Legenda wiecznie żywa. Wpływ François Villona na polskich twórców XX oraz XXI wieku.

The legend always alive. The influence of François Villon on the polish creators of the 20th and 21st centuries.

Praca magisterska zatytułowana “Legenda wiecznie żywa. Wpływ François Villona na polskich twórców XX oraz XXI wieku” składa się z trzech rozdziałów, które rozwijają myśli zaprezentowaną w temacie. Celem pracy jest przedstawienie roli jaką François Villon pełni we współczesnej literaturze polskiej, nie tylko jako główny bohater, ale również jako źródło inspiracji czy też motyw przewodni. Niniejsza analiza opiera się na porównaniu dwóch dzieł Villona Wielkiego Testamentu oraz Lais z polskimi utworami, których autorzy mocno zainspirowali się czy to kreacją artystyczną poety, czy to jego osobowością. Zważywszy, że autorka pracy przyjęła metodę porównawczą dzieł Villona z utworami polskich artystów XX i XXI wieku oraz z tłumaczeniami dzieł francuskiego poety na język polski, każdy z trzech rozdziałów pracy dotyczy innego zagadnienia. Pierwszy rozdział (“Villon w poezji polskiej XX i XXI wieku”) poświęcony jest analizie dwóch wierszy polskich poetów: Ars longa, vita brevis Jana Krzysztofa Kelusa oraz Pytania Jana Rybowicza, jednocześnie stanowi on próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie: jaką tak naprawdę rolę odgrywa w tych wierszach Villon. Kolejny rozdział (« Życie poety źródłem inspiracji dla prozy polskiej ») przedstawia francuskiego poetę jako głównego bohatera dwóch książek Jacka Komudy: Imienia Bestii oraz Herezjarchy. W pierwszej książce Komuda tworzy alternatywną wersję rzeczywistości dla przygód Villona po jego wygnaniu z Paryża. W drugiej opisuje on życie Villona w Paryżu i okolicach. Trzeci, a zarazem ostatni rozdział pracy skupia się na dwóch tłumaczeniach dzieł Villona na język polski: Testamentu przetłumaczonego przez Tadeusza Boya Żeleńskiego oraz Małego Testamentu przetłumaczonego przez Jacka Kowalskiego. Geniusz twórczości Villona nie podlega dyskusji. Jego wpływ na kulturę francuską jest autentyczny i niepodważalny. Jednakże jego obecność we współczesnej literaturze polskiej nie jest już tak oczywista.

Master’s thesis entitled “The legend always alive. The influence of François Villon on the polish creators of the 20th and 21st centuries” contains three chapters which develop idea presented in the subject. The thesis’s objective is to indicate the influence and the role that François Villon plays in the contemporary polish literature not only as a source of inspiration, but also as the leitmotif or the main character. The present analysis is based on the comparison of the two works of Villon Testament and Lais with the polish literary works whose authors were inspired either by art of the poet or by his personality. In view of the fact that author of this thesis use the comparative method of analysis of the Villon’s art with the work of polish writers and polish translators, every single chapter concern different issue. In the first chapter (« Villon in the polish poetry of the 20th and 21th centuries») two polish poems are analysed: Ars longa, vita brevis of Jan Krzysztof Kelus and Questions of Jan Rybowicz. Also an important question arises: which is the role of Villon in this poetry? Next chapter (« Life of the poet as a source of inspiration for Polish prose ») present the French poete as the main protagonist in two books of Jacek Komuda : Herezjarcha and Imię Bestii. In the first novel, Komuda creates an alternative reality for Villon’s adventures after his banishment from Paris. In the second one, he describe poet’s life in Paris and the surrounding areas. The third, and the last chapter concentrates on the two polish translations of the Testament made by Tadeusz Boy Żeleński and the Lais translated by Jacek Kowalski. The quality of Villon’s art ks beyond arguments. His influence on the French culture is authentic and incontestable. However, his presence in the contemporary polish literature remains less known.

Le mémoire de maîtrise intitulé “Légende toujours vivante. L’influence de François Villon sur les créateurs polonais des XXème et XXIème siècles” se compose de trois chapitres qui développent l’idée présentée dans le sujet. Le but de ce travail est de présenter l’importance de François Villon dans la littérature contemporaine polonaise, en soulignant qu’il y est bien présent à la fois comme une source d’inspiration, comme un rôle moteur, mais aussi comme un personnage principal. L’analyse proposée se concentre sur la comparaison des deux œuvres de Villon : le Testament et les Lais, avec de différentes œuvres polonaises des auteurs qui s’inspirent fortement soit de la création artistique du poète, soit de sa personnalité. Etant donné que dans le présent travail l’auteur adopte une méthode comparative des œuvres villoniennes avec des œuvres des artistes polonais des XXème et XXIème siècles et avec des traductions polonaises, chacun des trois chapitres du mémoire concerne une branche différente. Dans le premier (« Villon dans la poésie polonaise du XXème siècle »), il s’agit de se concentrer sur l’analyse de deux poèmes polonais : Ars longa, vita brevis de Jan Krzysztof Kelus et Questions de Jan Rybowicz et de poser une question fondamentale : quelle place Villon occupe-t-il réellement dans ces œuvres? Le chapitre suivant (« La vie du poète – source d’inspiration pour la prose polonaise ») présente le poète comme une source d’inspiration pour la prose polonaise où François Villon devient un personnage principal dans deux livres de Jacek Komuda : Nom de la bête et Hérésiarque. Dans le premier livre Komuda crée une réalité alternative pour les aventures de Villon après son bannissement, quand il était forcé de quitter Paris. Dans le deuxième, il décrit la vie de Villon à Paris et autre part. Le troisième et dernier chapitre du mémoire (« Deux François Villons - différents aspects de la traduction des œuvres de François Villon en polonais ») est dédié à la traduction des œuvres de Villon en polonais, celle du Testament faite par Tadeusz Boy Żeleński et celle des Lais de Jacek Kowalski. La qualité de l’art de François Villon reste indubitable. Son influence sur la culture française est authentique et incontestable. Par contre, sa présence dans la littérature polonaise contemporaine reste moins connue.