Modelowanie rozmieszczenia żaby zwinki (Rana dalmatina) w Europie Środkowej

Żaba zwinka (Rana dalmatina) jest gatunkiem szeroko rozpowszechnionym na kontynencie europejskim. Jej zasięg obejmuje głównie Europę Południową i Środkową, choć izolowane populacje obecne są również w krajach takich jak Szwecja czy Turcja. W Polsce jest to gatunek rzadki, występujący jedynie na południu kraju i objęty ochroną ścisłą. Występowanie gatunku w Europie Środkowej wydaje się być jednak niewystarczająco zbadane, o czym świadczą pojawiające się licznie w ostatnich latach nowe stwierdzenia w nieznanych wcześniej lokalizacjach. Celem pracy była analiza potencjalnego występowania żaby zwinki w Europie, a w szczególności w Polsce. W tym celu wyselekcjonowano 1217 pojedynczych obserwacji gatunku i powiązano je z warunkami środowiskowymi charakteryzującymi każdą z lokalizacji. Do modelowania wykorzystano metodę maksymalnej entropii (Maxent). Stworzono dwa modele – jeden oparty wyłącznie na danych klimatycznych (WordClim v.2), drugi uwzględniający dodatkowo obecność odpowiednich siedlisk, w tym przypadku lasów liściastych i mieszanych (na podstawie map pokrycia terenu Corine Land Cover). Oba modele przedstawiają potencjalny zasięg żaby zwinki jako znacznie szerszy niż znany do tej pory, szczególnie na wschodnich krańcach zasięgu. Dokładna analiza przeprowadzona dla obszaru Polski wykazała iż 78% (model klimatyczny) lub 51% (model uwzględniający pokrycie terenu) terytorium kraju charakteryzuje się warunkami środowiskowymi odpowiednimi dla żaby zwinki. Na podstawie uzyskanych wyników wytypowano szereg lokalizacji sugerowanych do dalszych, terenowych poszukiwań żaby zwinki w Polsce. Te umiejscowione są głównie w województwach lubuskim, dolnośląskim oraz opolskim. Wyniki modelowania sugerują, iż żaba zwinka powinna być szeroko rozpowszechniona w naszym kraju, co jest sprzeczne z jej znanym zasięgiem. Przyczyny tej rozbieżności omówiono w dyskusji.

The Agile frog (Rana dalmatina) is a Western Palearctic brown frog species that is widely distributed on the European continent. Its range covers mostly southern and central Europe, however some populations can be found in more distant countries, such as Sweden or Turkey. The aim of this study was to model and to analyse the distribution of the Agile frog in Europe with emphasis on Central Europe and Poland, as the northeastern part of its range seems to be understudied. Altogether, 1217 records of the species presence were gathered and combined with environmental data in Maximum Entropy Modelling (Maxent) procedure. Two models were created – climatic one, that was based on 7 selected WordClim v.2 predictors, and a mixed one that used same climatic variables plus one suitable-habitat variable derived from Corine Land Cover. Logistic output was converted into suitable/ unsuitable output with the use of maxSSS threshold. Both of the models showed that the potential distribution of the Agile frog in Europe is much wider than its known range, mostly at northeastern and southeastern range borders. Detailed analysis of the area of Poland indicated 78% of the territory of the country suitable by the climatic model, and 51% by the mixed model. Based on the results, some areas were suggested for further field studies. These include, amongst others, areas situated in Lubusz, Lower Silesian and Opole Voivodeships. Reasons for Agile frog being a rare species in Poland, even though the climatic conditions seem to be adequate, are being elaborated in the discussion along with the model constraints.