Free assessment of evidence in tax procedure

Praca ma na celu przedstawienie istoty zasady swobodnej oceny dowodów, a także granic, których przekroczenie powoduje, iż ocena dowodów dokonywana przez organ podatkowy staje się oceną dowolną. Zarzut naruszenia przepisu art. 191 Ordynacji podatkowej, wprowadzającego zasadę swobodnej oceny dowodów, jest jednym z najczęściej podnoszonych zarzutów w odwołanych od decyzji podatkowych. Podnoszony jest on w sytuacji, gdy strona kwestionuje ustalenia faktyczne dokonane przez organ podatkowy.Rozdział pierwszy pracy przedstawia istotę zasady swobodnej oceny dowodów. Pomocniczo, podczas jego tworzenia, sięgnięto do dorobku doktryny oraz poglądów orzecznictwa, uformowanych na tle stosowania przepisów wprowadzających omawianą zasadę w postępowaniu cywilnym, administracyjnym i karnym, a zatem art. 233 § 1 kodeksu postępowania cywilnego, art. 80 kodeksu postępowania administracyjnego i art. 7 kodeksu postępowania karnego. Przedstawione zostają elementy konstrukcyjne tej zasady – pojęcie oceny, swobody, przekonania, wiarygodności i mocy dowodowej. Krótko zostaje omówiony problem jej adresatów, a także zasięgu, w kontekście apriorycznej i aposteriorycznej oceny dowodów. Rozdział drugi przedstawia problem granic zasady swobodnej oceny dowodów. Podjęta została próba stworzenia ich katalogu. Wydaje się, iż możliwe jest sformułowanie ośmiu granic – obowiązek rozważenia całokształtu materiału dowodowego, zasady logiki, zasady doświadczenia życiowego, zasady wiedzy, zasada równej mocy dowodów i elementy legalnej teorii dowodowej, zasada in dubio pro tributario, domniemania prawne i zgodność postępowania dowodowego z przepisami prawa. W podrozdziale dotyczącym równej mocy dowodowej zostają omówione także kryteria oceny dowodu z opinii biegłego oraz dowodów z przesłuchania strony i zeznań świadka. Co do dwóch ostatnich wskazany zostaje także sposób, w jaki powinny być przeprowadzane owe dowody. Ma to istotne znaczenie, gdyż w ich zakresie organ podatkowy ma uprawnienia kierownicze, które pozwalają na sterowanie przebiegiem przesłuchania. Nieprawidłowości w tym zakresie mogą natomiast prowadzić do tego, iż dowody te okażą się kompletnie bezużyteczne w kontekście obowiązku prawidłowego ustalenia podstawy faktycznej rozstrzygnięcia podatkowego. W podrozdziale dotyczącym zasady in dubio pro tributario zostaje przedstawiona argumentacja, przemawiająca za jej obowiązywaniem w postępowaniu podatkowym, pomimo tego, że nie została ona wyrażona bezpośrednio w przepisach Ordynacji podatkowej, w zakresie dotyczącym okoliczności faktycznych. Rozdział trzeci przedstawia natomiast formy kontroli przestrzegania wskazanych granic. W tym zakresie wymienione zostają: uzasadnienie decyzji (jako element zarówno autokontrolny, jak i umożliwiający stronie podjęcie decyzji o ewentualnym wniesieniu odwołania), kontrola instancyjną (wraz z krótką charakterystyką jej modelu) w postępowaniu podatkowym oraz kontrolę sądowo-adminsitracyjną (z uwzględnieniem problematyki skargi kasacyjnej).

The work aims to present the essence of the principle of free evaluation of evidence, as well as the boundaries which exceeded makes the assessment of the evidence made by the tax authority becomes arbitrary assessment.The allegation of a breach of art. 191 of the Tax Code, is one of the most common of the allegations in the revocation of tax decisions. The allegation is raised in a situation in wich a party has questions the findings of fact made by the tax authority.Chapter One work shows the essence of the principle of free assessment of evidence. Auxiliary, the achievements of the doctrine and jurisprudence of views, formed from the application of the provisions implementing the principle discussed in civil, administrative and criminal proceedings, and therefore art. 233 § 1 of the Code of Civil Procedure, art. 80 Code of Administrative Procedure and art. 7 of the Code of Criminal Procedure, were used. The structural elements of the rule - the concept of assessment, freedom of belief, credibility and probative value are also presented. Briefly discussed is the problem of the recipients, as well as its range in the context of a priori and a posteriori assessment of the evidence.The second chapter presents the problem of the limits of the principle of free assessment of evidence. An attempt was made to create theirs directory. It seems that it is possible to formulate eight boundaries - an obligation to consider the all of the evidence, the rules of logic, the principle of life experience, the principles of knowledge, the principle of equal power of evidence and elements of the legal theory of the evidence, the principle in dubio pro tributario, presumptions of law and compliance of evidence with the provisions of law. In the section on equal probative value they are also discussed criteria for the evaluation of expert evidence and evidence from the interrogation of the party and the testimony of the witness. As for the last two indicated is also the way in which this evidence should be carried out. This is important, because in the field of those evidence, authority has the powers of management that allows them to control the course of the hearing. Irregularities in this area and can therefore lead to the fact that the evidence will prove completely useless in the context of the obligation to properly determine the factual basis. In the section on the principle of in dubio pro tributario is presented arguments in favor of its validity in tax proceedings, despite the fact that it was not directly expressed in the provisions of the Tax Code in relation to the facts.The third chapter presents forms of control of the free evaluation of evidence. Therefore are mentioned: a statement of reasons, control of an instance (along with a brief description of its model in tax proceedings) and judical control (including issues of cassation ).