Microbiota and functional gastrointestinal disorders - therapeutic implication

Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego stały się w ostatnich dekadach istotnym problemem zdrowotnym i mogą dotyczyć nawet 30% populacji. Charakteryzują się przewlekłym przebiegiem z bólami brzucha, biegunką/zaparciami, wzdęciami, wymiotami, nudnościami, uczuciem wczesnej sytości oraz pełności po posiłku. Najczęściej diagnozowany jest zespół jelita drażliwego (IBS) oraz dyspepsja (FD), które mogą ze sobą współwystępować. Zaburzenia te znacznie pogarszają jakość życia pacjentów oraz obciążają finansowo służbę zdrowia. Etiopatogeneza tych zaburzeń wciąż nie jest do końca poznana, jednak aktualnie uważa się, że mikrobiota jelitowa a szczególnie oś mózg-jelito-mikrobiota mogą odgrywać najistotniejszą rolę. Oś mózg-jelito-mikrobiota umożliwia dwukierunkową komunikację pomiędzy jelitowym układem nerwowym i mikrobiotą jelitową a centralnym układem nerwowym. U pacjentów z IBS i FD często obserwuje się depresję i zaburzenia lękowe, co wpływa na oś. Uwzględniając możliwości modyfikacji składu mikrobioty jelitowej uważa się, że wprowadzenie niefarmakologicznych metod terapeutycznych wpływających na mikrobiotę może być korzystne jako leczenie wspomagające. Celem niniejszej pracy był przegląd doniesień naukowych dotyczących roli składu mikrobioty jelitowej u pacjentów z IBS i FD, możliwych jej zaburzeń oraz oceniających skuteczność niefarmakologicznych metod terapeutycznych wpływających na mikrobiotę jelit. Zebrane dane wskazują, że modyfikacje dietetyczne mogą łagodzić objawy a w przypadku IBS pacjenci mogą odnosić korzyści z prawidłowo zastosowanej diety low FODMAP. Pomimo danych naukowych wskazujących na skuteczność probiotyków brak jest jednoznacznych wytycznych, które szczepy bakterii są najkorzystniejsze. Suplementacja błonnika rozpuszczalnego w postaci babki płesznika, olejku z mięty pieprzowej oraz zastosowanie alternatywnych metod terapeutycznych takich jak hipnoterapia oraz przeszczep mikrobioty kałowej, mogą stanowić istotne wsparcie w procesie terapeutycznym zespołu jelita drażliwego.

Functional gastrointestinal disorders have become a significant in health problem in recent decades and may affect up to 30% of the population. They are characterized by a chronic course with abdominal pain, diarrhea/constipation, flatulence, vomiting, nausea, early satiety and feeling of fullness after a meal. The most common diagnoses are irritable bowel syndrome (IBS) and functional dyspepsia (FD), which often may coexist. These disorders significantly deteriorate the quality of life of patients and place a financial burden on health care. The etiopathogenesis of these disorders are still not fully understood, however, it is currently believed that the intestinal microbiota, and especially the brain-gut-microbiota axis, play the most important role. The brain-gut-microbiota axis enables two-way communication between the gut nervous system and the gut microbiota and the central nervous system. In patients with IBS and FD, depression and anxiety disorders are often observed, which affects these axis. Considering the possible modifications in the composition of the intestinal microbiota, it is believed that introduction of non-pharmacological therapeutic approaches affecting the microbiota may be beneficial as an adjunctive therapy. The aim of this study was to review scientific reports describing the role and the composition of the gut microbiota in patients with IBS and FD, its possible disorders and to evaluate the efficacy of non-pharmacological therapeutic methods affecting the gut microbiota. Presented data suggest that dietary modifications may alleviate symptoms and in the case of IBS, patients may benefit from properly implemented low FODMAP diet. Despite the scientific data indicating the efficacy of probiotics, there are no clear guidelines as to which bacterial strains are the most beneficial. Supplementation of soluble fiber in the form of psyllium husks, peppermint oil and the use of alternative therapies such a hypnotherapy and fecal microbiota transplantation, can be a significant in the therapeutic process of irritable bowel syndrome.