Historical and legal aspects of the Katyn Massacre

Niniejsza praca magisterska przedstawia zagadnienie Zbrodni Katyńskiej. Jest to określenie mordu dokonanego, wiosną 1940 roku, przez Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych (NKWD) na około 22 tysiącach obywateli polskich. Czystka ta dotknęła jeńców wojennych przetrzymywanych w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, a także więźniów cywilnych i wojskowych z więzień na terenie sowieckich republik – ukraińskiej i białoruskiej. Podstawą działań NKWD była uchwała Biura Politycznego Komitetu Centralnego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) podjęta w Moskwie w dniu 5 marca 1940 roku. W pierwszym rozdziale dokonano analizy historycznej wydarzeń, jakie poprzedziły ten straszliwy mord. Następnie omówiona została sytuacja, w jakiej znaleźli się jeńcy polscy po kampanii wrześniowej 1939 roku. Scharakteryzowano także życie w niewoli sowieckiej oraz przygotowania, jakie NKWD przeprowadziło do zbrodni. Opisano sposób egzekucji, miejsca spoczynku pomordowanych oraz listy katyńskie: białoruską i ukraińską. Wyjaśniono pojęcie i mechanizmy kłamstwa katyńskiego, które trwało od momentu odkrycia w 1943 roku grobów oficerów polskich w Katyniu do 1990 roku, kiedy prawda wyszła na jaw. Drugi rozdział zawiera opis śledztw, jakich przedmiotem była Zbrodnia Katyńska. Szczególną uwagę poświęcono procesowi norymberskiemu i Komisji Katyńskiej Kongresu Stanów Zjednoczonych. Przedstawiono treść umów międzynarodowych, które zostały złamane przez Związek Sowiecki. Omówiono także możliwość osądzenia sprawców zbrodni w świetle obowiązującego prawa polskiego i międzynarodowego.

This thesis presents the issue of the Katyn massacre, i.e. the murder of about 22 thousand Polish citizens committed in the spring of 1940 by the People's Commissariat for Internal Affairs (NKVD). The purge eliminated prisoners of war held in camps in Kozielsk, Starobelsk and Ostaszkow and civilian and military prisoners from prisons in the Soviet republics of Ukraine and Belarus. The legal basis for the use of lethal force by NKVD was the resolution of the Political Bureau of the Central Committee of the Communist Party (Bolsheviks) passed in Moscow on March 5, 1940. The first chapter of the thesis puts forward a historical analysis of the events that preceded the massacre and discusses the situation of the prisoners after the 1939 Defensive War. The thesis then characterizes the life in Soviet captivity and the preparation carried out by NKVD before committing the Katyn massacre. The method of execution and the resting places of the victims are described and followed by the examination of two lists of prisoners: Belarusian and Ukrainian. The thesis also explains the concept and mechanisms of the “Katyn lie”, which began with the discovery of the graves of Polish officers in Katyn in 1943 and continued until 1990, when the truth was disclosed. The second chapter describes multiple investigations of the Katyn Massacre. The thesis analyses in great detail the Nuremberg Trials, as well as the International Military Tribunal and Madden Committee findings. What is also discussed is the content of international agreements violated by the Soviet Union due to the crime. Lastly, the thesis envisages the possibility of bringing the perpetrators of the massacre to trial under Polish and international law.