Elaboration of Howard Phillips Lovecraft's literary mythology and its structural analysis according to the methodology of C. Lévi-Strauss

Howard Philips Lovecraft był pisarzem grozy, twórcą literackiej mitologii, która zdobyła wyjątkową popularność w popkulturze oraz stałą się częścią niektórych systemów okultystycznych. Celem niniejszej pracy jest opracowanie tej mitologii, poddanie jej analizie antropologicznej w myśl strukturalistycznej metody C. Lévi-Straussa i próba odpowiedzi na pytanie, czemu zawdzięcza ona swoją niezwykłą popularność.Bazą wyjściową pracy jest wskazanie na duże podobieństwo uczuć doświadczanych w czasie recepcji dzieł grozy z uczuciami, które Rudolf Otto nazywał numinotycznymi oraz zdefiniowanie pojęcia mitu. Następnie autor niniejszej pracy dokonał szczegółowego opracowania mitologii H. P. Lovecrafta, wskazując na zawartą w niej koncepcję kosmogoniczną, antropogeniczną i eschatologiczną oraz charakterystykę najczęściej pojawiających się w niej bogów. Z tym materiałem przystąpił do scharakteryzowania środowiska, w którym żył Lovecraft, przechodząc do streszczenia najpopularniejszych jego utworów i analizy przedstawionego świata na płaszczyźnie geograficzno-kosmologicznej, chronologicznej, socjologicznej i epistemiologiczno-aksjologicznej. Na ich bazie autor wysunął wnioski, że choć demoniczni bogowie z panteonu Lovecrafta występują na całym świecie i we wszechświecie, ci najbardziej niebezpieczni ulokowani są w punktach najbardziej oddalonych od Providence, rodzinnego miasta Lovecrafta, zarówno w skali horyzontalnej, jak i wertykalnej. Analogiczna sytuacja występuje w spojrzeniu na linię czasu – im odleglejsza w czasie epoka (zarówno patrząc w przeszłość, jak i przyszłość), tym bardziej niebezpieczna jest dla ludzkości. Na płaszczyźnie socjologicznej uwidacznia się pozytywne waloryzowanie przedstawicieli rasy europeidalnej, negatywnie waloryzowanie przedstawicieli innych ras, a także negatywne waloryzowanie samotników. Poprzez analizę schematu epistemiologiczno-aksjologicznego uwidacznia się negatywne waloryzowanie procesu poznania oraz to, że tylko 3 typy osób mogą dokonać prawdziwego poznania natury świata: naukowcy-gentelmani, szaleńcy i artyści. Spośród wymienionych typów osób zdecydowanie najwyżej cenieni byli naukowcy-gentelmani, którzy kultywowali purytańskie ideały i stawali się raczej strażnikami wiedzy niż jej propagatorami. Także poprzez analizę mitologii Lovecrafta na tej płaszczyźnie zostaje unaocznione zdecydowane negatywne waloryzowanie ideologii liberalnych, które zostają uznane albo za naiwne, albo za perfidnie wyrachowany środek do osiągnięcia nieczystych celów.Mitologia Lovecrafta była nie tylko relatywnie wewnętrznie koherentna, ale także dążyła do bycia koherentną z nauką. Te elementy połączone z jej antydogmatyzmem pozwoliły na jej ciągłe adaptowanie do nowych warunków i współczesnego świata, co dało jej przewagę nad mitologiami naturalnymi oraz zagwarantowało jej pewien sukces, czyniąc tak silnie oddziaływującą.

Howard Phillips Lovecraft was a horror writer, a creator of his own literary mythology that became very popular in pop culture and was basis of some occultist schools.The purpose of this thesis is to elaborate the H. P. Lovecraft's mythology, subjecting it to anthropological analysis by C. Lévi-Strauss structuralism methodology and an attempt to answer the question of the reason of its unusual popularity.The groundwork of this work is defining the word "myth" and pointing to a big similarity (or identity) of feelings experienced during reception of horror stories with those named by Rudolf Otto as the feeling of numinous. Next, the author of this thesis made detailed elaboration of H. P. Lovecraft mythology showing its cosmogonic, anthropogenic and eschatological concepts and characterized the most popular H. P. Lovecraft gods. Then the dwelling place and epoch of H. P. Lovecraft life was characterized, the most popular Lovecraft horror stories were summarized and the world presented by Lovecraft was analyzed in geographical-cosmological context, chronological context, sociological context and epistemological-axiological context. The author of this thesis concluded that even though demonic gods may be found throughout the earth and universe, the most dangerous of them live in extremely distant places (in horizontal and vertical scale) from Lovecraft's hometown - Providence. An analogue can be found in the time line - the more distant time, past or future, the more dangerous period for humanity. Lovecraft's racial prejudice was shown in sociological context. People of Caucasian race were evaluated rather positively and people of other races were evaluated negatively. Furthermore, the outsiders were also evaluated negatively. The negative evaluation of process of cognition was shown in epistemological-axiological context. Only 3 types of personalities could discover the true nature of our world: gentleman-scientists, madmen and artists. The first category of personality was considered the most valuable, as they cultivated puritan ideals and became more like watchmen than propagators of science. In Lovecraft's stories liberals were presented as naive and their ideology was used by people with unclear purposes.Lovecraft's mythology was not only internally coherent but also scientifically coherent. This, as well as anti-dogmatic character of his mythology had some advantage over natural mythology allowing its continuous adaptation to new circumstances and modern world. These elements made H. P. Lovecraft's mythology so affecting.