In this treatise Attendance of feminine titles, positions and names of professions in modern polish language, researches are based on press materials and questionnaires. The first chapter shows standpoints, which are presented by contemporary linguists in this discipline. The most important think is the norm, which explains doubts and indicates, how we can use language in order to create our reality. The results of the analyzed documents are published in the second part of treatise. The comparison of the two documents show how feminist environment and the general public respond to the problem. In the last section there are questionnaires. Those researches reflect language position in society.

W niniejszej pracy poruszony zostanie temat, będący w ostatnich latach jednym z najczęściej opisywanych problemów z zakresu lingwistyki płci, współcześnie budzący wiele dyskusji oraz kontrowersji nie tylko na gruncie akademickich obserwacji prowadzonych przez badaczy języka polskiego, ale również wśród samych użytkowników. Wzrastająca frekwencja żeńskich odpowiedników nazw zawodów znajduje coraz wyrazistsze odzwierciedlenie w obszarze mediów (prasa, radio, a zwłaszcza telewizja), które bezspornie zajmują pierwszorzędne miejsce w kwestii kreowania współczesnej polszczyzny. W szczególności w zakresie zmniejszania dystansu między oficjalnością a potocznością. Wspomnieć wystarczy tutaj choćby emitowane na antenie TVN-u (przełom września-października 2010 roku) programy, dotyczące nazewnictwa kobiet pracujących jako kierowcy autobusów (*kierowczynie, *kierownice), dyskusji o poprawnej formie dla pierwszej kobiety-rabina (*rabinka, *rabina) czy nawet ogólnopolskiego poszukiwania nazwy dla kobiet-skoczków (*skoczki, *skoczkinie). Sprawia listu dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie, oburzonej użyciem w stosunku do niej przez dziennikarza „Gazety Wyborczej” tytułu dyrektorka, zdobyła znaczny rozgłos wśród opinii publicznej oraz językoznawców. Czy słusznie? Niewątpliwie sam fakt pojawiania się odrębnych reportaży, artykułów w dużej mierze świadczy o społecznej potrzebie jednoznacznej odpowiedzi na powstające pytania i wątpliwości, weryfikacji dotychczasowego stanu tej dziedziny słowotwórstwa oraz przede wszystkim o gruntownych zmianach w świadomości i stosunku Polaków do języka. W związku z powyższym w pracy tej za punkt wyjścia przyjęto rzetelną rejestrację, a następnie opis wszystkich występujących form tytułów, stanowisk oraz nazw zawodowych w odniesieniu do kobiet, jakie odnotowano w czasie półrocznej obserwacji dwóch czasopism ogólnopolskich: „Wysokich Obcasów” oraz „Przekroju”. Obrana droga prezentacji materiału prasowego oraz wyników ankiet, przeprowadzonych na potrzeby pracy, wygląda następująco. W rozdziale I opisany zostanie współczesny stan badań językoznawczych w tej dziedzinie słowotwórstwa z uwzględnieniem kontekstu historycznego, jak i stanowisk polskich badaczy. Kolejna część poświęcona będzie omówieniu konkretnych elementów zebranego materiału językowego wraz z próbą określenia tendencji językowych w procesie zestawiania poszczególnych fragmentów. Istotnym oraz cennym aspektem w kontekście realizowanego tematu jest opinia społeczeństwa, dlatego w ostatnim rozdziale pojawią się diagramy i wykresy, obrazujące wyniki uzyskane z ankiet przeprowadzonych w krakowskich liceach, uczelniach i przedsiębiorstwach. Z jednej strony przyjęty podział wiekowy ma na celu odbicie przekroju społeczeństwa - uchwycenie nastrojów w nim panujących, językowej gotowości wobec pewnych przesunięć lub zmian semantyczno-stylistycznych. Natomiast z drugiej strony uwzględnienie socjolingwistycznego wymiaru tych badań pozwoli na wydobycie oraz zaakcentowanie pewnych zależności, prawidłowości w korzystaniu z możliwości słowotwórczych języka.