Taniec współczesny w minimalistycznej formie

Contemporary dance in the minimal version

Taniec współczesny, który narodził się w latach 80-tych, przybiera różne oblicza. W Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych pojawianie się coraz to nowszych koncepcji oraz technik tańca przyzwyczaiły odbiorców do różnorodnych jakości ruchowych ciała. Biorąc to pod uwagę, pojęcie minimalizmu zawarte w tytule niniejszej pracy magisterskiej może wprowadzić w błąd. Bez głębszego zastanowienia, pojęcie to przywołuje na myśl zupełne uproszczenie środków wyrazu oraz ruchów tanecznych. Tymczasem, minimalizm obecny w pracach Anny Teresy de Keersmaeker wiąże się ze złożoną praktyką kompozycyjną, co zostało opisane w niniejszej pracy.Z uwagi na to, że dla rozwoju tańca, dotychczas dominowanego przez technikę tańca klasycznego, XX wiek był przełomowym okresem, wyznacza on ramy czasowe opisywanych wydarzeń. Pierwszy rozdział został poświęcony różnorodnym koncepcjom ruchowym, zwłaszcza tym, które pojawiły się w Europie oraz w Stanach Zjednoczonych. Następnie, rozdział drugi przedstawia w sposób bardziej szczegółowy rozwój tychże nurtów w Belgii. Został wzięty pod uwagę również rok 1980, kluczowy dla historii tańca belgijskiego, będący początkiem nowej fali artystów.Dalsza część pracy zawiera biografie Michèle-Anny de Mey oraz Anny Teresy de Keersmaeker przedstawiające ich tożsamość oraz estetykę artystyczną. Ostatni rozdział zaś, oparty na książce Bojany Cvejić oraz De Keersmaeker, "Carnets d’une chorégraphe : Fase, Rosas danst Rosas, Elena’s Aria, Bartók", która w pewnym sensie stanowi współczesną, a zarazem osobistą formę notacji tańca, odkrywa enigmatyczny sens pojęcia minimalizmu zawartego w tytule. Poprzez analizę spektaklu zatytułowanego "Fase, Four Movements to the Music of Steve Reich", opisane zostają techniki kompozytorskie muzyki minimalistycznej oraz ich wykorzystanie w choreografii tego dzieła.

The contemporary dance, born in the 1980s, presents many dimensions. In Europe and in the United States, the scramble of new movements habituated spectators to various qualities of the dancing body. In this regard, the notion of "minimal" in the title of this thesis can be confusing. Without having thought deeply, it makes reference to a total simplicity of the expression and the dancing vocabulary. However, the minimalism presented in the performances of Anne Teresa de Keersmaeker refers to a very complex compositional practice which is revealed along this thesis.Considering that the twentieth century was groundbreaking with the conceptions of the dancing body dominated by classical dance, this century constitutes the temporal framework. The first chapter is devoted to the different concepts of movement that appeared particularly in the countries of Europe and the United States. Then, the second presents in a more detailed way the development of new techniques in the Kingdom of Belgium. In this one, all the circumstances are also taken into account, in particular a crucial year: 1980 on which appeared the Belgian boom, generation of the artists who would reconsider the state of the dance of the time and establish a new system of expression.The next part is devoted to the title of this thesis. First, the biographies of Michèle-Anne de Mey and Anne Teresa de Keersmaeker are presented to show their artistic identity and their dancing aesthetic. Then, the last chapter reveals the enigmatic sense of the title. Based on the book by Bojana Cvejić and De Keersmaeker entitled "Carnets by a choreographer: Fase, Rosas danst Rosas, Elena's Aria, Bartók", which in some way is a personal and modern notation of dance, the performance "Fase, Four Movements to the Music of Steve Reich", is analyzed in relation to the compositional technique of minimalist music and that of the Belgian choreographer.

La danse contemporaine, née au cours des années 80, revêt différentes facettes. Dans les pays d’Europe et aux États-Unis la bousculade de nouveaux courants ont habitué les spectateurs à divers regards sur les qualités possibles du corps dansant. À cet égard, la notion « minimale », comprise dans le titre du présent mémoire, peut porter à confusion. Sans y avoir réfléchi profondément, elle fait penser à une simplicité totale des moyens d’expression et du vocabulaire dansant. Pourtant, le minimalisme présent dans les spectacles d’Anne Teresa de Keersmaeker renvoie à une pratique compositionnelle bien complexe ce qui est dévoilé au fur et à mesure du présent mémoire.Car le XXe siècle a marqué une forte rupture avec les conceptions du corps dansant jusqu’alors dominées par la danse classique, ceci constitue le cadre temporel. Le premier chapitre est consacré aux différents concepts du mouvement apparus notamment dans les pays d’Europe et aux États-Unis. Ensuite, le deuxième présente d’une manière plus détaillée le développement des nouvelles danses au Royaume de Belgique. Dans celui-ci, toutes les circonstances sont aussi prises en compte, notamment une année cruciale : 1980 à partir de laquelle est apparu le boom belge, une génération d’artistes qui allaient repenser l’état de la danse de l’époque et établir un nouveau système de moyens d’expressions.La partie suivante est consacrée au sujet même du présent mémoire. Premièrement, les biographies de Michèle-Anne de Mey et d’Anne Teresa de Keersmaeker sont exposées afin de montrer leur identité artistique et leur esthétique dansante. Ensuite, le dernier chapitre dévoile le sens énigmatique de ce mémoire. En s’appuyant sur le livre de Bojana Cvejić et de De Keersmaeker intitulé « Carnets d’une chorégraphe : Fase, Rosas danst Rosas, Elena’s Aria, Bartók », qui d’une certaine façon constitue une notation personnelle et moderne de la danse, le spectacle de ce duo belge, « Fase, Four Movements to the Music of Steve Reich », est analysé par rapport à la technique compositionnelle de la musique minimaliste et à celle de la chorégraphe belge.