In (re) construction. The subject of identity in the latest German cinema

W ciągu ostatnich lat w istotny sposób zmienia się społeczna rzeczywistość, co ma ogromne znaczenie dla Niemiec, które w obliczu szeregu poważnych kryzysów targających Europą muszą mierzyć się z pozycją lidera. Do znanych już i wydawałoby się rozpracowanych problematycznych aspektów niemieckiej tożsamości narodowej dochodzą więc nowe. Niniejsza praca jest poświęcona właśnie tej relacji pomiędzy starymi a nowymi wyzwaniami. Analizowane filmy opowiadają o tym, jak zadania, przed którymi staje cała społeczność, rezonują w prywatnych życiorysach jednostek.W części pierwszej analizowane są filmy prezentujące współczesne formy radzenia sobie z trudnym historycznym dziedzictwem, jakie jest udziałem społeczeństwa niemieckiego. Postawione zostaje pytanie na ile tradycyjne kategorie opisujące niegdyś niemiecką duszę, takie jak Gemütlichkeit i Innerlichkeit, okazują się przydatne do opisu tożsamości współczesnych Niemców. Refleksji poddana też zostaje relacja pomiędzy oficjalną narracją historyczną, a subiektywną perspektywą jednostki w spojrzeniu na przeszłość. Wreszcie przyglądam się portretom młodych ludzi, którzy, budując własną tożsamość, muszą odnieść się zarówno do historii społeczeństwa, jak i wyzwań przyszłości. Druga część pracy poświęcona jest z kolei próbie odpowiedzi na pytanie o znaczenie pojęcia tożsamości europejskiej dla analizy społeczeństwa niemieckiego. Uwzględniona w niej zostaje perspektywa ponowoczesności jako istotna z punktu widzenia niemieckich obywateli żyjących w zglobalizowanym świecie. Jako istotny przykład wyzwań, przed którymi staje dziś społeczeństwo niemieckie zostaje wskazany kryzys migracyjny.

In recent years, the social reality has changed significantly, which is of great importance for Germany. The country must face the position of a leader in time of a series of serious crises that strike Europe. This thesis is devoted to this relationship between old and new challenges. The analyzed films talk about how the tasks faced by the whole community resonate in private biographies of individuals.The first part analyzes films presenting contemporary forms of dealing with the difficult historical heritage that is the participation of German society. The question is asked how many traditional categories describing a German soul, such as Gemütlichkeit and Innerlichkeit, turn out to be useful for describing the identity of modern Germans. The relation between the official historical narrative and the subjective perspective of the individual in looking at the past is also reflected. The second part of the thesis is devoted, in turn, to the answer to the question about the meaning of the concept of European identity for the analysis of German society. The perspective of postmodernism is taken into account as important from the point of view of German citizens living in a globalized world. As an important example of the challenges facing German society today, the migration crisis is indicated.