Musculoskeletal stress as a determinant of organo-environment relationship in the medieval Sanok population

Celem niniejszej pracy była analiza materiału kostnego górnej części ciała populacji historycznej z Sanoka pod względem wyznaczników stresu mięśniowo-szkieletowego (MSM). Badano wpływ codziennych aktywności czy trybu i intensywność wykonywanych prac u 26 osobników dorosłych, w tym 11 kobiet i 15 mężczyzn, utrwalony napowierzchniach przyczepów mięśniowych. Na podstawie obserwacji rozbudowy wyznaczników MSM na wybranych przyczepach, istnieje możliwość odtworzenia wzorca ruchowego dla mięśni kończyny górnej: pectorialis major, deltoideus, anconeus extensior carpi radialis brevis, pronator teres, biceps brachii, brachialis, triceps brachii, i ustalenie możliwych wykonywanych prac, zawodów czy zwykłych czynności. Zajęto się również kwestią lateralizacji u obu płci, gdzie wyniki jasno pokazały większy stopień praworęczności u obu płci, zaznaczając go bardziej u osobników płci żeńskiej. W trakcie badań wykorzystano metodę, która opierała się na stopniu wykształcenia MSM, przypisującą danemu przyczepowi odpowiednią kategorię. Wyciągnięto również wnioski co doniezaprzeczalnych różnic w stopniu rozwinięcia wyznaczników stresu mięśniowo-szkieletowego u obu płci oraz ustalono prawdopodobny wzorzec aktywności fizycznej średniowiecznej populacji z Sanoka.

The aim of this study was to analyze the bone material of the upper body from the Sanok historical population in terms of indicators of musculoskeletal stress markers (MSM). The effects of daily activity or mode and intensity of work were investigated in 26 adults, including 11 women and 15 men, fixed on the surfaces of muscle attachements. Based on the observation of the extension of MSM determinants on selected attachements, it is possible to reproduce the motion pattern for the upper limb muscles: pectorialis major, deltoideus, anconeus extensior carpi radialis brevis, pronator teres, biceps brachii, brachialis, triceps brachii, and determining the possible jobs, occupations or regular activities. The issue of lateralization in both sexes was also moved on, where the results clearly showed a greater degree of right-handedness in both sexes, highlighting it more in females. A Method used during the study was based on the degree of development of the MSM that assigned to the appropriate cathegory to the muscle attachement. The conclusions as to the indisputable differences in the development of musculoskeletal stress in both sexes were also drawn, and the probable pattern of physical activity of the medieval Sanok population was established.