.

.

Niniejsza praca licencjacka stanowi kontrastywne porównanie form niemieckiego trybu przypuszczającego (Konjunktiv II) z polskim, zwanym Konditional na przykładzie form grzecznościowych. Nadrzędnym celem pracy było wykazanie roli niemieckiego Konjunktivu II w wyrażaniu tzw. grzeczności językowej oraz zestawienie tego zjawiska z językiem polskim. Celami pobocznymi pracy były: wykazanie różnic na płaszczyźnie morfologicznej, składniowej oraz pragmatycznej w tej polileksykalnej strukturze pomiędzy dwoma językami, jak również podkreślenie szczególnego znaczenia gramatyki kontrastywnej w procesie akwizycji (nabywania) języka obcego jako dziedziny językoznawstwa pozwalającej prognozować potencjalne błędy, mogące wystąpić u Polaka uczącego się języka niemieckiego. W przeprowadzonej kontrastywnej analizie zastosowana została metoda semazjologiczna, polegająca na rozpoczęciu badań od „formy”, czyli w tym przypadku budowy i teoretycznych aspektów, a następnie zbadaniu znaczenia w języku wyjściowym i docelowym. W myśl tej metody pierwszy rozdział został poświęcony definicji Konjunktiv-u II jako struktury polileksykalnej, jest to rozdział czysto teoretyczny. Rozdział drugi stanowi część porównawczą, wychodząc od wyjaśnienia różnic w rozumieniu pojęcia grzeczności językowej w ujęciu kultury anglo-saskiej (niemieckiej) oraz słowiańskiej (polskiej). W trzecim podrozdziale przeprowadzono analizę struktur językowych świadczących o realizacji grzeczności na poziomie języka, na podstawie korpusu badawczego, polsko-niemieckiego słownika etykiety językowej. W trzecim rozdziale zwrócono szczególną uwagę na rolę gramatyki kontrastywnej w dydaktyce i metodyce nauczania języka niemieckiego jako języka obcego. Z racji badań w obrębie tych dwóch dziedzin tzw. lingwistyki stosowanej korpusem badawczym w tym rozdziale były podręczniki: jeden dla osób, dla których niemiecki to język ojczysty, drugi dla osób, dla których niemiecki jest językiem obcym. Celem tej analizy była odpowiedź na pytanie w jaki sposób zostaje podjęte zagadnienie trybu przypuszczającego oraz uświadomienie roli i udziału tej struktury w zjawisku tzw. grzeczności językowej. W trzecim rozdziale zwrócono również uwagę na potencjalne błędy, mogące wystąpić u Polaka uczącego się niemieckiego, których źródło tkwi w postępującym z wiekiem mechnizmem interferencji językowej. Podsumowując przeprowadzone analizy nasuwa się wniosek, iż bez użycia odpowiednio Konjunktiv-u II w niemieckim czy Konditional w polskim grzeczność językowa ogranicza się do użycia powszechnie znanych form rutynowych lub innych uznanych za grzecznościowe na drodze społecznych konwencji. Największą rolę odgrywa użycie trybu przypuszczającego w formułowaniu pytań nacechowanych uprzejmością i grzecznością. Z tego rodzaju pytaniami zostajemy zapoznani już we wcześniejszych etapach kształcenia niż poziom B2 (w obrębie którego zawarto materiał gramatyczny dot. Konjunktiv-u II) np. przy okazji prezentowanych w podręcznikach dialogów/rozmówek.

.

Vorliegende Arbeit stellt die kontrastive Untersuchung der deutschen Formen des Konjunktivs II und den polnischen Formen des Konditionals dar. Diese Untersuchung wurde am Beispiel der Höflichkeitsformen durchgeführt. Erklärtes Ziel der Arbeit ist es, die Rolle des Konjunktivs II bei der Formulierung der Höflichkeitsformen einzuschätzen. Im Weiterem handelt es sich um den Erweis der Ähnlichkeiten und der Unterschiede bezüglich des Gebrauches des Konjunktivs II (im Deutschen)/ Konditionals (im Polnischen) in den Höflichkeitsformen. Die Analyse wurde mit Hilfe der semasiologischen Methode durchgeführt. Der empirische Teil der Arbeit wurde anhand des bilingualen, einseitigen Wörterbuches und der Lernbücher für den DaF - Lernenden und für den Deutsch - Muttersprachler verfasst. Man stellte fest, dass der Konjunktiv II als ein grammatisch - lexikalisches Mittel zum Audruck der sprachlichen Höflichekit allgemein vorkommt. Der Konjunktiv II (im Deutschen) und der Konditional (im Polnischen) sind bei der Realisierung der sprachlichen Höflichkeit von Bedeutung. Beim Problem des Konjunktivs II sollte auch die Methodik und Didaktik für den DaF - Lernenden betont werden. Die kontrastive Grammatik lässt den Lernenden im Lernprozess manche Fehler vermeiden.