Newspeak in culture, based on novel Moscow 2042 by Vladimir Voinovich

Tematem niniejszej pracy jest Nowomowa w tekstach kultury na podstawie powieści „Moskwa 2042” Władimira Wojnowicza. Głównym celem dla autora pracy była analiza języka władzy totalitarnej, oparta na antyutopijnym tekście Władimira Wojnowicza, zadaniem której było udowodnienie istnienia elementów nowomowy jako środka manipulowania społeczeństwem. Pojęcie nowomowy zostało wprowadzone przed George’a Orwella w jego powieści Rok 1984, w której pisarz opisał jej zasady i niniejsza analiza języka bohaterów Moskwy 2042 została przeprowadzona przede wszystkim w oparciu o tego prekursora pojęcia nowomowy. Jednakże nowomowa bardzo szybko stała się również terminem lingwistycznym, w związku z czym autor niniejszej pracy korzysta również z badań współczesnych lingwistów. Pierwszy rozdział, poświęcony właśnie definicji nowomowy, zarówno w orwellowskim i lingwistycznym ujęciu, skupia się na właściwościach i funkcjach tego szczególnego języka, przy jednoczesnej próbie wyliczenia cech i środków językowych, którymi się posługuje. Autor tej pracy chciał nie tylko wyjaśnić, czym jest, a czym nie jest nowomowa, ale również jak można ją rozpoznać. Niestety wybór prac badawczych był, którymi autor niniejszej pracy mógłby się posłużyć był ograniczony ze względu na niewielką popularność tego tematu pośród lingwistów. Drugi rozdział, poświęcony sylwetce autora Moskwy 2042, Władimirowi Wojnowiczowi, prezentuje jego biografię wraz z głównymi faktami z jego życia i najważniejszymi publikacjami. Wojnowicz urodził się w 1932 roku w Stalinabadzie. W latach pięćdziesiątych odbył służbę wojskową, po której osiedlił się w Moskwie. Debiutował w roku 1961 opowiadaniem Мы здесь живём, które zostało opublikowane w czasopiśmie „Nowyj mir”. Przełomem w jego literackim życiu stało się podpisanie listu w obronie Siniawskiego i Daniela, po którym pisał i podpisywał także następne listy i protesty, przez co popadł w poważny konflikt z władzą. W roku 1980 pisarz został zmuszony do emigracji, po czym zamieszkał w RFN. Pierwszym dużym utworem, napisanym przez niego na emigracji była właśnie Moskwa 2042, która miała stać się przestrogą dla Rosji przed podążaniem drogą komunizmu. Kolejny rozdział dotyczy samej powieści Moskwa 2042 jako antyutopii, opisuje również gatunek antyutopii. Została w nim wyjaśniona różnica między utopią a antyutopią, która zgodnie ze zdaniem wielu badaczy, sprowadza się do podejścia autorów do przedstawianych faktów. Autor niniejszej pracy zwraca również uwagę na związek między opisywanymi w antyutopiach faktami, a realiami współczesności ich autorów, który można zaobserwować w szczególności w rosyjskich utworach. Wynika to z tego, że to właśnie Rosjanie doświadczyli koszmaru życia w kraju totalitarnym. Autorzy tych antyutopii kreślą więc przed czytelnikiem nie fikcję, a obraz codziennego terroru. Analiza nowomowy w tekście Moskwa 2042 znajduje się w czwartym i ostatnim rozdziale. W odniesieniu do rozdziału pierwszego autor niniejszej pracy zbadał język totalitarnej władzy wojnowiczowskiego Mosrepkomu, udowadniając nie tylko obecności elementów nowomowy, ale również jego wpływu na społeczeństwo. Język okazał się jedną z metod manipulowania ludźmi, metodą tak straszną, jak i efektywną. Rezultaty badania pokazują, jaką rolę wypełniał język w krajach totalitarnych oraz w jak dużym stopniu można było z jego pomocą wpływać na ludzi.

This dissertation is about newspeak in culture, based on novel Moscow 2042 by Vladimir Voinovich. The main point of thesis was an analysis of language of totalitarian regime, based on dystopian work by Vladimir Voinovich. The main task of this analysis was to prove that with newspeak rulers can manipulate society. The term “newspeak” was introduced by George Orwell in his novel 1984, where writer described its principles but it became also a linguistic term rapidly. The first chapter of this dissertation is about definition of newspeak with its properties, functions and attributes. Author tries to explain what the newspeak is and how to recognize it. Second chapter is about author of Moscow 2042, Vladimir Voinovich with his biography and the most important literary works. The main happening, which changed his life, was when he signed the letter to save Siniawski and Daniel. After that conflict between Voinovich and rulers started. In 1980 the writer had to emigrate and he went to RFG. The next chapter is about novel Moscow 2042 and dystopias. Author of this dissertation explains difference between utopias and dystopias and connection between facts in dystopian novels and realities of its author’s life. Analysis of newspeak is in the last chapter. Author studied language of characters Moscow 2042 in reference to first chapter and he proved that they use elements of newspeak and also that they use it to influence a society. The results of research show, what role had language in totalitarian countries.