"Am I not your bishop?" : Napoleon and religion - introduction to the issue

W artykule będę chciał przyjrzeć się jednej z najbardziej znanych postaci w historii jaką niewątpliwie był Napoleon Bonaparte przez pryzmat jego duchowości oraz użyteczności religii, zwłaszcza katolickiej, w prowadzonej przezeń polityce. Interesować będzie mnie zarówno podejście do chrześcijaństwa (w lwiej części), ale nie zabraknie także informacji o islamie oraz judaizmie. Podejście Bonapartego do religii zmieniało się na przestrzeni lat, gdyż wymuszał to dynamiczny rozwój wydarzeń. Inaczej wyglądały te poglądy podczas czasów szkolnych, a inaczej prezentowały się podczas ekspedycji egipskiej, a jeszcze inaczej na łożu śmierci pośród wód Atlantyku na Wyspie Świętej Heleny. Jeżeli chodzi o religijność Napoleona to zdaje się być ona niezmienna od czasów gdy wszedł w okres dorosłości (a może nawet i w wieku nastoletnim), a wszelkie odstępstwa, jak np. uczestniczenie w kulcie, było tylko działaniem w zasadzie aktorskim, teatralnym. Spektaklem, który trzeba było odegrać nolens volens. To właśnie one są dla mnie Kluczowe, bowiem dzięki wyraźnemu rozdzieleniu osobistych przekonań i poglądów Napoleona na temat poszczególnych religii z jednej strony, z drugiej zaś strony zaprezentowanie poglądów oficjalnych wynikających ze sprawowanego urzędu i odnoszących się do francuskiej racji stanu. To właśnie pozwala na lepsze zrozumienie postaci Bonapartego jako człowieka, a także celów jakie stawiał w polityce wewnętrznej i zagranicznej. Kwestie religijne były także przedmiotem norm prawnych w I Cesarstwie Francuskim ba! toczył się o nie spór pomiędzy papieżem (Piusem VII), a Cesarzem właśnie i wszystko znów sprowadzić można do sporu ze średniowiecza zwanego sporem o inwestyturę, a chodziło o palmę pierwszeństwa w świecie chrześcijańskim. XIX wiek jest w wielu miejscach inny ale w tym konkretnym zauważalne są wyraźne paralele. Konkordat z 1801 r., Artykuły Organiczne to najważniejsze z aktów normatywnych uchwalonych w napoleońskiej Francji dającej jej właśnie niezaprzeczalną przewagę nad Stolicą Apostolską. Tekst napisany został w układzie problemowym z uwzględnioną chronologią. W pracy wykorzystane zostały źródła archiwalne, pamiętniki, memoriały, bogata korespondencja, wybrana francuska prasa tamtych czasów. Uzupełnieniem jest liczna literatura naukowa do której należą biografie Napoleona, ludzi z jego najbliższego otoczenia (zarówno urzędników, współpracowników, ale i członków rodziny), a także monografie poruszające w ten czy inny sposób kwestie religijności i religii we Francji czasów Wielkiej Rewolucji, Konsulatu, jak i Pierwszego Cesarstwa.