Optymalizacja metody elektroforetycznego oznaczania anionów pod kątem wybranych kryteriów zielonej chemii

master
dc.abstract.enInflammatory bowel disease (IBD) is a group of progressive chronic diseases with an incompletely understood basis, presenting in a variety of ways. These include Crohn's disease (CD) and ulcerative colitis (UC). It is suspected that they are closely related to the intestinal bacterial flora. Currently, there is no effective causal treatment for these diseases, and diagnostics are comprehensive, but mainly based on endoscopic examinations. Due to the growing number of cases worldwide, there is a need to develop effective, minimally invasive and cheap diagnostic methods. These include methods based on biomarkers, and one of the potential biomarkers are short-chain fatty acids (SCFA). In turn, the developed diagnostic methods based on analytical methods should be appropriately optimized in order to limit their negative impact on the environment and human safety.The aim of the study was to transfer, validate and further optimize the method of electrophoretic determination of organic acids, including SCFA. A commercial method was selected, which was used to analyze twelve organic acids: formic acid, acetic acid, propionic acid, butyric acid, valeric acid, isobutyric acid, isovaleric acid, lactic acid, succinic acid, caproic acid, isocaproic acid and pyruvic acid. During the work, data on energy and reagent consumption were collected in order to compare estimated and actual values and optimize the method from the point of view of the ChlorTox scale and carbon footprint.The effectiveness of estimating energy and reagent consumption was analyzed. The selected methods of optimizing the ChlorTox value were the removal of ethylene glycol from the separation buffer solution and measurements using direct detection for the buffer without ethylene glycol and with phosphoric acid instead of 2,3-pyridinedicarboxylic acid. The first method effectively reduced the ChlorTox values, while in the case of direct detection the quality of the separation results deteriorated significantly, which was considered an optimization failure. An attempt to reduce the carbon footprint consisted in shortening the analyses using a "short-end" injection. It ended with partial success due to the lack of separation of some peaks.pl
dc.abstract.plNieswoiste zapalenia jelit (IBD, ang. Inflammatory bowel disease) stanowią grupę postępujących chorób przewlekłych o nie w pełni poznanym podłożu, objawiających się w zróżnicowany sposób. Zaliczają się do nich choroba Crohna (CD, ang. Crohn's disease) oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego (UC, ang. Ulcerative colitis). Podejrzewa się ich ścisły związek z florą bakteryjną jelit. Aktualnie brakuje skutecznego leczenia przyczynowego tych chorób a diagnostyka jest kompleksowa jednak opiera się głównie na badaniach endoskopowych. Ze względu na rosnącą liczbę zachorowań na świecie pojawia się potrzeba opracowywania skutecznych, mało inwazyjnych i tanich metod diagnostycznych. Należą do nich metody oparte na biomarkerach, a jednymi z potencjalnych biomarkerów są krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA, ang. short chain fatty acids). Z kolei opracowane metody diagnostyczne oparte na metodach analitycznych powinny być odpowiednio zoptymalizowane w celu ograniczania ich negatywnego wpływu na środowisko oraz bezpieczeństwo ludzi.Celem badania był transfer, walidacja i dalsza optymalizacja metody elektroforetycznego oznaczania kwasów organicznych, w tym SCFA. Wybrana została metoda komercyjna, z pomocą której analizowano dwanaście kwasów organicznych: kwas mrówkowy, kwas octowy, kwas propionowy, kwas masłowy, kwas walerianowy, kwas izomasłowy, kwas izowalerianowy, kwas mlekowy, kwas bursztynowy, kwas kapronowy, kwas izokapronowy oraz kwas pirogronowy. W czasie pracy zbierano dane na temat zużycia energii oraz odczynników w celu dokonania porównania wartości szacowanych i rzeczywistych oraz optymalizacji metody z punktu widzenia skali ChlorTox oraz śladu węglowego.Przeanalizowano skuteczność szacowania zużycia energii oraz odczynników. Wybranymi sposobami optymalizacji wartości ChlorTox było usunięcie glikolu etylowego z roztworu buforu do separacji oraz pomiary z użyciem detekcji bezpośredniej dla buforu bez glikolu etylowego i z kwasem fosforowym zamiast kwasu 2,3-pirydynodikarboksylowego. Poprzez pierwszy sposób skutecznie zmniejszono wartości ChlorTox, natomiast w przypadku detekcji bezpośredniej jakość wyników separacji znacząco się pogorszyła, co uznano za niepowodzenie optymalizacji. Próba zmniejszenia śladu węglowego polegała na skróceniu analiz przy pomocy iniekcji „short-end”. Zakończyła się ona częściowym sukcesem ze względu na brak rozdziału części pików.pl
dc.affiliationWydział Chemiipl
dc.areaobszar nauk ścisłychpl
dc.contributor.advisorNowak, Paweł - 149463 pl
dc.contributor.authorUrant, Grzegorz - USOS290151 pl
dc.contributor.departmentbycodeUJK/WC3pl
dc.contributor.reviewerNowak, Paweł - 149463 pl
dc.contributor.reviewerWoźniakiewicz, Michał - 142043 pl
dc.date.accessioned2025-06-24T22:32:24Z
dc.date.available2025-06-24T22:32:24Z
dc.date.createdat2025-06-24T22:32:24Zen
dc.date.submitted2025-06-23pl
dc.fieldofstudychemia medycznapl
dc.identifier.apddiploma-180564-290151pl
dc.identifier.urihttps://ruj.uj.edu.pl/handle/item/553621
dc.languagepolpl
dc.subject.enshort-chain fatty acids (SCFA); inflammatory bowel disease (IBD); capillary electrophoresis; optimization; green chemistry; ChlorTox; carbon footprintpl
dc.subject.plkrótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA); nieswoiste zapalenie jelit (IBD); elektroforeza kapilarna; optymalizacja; zielona chemia; ChlorTox; ślad węglowypl
dc.titleOptymalizacja metody elektroforetycznego oznaczania anionów pod kątem wybranych kryteriów zielonej chemiipl
dc.title.alternativeOptimization of the electrophoretic anion determination method with respect to selected green chemistry criteriapl
dc.typemasterpl
dspace.entity.typePublication
dc.abstract.enpl
Inflammatory bowel disease (IBD) is a group of progressive chronic diseases with an incompletely understood basis, presenting in a variety of ways. These include Crohn's disease (CD) and ulcerative colitis (UC). It is suspected that they are closely related to the intestinal bacterial flora. Currently, there is no effective causal treatment for these diseases, and diagnostics are comprehensive, but mainly based on endoscopic examinations. Due to the growing number of cases worldwide, there is a need to develop effective, minimally invasive and cheap diagnostic methods. These include methods based on biomarkers, and one of the potential biomarkers are short-chain fatty acids (SCFA). In turn, the developed diagnostic methods based on analytical methods should be appropriately optimized in order to limit their negative impact on the environment and human safety.The aim of the study was to transfer, validate and further optimize the method of electrophoretic determination of organic acids, including SCFA. A commercial method was selected, which was used to analyze twelve organic acids: formic acid, acetic acid, propionic acid, butyric acid, valeric acid, isobutyric acid, isovaleric acid, lactic acid, succinic acid, caproic acid, isocaproic acid and pyruvic acid. During the work, data on energy and reagent consumption were collected in order to compare estimated and actual values and optimize the method from the point of view of the ChlorTox scale and carbon footprint.The effectiveness of estimating energy and reagent consumption was analyzed. The selected methods of optimizing the ChlorTox value were the removal of ethylene glycol from the separation buffer solution and measurements using direct detection for the buffer without ethylene glycol and with phosphoric acid instead of 2,3-pyridinedicarboxylic acid. The first method effectively reduced the ChlorTox values, while in the case of direct detection the quality of the separation results deteriorated significantly, which was considered an optimization failure. An attempt to reduce the carbon footprint consisted in shortening the analyses using a "short-end" injection. It ended with partial success due to the lack of separation of some peaks.
dc.abstract.plpl
Nieswoiste zapalenia jelit (IBD, ang. Inflammatory bowel disease) stanowią grupę postępujących chorób przewlekłych o nie w pełni poznanym podłożu, objawiających się w zróżnicowany sposób. Zaliczają się do nich choroba Crohna (CD, ang. Crohn's disease) oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego (UC, ang. Ulcerative colitis). Podejrzewa się ich ścisły związek z florą bakteryjną jelit. Aktualnie brakuje skutecznego leczenia przyczynowego tych chorób a diagnostyka jest kompleksowa jednak opiera się głównie na badaniach endoskopowych. Ze względu na rosnącą liczbę zachorowań na świecie pojawia się potrzeba opracowywania skutecznych, mało inwazyjnych i tanich metod diagnostycznych. Należą do nich metody oparte na biomarkerach, a jednymi z potencjalnych biomarkerów są krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA, ang. short chain fatty acids). Z kolei opracowane metody diagnostyczne oparte na metodach analitycznych powinny być odpowiednio zoptymalizowane w celu ograniczania ich negatywnego wpływu na środowisko oraz bezpieczeństwo ludzi.Celem badania był transfer, walidacja i dalsza optymalizacja metody elektroforetycznego oznaczania kwasów organicznych, w tym SCFA. Wybrana została metoda komercyjna, z pomocą której analizowano dwanaście kwasów organicznych: kwas mrówkowy, kwas octowy, kwas propionowy, kwas masłowy, kwas walerianowy, kwas izomasłowy, kwas izowalerianowy, kwas mlekowy, kwas bursztynowy, kwas kapronowy, kwas izokapronowy oraz kwas pirogronowy. W czasie pracy zbierano dane na temat zużycia energii oraz odczynników w celu dokonania porównania wartości szacowanych i rzeczywistych oraz optymalizacji metody z punktu widzenia skali ChlorTox oraz śladu węglowego.Przeanalizowano skuteczność szacowania zużycia energii oraz odczynników. Wybranymi sposobami optymalizacji wartości ChlorTox było usunięcie glikolu etylowego z roztworu buforu do separacji oraz pomiary z użyciem detekcji bezpośredniej dla buforu bez glikolu etylowego i z kwasem fosforowym zamiast kwasu 2,3-pirydynodikarboksylowego. Poprzez pierwszy sposób skutecznie zmniejszono wartości ChlorTox, natomiast w przypadku detekcji bezpośredniej jakość wyników separacji znacząco się pogorszyła, co uznano za niepowodzenie optymalizacji. Próba zmniejszenia śladu węglowego polegała na skróceniu analiz przy pomocy iniekcji „short-end”. Zakończyła się ona częściowym sukcesem ze względu na brak rozdziału części pików.
dc.affiliationpl
Wydział Chemii
dc.areapl
obszar nauk ścisłych
dc.contributor.advisorpl
Nowak, Paweł - 149463
dc.contributor.authorpl
Urant, Grzegorz - USOS290151
dc.contributor.departmentbycodepl
UJK/WC3
dc.contributor.reviewerpl
Nowak, Paweł - 149463
dc.contributor.reviewerpl
Woźniakiewicz, Michał - 142043
dc.date.accessioned
2025-06-24T22:32:24Z
dc.date.available
2025-06-24T22:32:24Z
dc.date.createdaten
2025-06-24T22:32:24Z
dc.date.submittedpl
2025-06-23
dc.fieldofstudypl
chemia medyczna
dc.identifier.apdpl
diploma-180564-290151
dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/handle/item/553621
dc.languagepl
pol
dc.subject.enpl
short-chain fatty acids (SCFA); inflammatory bowel disease (IBD); capillary electrophoresis; optimization; green chemistry; ChlorTox; carbon footprint
dc.subject.plpl
krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA); nieswoiste zapalenie jelit (IBD); elektroforeza kapilarna; optymalizacja; zielona chemia; ChlorTox; ślad węglowy
dc.titlepl
Optymalizacja metody elektroforetycznego oznaczania anionów pod kątem wybranych kryteriów zielonej chemii
dc.title.alternativepl
Optimization of the electrophoretic anion determination method with respect to selected green chemistry criteria
dc.typepl
master
dspace.entity.type
Publication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
0
Views per month

No access

No Thumbnail Available
Collections