Universal succession in Polish succession law

Praca traktuje o sukcesji uniwersalnej w polskim prawie spadkowym – dziedziczeniu polegającym na nabyciu praw i obowiązków po spadkodawcy pod tytułem ogólnym. Wstępem do rozważań jest zaprezentowanie modelu sukcesji uniwersalnej i jego wykorzystania w innych gałęziach prawa prywatnego. Następnie zaprezentowany został rzymski rodowód konstrukcji oraz reprezentatywne systemy prawne państw współczesnych (anglosaski, francuski i niemiecki), które w różny sposób podchodzą do koncepcji sukcesji uniwersalnej. Analizie poddane zostały ponadto uregulowania polskie zarówno przed, jak i powojenne. Tak zarysowane tło problematyki pozwoliło na szczegółowe zbadanie obecnie obowiązujących rozwiązań – uwzględniając funkcje dziedziczenia jako następstwa prawnego pod tytułem ogólnym i wskazując na jego pozytywne i negatywne konsekwencje. W tym kontekście przedstawione zostały wyjątki od zasady sukcesji uniwersalnej znajdujące się w polskim systemie prawa prywatnego – w Kodeksie cywilnym, Prawie bankowym, spółdzielczym, czy pracy. Najważniejsze odstępstwo od zasady – zapis windykacyjny - zajmuje wyjątkowe miejsce w owych rozważaniach. Z uwagi na swoją konstrukcję i zakres zastosowania stanowi znaczący wyłom w zasadzie sukcesji uniwersalnej i doprowadza w zasadzie do przemodelowania polskiego systemu prawa spadkowego.

The thesis considers the issue of universal succession in Polish succession law which is understood as acquisition of the property rights and obligations of the deceased.In the introductory part of the discussion, a model of universal succession is presented along with its application to other branches of private law.Thereafter, both Roman origin of universal succession and varied approaches of representative legal systems of modern countries (common law, French law, German law) were presented with regard to the notion of universal succession.Subsequently, Polish prewar and postwar regulations underwent an analysis. Such depicted background of the issue enabled thorough analysis of the current solutions taking into account inheritance’s functions as general legal succession and indicating its positive and negative consequences.In this context, exceptions to the rule of general succession were presented which can be found in number of legal acts in Polish private law system (Civil Code, banking law, cooperative law, labour law).The most crucial exception to the rule, which is specific bequest, holds a special place in the discussion.A specific bequest makes a significant breach in the rule of general succession due to its legal construction and scope of application, and leads to remodeling the Polish system of succession law.