Obłąkany narrator: Zastosowanie narracji pierwszoosobowej w wybranych dziełach Edgara Allana Poe, Vladimira Nabokova i Daphne du Maurier

Celem pracy była analiza narracji pierwszoosobowej, koncentrując się na zastosowaniu niewiarygodnego narratora, poprzez przedstawienie dwóch opowieści Edgara Allana Poe: "Serce oskarżycielem" i "Czarny kot", powieści Vladimira Nabokova: "Lolita" oraz powieści Daphne du Maurier: "Rebeka". Prace zostały zbadane zgodnie z szeroką gamą esejów akademickich mających na celu zdefiniowanie terminu „niewiarygodny narrator”. Rozdział pierwszy omawia użycie narracji pierwszoosobowej, a także problem literacki zwany „niewiarygodnym narratorem”, a także jego znaczący wpływ na literaturę. Praca przytacza o zalety i wady stosowania narracji pierwszoosobowej przez autorów oraz opisuje pozytywne i negatywneaspekty czytania książki z tego rodzaju narracją. Praca opisuje dwa opowiadania Edgara Allana Poe, "Serce oskarżycielem" i "Czarny kot", które zawierają niewiarygodnych narratorów, wraz z porównaniem obu narratorów i ich sposobu narracji. Rozdział drugi odnosi się do szczegółowej analizy niewiarygodnego narratora, koncentrując się na niewiarygodnymnarratorze w Lolicie, Vladimira Nabokova. Celem rozdziału drugiego było zbadanie technik narracyjnych narratora i jego stanu psychicznego, jednocześnie wyjaśniając powody, dla których manipuluje czytelnikiem. Rozdział skupia się na umiejętnościach perswazyjnych narratora, które mają na celu zwodzenie czytelnika. Ponadto, rozdział szczegółowo pokazałkilka elementów wskazujących zarówno na nierzetelność, jak i szaleństwo narratora. Rozdział trzeci poświęcono wszechstronnej analizie niewiarygodnego narratora przedstawionego w "Rebece", Daphne du Maurier. W tym rozdziale omówiono kłamliwy sposób narracji bezimiennej narratorki w książce du Maurier, zwracając również uwagę na powody, dla których narratorka ukryła swoją tożsamość. Co więcej, praca opisywała ambiwalentny charakter narratorki, która jednocześnie wydaje się niewinna jak i manipulująca. W pracy podjęto próbę zbadania rodzajów niewiarygodnych narratorów z dokładnym wyjaśnieniem szeregu ich cech, jak i motywów, które skłaniają ich do przeinaczania faktów i wydarzeń. Praca wykazała również, że choć czytanie książki opowiadanej przez niewiarygodnego narratora może być dezorientująca, to jednocześnie przyprawia czytelnika o niesamowite doświadczenie.

The paper’s purpose was to examine the first-person narrative, focusing on the use of the unreliable narrator by introducing Edgar Allan Poe’s The Tell-Tale Heart and The Black Cat, Vladimir Nabokov’s Lolita, and Daphne du Maurier’s Rebecca. The works have been analysed in accordance with a wide range of academic essays concerning the definition of the mad narrator. Chapter one has discussed the explanation of the first-person narrative, along with the literary problem called “unreliable narrator”, and its major influence on written stories. It has mentioned the advantages and disadvantages for authors of using the first-person narrative as well as the positive and negative aspects of reading a book with this kind of narrative. The thesis has depicted two short stories of Edgar Allan Poe, The Tell-Tale Heart and The Black Cat, containing the unreliable narrators, along with the comparison of the two narrators and their narration. Chapter two has touched upon a detailed analysis of the nature of an unreliable narrator, concentrating on the mad narrator in Vladimir Nabokov’s Lolita. The chapter’s goal was to investigate the narrative techniques of the novel’s narrator and his mental state,simultaneously explaining his reasons to manipulate the reader. It has focused on the narrator’s persuasive skills which are designed to deceive the reader’s perception. Furthermore, it has described the thorough portrayal of several hints indicating the narrator’s both unreliability and madness. Chapter three has been dedicated to the comprehensive examination of the unreliable narrator presented in Daphne du Maurier’s Rebecca. This chapter has discussed the deceitful narration of the unnamed female narrator of Rebecca, with attention to the reasons for the narrator to conceal her identity. What is more, my dissertation has investigated the ambivalent character of Rebecca’s narrator, being a combination of innocent traits and manipulative tendencies. The paper has attempted to explore the types of unreliable narrators with a precise explanation of the unreliable narrator’s nature and his/her motives to misrepresent the facts and events. The investigation of this study has also shown that despite the fact that reading a book with an unreliable narrator may be confusing, it is an indispensable experience bringing many benefits.