Implementation of nasal vowels in the read texts and the official spoken Polish language of children and adolescents (based on the language of students from Bełchatów)

Niniejsza praca, zatytułowana „Realizacja samogłosek nosowych w tekstach czytanych oraz w oficjalnej odmianie polszczyzny mówionej dzieci i młodzieży (na przykładzie języka uczniów z Bełchatowa)”, rozpatruje problem wymowy samogłosek nosowych ę i M w ujęciu socjolingwistycznym. Badania dotyczyły realizacji powyższych głosek zarówno w tekstach czytanych, jak i mówionych. O doborze respondentów zadecydował ich wiek oraz pochodzenie społeczne.Język polski jest jedynym językiem słowiańskim, w którym występują omawiane dźwięki. W wyrazie mogą one zajmować pozycję wygłosową lub śródgłosową. W wygłosie nosówka ę może być realizowane jako [ę] lub [e]. Informatorzy jednak, w zdecydowanej większości artykułowali w tym miejscu ustne [e]. Samogłoska M w wygłosie powinna być wymawiana tylko jako dźwięk nosowy. Zdarzały się jednak odstępstwa od tej reguły.Opis realizacji samogłosek nosowych w śródgłosie jest nieco bardziej złożony, ze względu na różnorodność głosek, przed którymi występują. Otóż ę i M w pozycji przed spółgłoską szczelinową twardą powinny być wymówione jako dźwięki nosowe. Przed spółgłoską szczelinową miękką możliwa jest wymowa fakultatywna [ę] || [ez] i [M] || [oq]. Częściej jednak realizowany jest wariant pierwszy. W pozycji po spółgłosce miękkiej a przed szczelinową miękką dopuszczalna jest jedynie wymowa ["q] i [<q]. Pojawiały się jednak wyjątki od przytoczonych zasad.

This thesis, entitled "Implementation of nasal vowels in the read texts and the official spoken Polish language of children and adolescents (based on the language of students from Bełchatów)", consider the problem of pronunciation of nasal vowels ‘ę’ and ‘M’ in sociolinguistic approach. The study related the implementation of these sounds, both in the read texts and speech. Respondents were selected on the basis of their age and social background.Polish is the only Slavic language in which discussed sounds are occurred. They may be in the position at the end of word and in the middle. In the end of word, nasal ‘ę’ can be realized as [ę] or [e]. The vast majority of questioned persons, however, articles in this spot oral [e]. Vowel A in the end of word should be pronounced only as a nasal sound. But there were exceptions to this rule.Description of the implementation of nasal vowels in the middle of the word is a bit more complex because of the variety of sounds, before which they appear. ‘Ę’ and ‘M’ in position before the hard fricative consonant should be pronounced as a nasal sound. Before the soft fricative consonant pronunciation can be optional [ę] || [ez] and [M] || [oq]. But more often the first option is implemented. The position after a soft consonant and before a slot is permitted only with a soft pronunciation ["q] and [<q]. There were, however, exceptions to the listed rules.