Referendum in selected states of Commonwealth of Nations

Referendum, ze względu na rosnąca popularność demokracji bezpośredniej, jest instrumentem coraz częściej stosowanym przez państwa na całym globie. Dzieje sie tak z kilku powodów. Po pierwsze, demokracja przedstawicielska przeżywa obecnie kryzys związany z utratą zaufania społeczeństwa. Aby złagodzić rosnące napięcia wśród obywateli, władza sięga po różne środki – w tym referendum. Wyborcy, decydując o zagadnieniach zasugerowanych im przez decydentów, odczuwają współodpowiedzialność za podejmowane decyzje oraz za państwo. Oprócz tego, referendum staje sie popularniejsze ze względu na coraz mniejszą uciążliwość samego procesu głosowania. Przyczyną ku temu jest rozwój technologii telekomunikacyjnych, które nie tylko upraszczają sam proces, lecz także obniżają koszty jego przeprowadzenia. Sprawia to, że głosowanie ludowe staje się coraz bardziej dostępniejszą formą sprawowania władzy. Wiele państw zaczyna dostosowywać się do tego trendu, czego przykładem jest m.in Wielka Brytania. Kraj ten, ze względu na historię rozwoju swojego parlamentaryzmu, jest uważany za kolebkę europejskiej tradycji demokratycznej. I to nie tylko europejskiej. Kolonie brytyjskie, które na fali ruchów niepodległościowych stały się niezależnymi bytami, przyjmowały sposób funkcjonowania państwa bliźniaczo podobny do tego stosowanego w sercu Imperium Brytyjskiego – Anglii. Wielka Brytania, Kanada oraz Australia to państwa, które pomimo wspólnych korzeni prawnych wybrały własną ścieżkę rozwoju, o czym mogą świadczyć ich rożne tradycje demokratyczne. Potwierdzeniem wystąpienia takiej różnicy może być instytucja referendum, która w każdym z tych krajów zajmuje całkowicie odmienną pozycję w systemie prawnym. Praca składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy z nich porusza kwestie teoretyczne, związane z instytucją referendum. Rozpoczyna go przedstawienie genezy głosowania ludowego, a także definicji funkcjonujących obecnie w literaturze politologicznej. W dalszej części zilustrowano jak szeroki może być zakres stosowania referendum, a także przedstawiono jego typologie oraz argumenty przeciwników tej formy demokracji. Drugi rozdział skupia się na Wielkiej Brytanii. W pierwszej części zaprezentowano rolę tego państwa we Wspólnocie Narodów oraz funkcje, jakie spełnia w niej brytyjski monarcha. Dalej następuje przedstawienie historii rozwoju parlamentaryzmu w Anglii, którego zasady wykształcone przez wieki zadecydowały o pozycji glosowania ludowego w Zjednoczonym Królestwie. Kolejna część drugiego rozdziału traktuje o głosowaniu i jego obecnej roli w Wielkiej Brytanii, zaś ostatnia zawiera analizę wybranych brytyjskich referendów. Trzeci rozdział poświęcony został Kanadzie. Ta część pracy rozpoczyna się od przedstawienia historii powstania tego państwa. Kolejny fragment rozdziału traktuje o obecnym systemie politycznym w tym kraju. Dalej przedstawiona została rola referendum w tym państwie oraz analiza najważniejszych głosowań ludowych, przeprowadzonych na jego terytorium. Czwarty rozdział skupia się na Australii. Podobnie jak w poprzednim rozdziale, czytelnikowi została wpierw przedstawiona historia tego państwa. W kolejnej części został scharakteryzowany ustrój polityczny Australii. Analogicznie do rozdziału trzeciego, ostatnie dwa podrozdziały zostały poświęcone instytucji referendum w Australii oraz analizie najważniejszych tego typu głosowań w tym kraju. W zakończeniu została podjęta próba wyjaśnienia przyczyn, z powodu których funkcja referendum tak znacząco rożni się w krajach o wspólnej tradycji prawnej. Została sformułowana teza, że w przypadku Kanady oraz Związku Australijskiego istotny wpływ na pozycje instytucji referendum ma geneza powstania tych państw, zaś w przypadku Wielkiej Brytanii wpływa na to kształtowana przez wieki zasada suwerenności parlamentu.

The referendum, thanks to the growing popularity of direct democracy, becomes a tool increasingly used by countries worldwide. This happens for several reasons. First, representative democracy is currently experiencing a crisis caused by the loss of public confidence. To ease the growing tension among the citizens, the authorities use various measures - including referendum. When voters decide on the issues suggested to them by the decision-makers, they feel the responsibility for decisions they make and for the state. In addition, the referendum becomes popular due to less and less burdensome voting process. The reason for this is the development of telecommunications technology, which not only simplifies the process, but also reduces the cost of the poll. This makes ballot vote more accessible form of governance. Many countries have started to adapt to this trend, for example United Kingdom. This country due to development of its parliamentary system, is regarded as the cradle of European democratic tradition. And not just European. British colonies which gained independence adapted state systems similar to the one used in the heart of the British Empire - England. United Kingdom, Canada and Australia are countries which, in spite of common legal roots, have chosen their own path of development, what may be indicated by their different democratic traditions. This difference may be proved by analyzing the position of referendum in each of these countries’ legal system. The purpose of this thesis is to present the institution of referendum and differences in way of using it in oldest countries of the Commonwealth of Nations. An attempt was undertaken to specify the most important factors affecting the institution of ballot vote in each of these countries. This thesis consists of four chapters. The first one deals with theoretical issues related to the institution of referendum. It begins with presentation of the origins of plebiscites. Next part is dedicated to definitions of referendum which are currently used in political science. Afterwards paper illustrates how wide can be the scope of referendum. Finally chapter ends with typologies of ballot votes and the arguments of opponents of this form of democracy. The second chapter focuses on the United Kingdom. The first part presents the role of the state in the Commonwealth and what are the functions of the British monarch. This is followed by presentation of the history of parliamentarism in England which determined the position of referendum in the UK. Next part of the second chapter deals with the ballot vote and its current role in the UK. The last part of chapter two contains an analysis of selected British referendums. The third chapter is devoted to Canada. This part of the work begins with the presentation of this state history. Next section of the chapter deals with the current political system of Canada. Subsequently the role of the referendum in the country is presented. Last part consists of an analysis of the most important ballot votes carried out on UK territory. The fourth chapter focuses on the Commonwealth of Australia. As in the previous chapter, the history of this country is presented. In the next part, the political system of Australia was characterized. Similarly, as in the third chapter, the last two sections are devoted to the institution of referendum in Australia and the analysis of the most important plebiscites carried out in this country. In the conclusion an attempt was made to clarify the reasons why the referendum functions are significantly different in countries with a common law tradition. The presumption of this thesis is that in the case of Canada and the Commonwealth of Australia the origins of these countries had a significant impact on the referendum institution. In the UK referendum is affected by the principle of the sovereignty of parliament.