Terracotta reliefs from Melos in the 5th century BC

Koroplastyka starożytnej Grecji była jedną z wielu gałęzi rzemiosła artystycznego. Często wyroby terakotowe przybierały formy detali architektonicznych, figurek, ale także płaskorzeźb czy plakiet. Niniejsza praca porusza problem ostatniej z tych grup, do których należy zaliczyć wyroby z Melos w V w p.n.e. Wyspa, leżąca w archipelagu Cyklad, stała się na krótki okres (470 – 430 p.n.e.) centrum produkcji i redystrybucji tych niewielkich, lecz wyjątkowych dzieł sztuki. Celem pracy jest zaprezentowanie reliefów, nazywanych melijskimi, odznaczających się bardzo wysoką jakością wykonania, drobiazgowym cyzelunkiem kompozycji, trwałym wypałem wysokotemperaturowym oraz bogatą polichromią. Motywami przewodnimi na reliefach są sceny z mitologii, legend i ówczesnych dramatów, ale także znanych jest wiele przykładów tematyki zaczerpniętej z życia codziennego. Porównując plakiety z innymi warsztatami, produkującymi w tym czasie terakoty, wyraźnie zaznacza się ich charakterystyczna i odosobniona forma, styl oraz tematyka przedstawień. Reliefy melijskie noszą znamiona oddziaływań stylistycznych wyrobów attyckich, zwłaszcza marmurowych płaskorzeźb, powstających w tym czasie w Atenach. Hegemonia polityczna i gospodarcza Aten na obszarze Cyklad świadczy o stałej wymianie kulturowej pomiędzy ośrodkiem dominującym a prowincją, co zaznacza się w stylistyce wyrobów na wyspie. Dzisiejsze, wyabstrahowane z kontekstu kulturowego zabytki, mocno utrudniają badania rekonstruujące ich pierwotną funkcję i zastosowanie. Wiele zaprezentowanych teorii nie daje pewnej odpowiedzi w jaki sposób reliefy melijskie były używane przez Hellenów, jednak ich rozprzestrzenienie i jakość wykonania wskazują, że wyroby te cieszyły się dużą popularnością i były modnym towarem w starożytnej Grecji.

Ancient Greek terracottas production was one of many branches of artistic craftsmanship. The terracotta products often took the form of surface embellishment in building construction, figurines, but also reliefs or plaques. This thesis elaborates on the last of these groups, which include Melos products from the 5th century B.C. The island, located in the Cyclades archipelago, has become a short-time (ca. 470 – 430 B.C.) center of the production and redistribution of these small but exceptional works of art. The purpose of the thesis is to present the reliefs, called Melian, characterized by very high quality of workmanship, meticulous composition, long-lasting high-temperature firing and rich polychrome. The motifs on the reliefs are scenes from mythology, legends and dramas, but there are also many examples of themes taken from the everyday life. By comparing the plaques with other workshops producing terracotta at that time, their characteristic and isolated form, style, and themes are clearly highlighted. Melian Reliefs are characterized by stylistic influences of Attic art, especially marble bas reliefs, which were created at that time in Athens. The political and economic hegemony of Athens in the Cyclades is a testament to the constant cultural exchange between the centre and the periphery, which is reflected in the design of the art of the island. Today, the Melian Reliefs abstracted from their cultural context, hardly make research easy to reconstruct their original function and application. Many of the presented theories do not explain exactly to how these reliefs were used by the Hellenes, but their spread and quality show that these products enjoyed great popularity and were a fashionable commodity in the contemporary world.