoniaki złośliwe.Materiały i metody: Grupę badanych stanowili ojcowie i matki dzieci z chorobą nowotworowa krwi i nieziarniczymi chłoniakami złośliwymi, przebywający w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie oraz Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Zespolonym w Kielcach. W badaniu posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, a jako narzędzia badawcze wykorzystano Szpitalną Skalę Lęku i Depresji w wersji zmodyfikowanej – HADS-M, Skalę Odczuwanego Stresu – PSS 10, Wielowymiarowy Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem – COPE oraz ankietę autorstwa własnego. Wyniki: W badaniu uczestniczyło 65 osób, w tym 40 kobiet i 25 mężczyzn. Ocena lęku, depresji oraz agresji przy pomocy HADS-M potwierdziła występowanie zaburzeń lęku u 55,4% badanych (N=36), zaburzeń o charakterze depresyjnym u 38,5% (N=25) oraz zaburzeń agresji u 60% badanych (N=39). Matki cechował wyższy poziom negatywnych emocji w porównaniu do ojców. Różnice były istotne statystycznie, dla depresji (p=0,002), lęku (p=0,001) oraz agresji (p=0,042). Poziom odczuwanego stresu z użyciem PSS-10, określono jako wysoki zarówno w grupie ojców, jak i matek. Dotyczył on 93,8% osób (N=62). Wskazano również istotny statystycznie związek pomiędzy poziomem lęku a poziomem odczuwanego stresu w badanej grupie (p=0,022). Wyższy poziom stresu u matek powodował wzrost poziomu lęku (p=0,011) oraz agresji (p=0,013). Poprzez zastosowanie Kwestionariusza COPE, wskazano na znaczą różnicę w radzeniu sobie ze stresem pomiędzy rodzicami chorych dzieci. Matki częściej niż ojcowie wykorzystywali strategie radzenia sobie ze stresem takie jak: Koncentracja na Emocjach i Ich Wyładowanie (p=0,000), Zwrot ku Religii (p=0,000), Poszukiwanie Wsparcia Instrumentalnego (p=0,004), Poszukiwanie Wsparcia Emocjonalnego (p=0,000), Zaprzestanie Działań (p=0,004). Natomiast ojcowie chorych dzieci częściej niż matki radzili sobie ze stresem poprzez: Zażywanie Alkoholu lub Innych Środków Psychoaktywnych (p=0,000) oraz Poczucie Humoru (p=0,003). Rodzice, u których poziom depresji określono jako wysoki częściej wykorzystywali strategie takie jak: Poszukiwanie Wsparcia Emocjonalnego (p=0,000), Poszukiwanie Wsparcia Instrumentalnego (p=0,004), Koncentracja na Emocjach i Ich Wyładowanie (p=0,000) oraz Zwrot ku Religii (p=0,000). Strategie te, równie częściej wykorzystywali rodzice z wyższym poczuciem lęku. Wzrost agresji w badanej grupie powodował częstszą Koncentrację na Emocjach i Ich Wyładowanie (p=0,005), oraz Zaprzestanie Działań (p=0,002) a także rzadsze wykorzystywanie strategii Poczucia Humoru (p=0,022)Wnioski: Rodziców dzieci chorych na nowotwory charakteryzuje wysoki i średnio wysoki poziom lęku, depresji oraz agresji. Opiekunowie dziecka, u którego zdiagnozowano chorobę zagrażającą życiu powinni zostać objęci ścisłą opieką psychologiczną. Wsparcie, a także pomoc ze strony psychologów, lekarzy czy pielęgniarek, pomoże rodzicom w adaptacji do choroby i leczenia ich dziecka.

Introduction: The diagnosis of childhood cancer disturbs the functioning of the whole family. Negative emotions experienced as a result of a serious illness lead to the appearance of psychoemotional disorders in both parents and siblings of the sick child. Fear, anger, anxiety and a sense of helplessness are one of the many emotions accompanying carers of children with cancer.The aim: The aim of the study was to assess the correlation between anxiety, depression, agression and the level of perceived stress and coping strategies in the group of parents of children suffering from blood cancer and non-Hodgkin's lymphoma.Materials and methods: The study involved fathers and mothers of children with blood cancer and non-Hodgkin's malignant lymphomas, staying at the University Children's Hospital in Krakow and the Provincial Complex of the Specialist Hospital in Kielce. The study used the diagnostic survey method, and the research tools used were the Hospital Anxiety and Depression Scale in a modified version - HADS-M, Perceived Stress Scale - PSS 10, the COPE Inventory and a self-made questionnaire.Outcomes: The study involved 65 persons – 40 mothers and 25 fathers. The assessment of anxiety, depression and aggression using HADS-M indicated that the occurrence of anxiety disorders was in 55.4% of respondents (N = 36), depressive disorders was in 38.5% (N = 25) and aggression disorders was in 60% of respondents (N = 39). Mothers had a higher level of negative emotions compared to fathers. The differences were statistically significant for depression (p = 0.002), anxiety (p = 0.001) and aggression (p = 0.042). The level of felt stress with the use of PSS-10 was determined to be high in both the fathers and mothers groups. It concerned in 93.8% of people (N = 62). Indicated also the statistically significant correlation between the level of anxiety and the level of perceived stress in the examined group (p = 0.022). Higher levels of stress in mothers increased the level of anxiety (p = 0.011) and aggression (p = 0.013). By using the COPE Inventory, a significant difference in coping with stress between parents of sick children was indicated. Mothers more often than fathers used stress management strategies such as: Focus on & Vent Emotions (p = 0.000), Religious Coping (p = 0.000), Instrumental Social Support (p = 0.004), Emotional Social Support (p = 0.000) ), Behavioral Disengagement (p = 0.004). However, fathers of sick children more often than mothers coped with stress by: Substance Use (p = 0.000) and Humor (p = 0.003). Parents with high levels of depression were more likely to use strategies such as: Emotional Social Support (p = 0.000), Instrumental Social Support (p = 0.004), Focus On & Vent Emotions (p = 0.000) and Religious Coping (p = 0.000). These strategies were also more often used by parents with a higher sense of anxiety. The increase of aggression in the studied group caused more frequent Focus On & Vent Emotions (p = 0.005), and Behavioral Disengagement (p = 0.002) as well as less frequent use of the strategy of Humor (p = 0.022).Conclusion: Parents of children with cancer are characterized by high and medium high levels of anxiety, depression and aggression. Carers of a child who has been diagnosed with a life-threatening disease should receive psychological care. Support, as well as help from psychologists, doctors or nurses, will help parents adapt to the disease and treat their child.