An analysis of selected issues in the Czech translation of Jaroslaw Grzedowicz's "Pan Lodowego Ogrodu"

W powyższej pracy skupiam się na analizie czeskiego przekładu pierwszej części powieści Pan Lodowego Ogrodu Jarosława Grzędowicza. Jest ona podzielona na dwie części: teoretyczną i analityczną. W pracy staram się odpowiedzieć na pytanie: Czy nazwy własne i wulgaryzmy są łatwiejsze do przetłumaczenia w kontekście języków blisko spokrewnionych, takich jak polski i czeski?W części teoretycznej opisuję zagadnienia związane z tłumaczeniem i pracą tłumacza. Pokazuję też, jak badacze jak m.in Maria Piotrowska czy Hanna Salich definiują pojęcia „strategia” i „technika tłumaczeniowa”. W pierwszym rozdziale zwracam uwagę na problemy, jakie może napotkać tłumacz, jak na przykład wyrażenia, słowa czy frazy, których nie można w pełni przetłumaczyć w wersji docelowej. Pokrótce przedstawiam również najczęściej stosowane techniki tłumaczeniowe. Próbuję zdefiniować, którego tłumacza można uznać za dobrego i opisuję, jakie są jego główne cele i zadania.Część analityczna dzieli się na dwa rozdziały. W pierwszym z nich zajmuję się analizą nazw własnych. Onimy zostały podzielone na trzy kategorie według cech i obszarów, do których się odnoszą – chrematonimy, antroponimy i toponimy. Jako przykłady do analizy wybrałem te, których struktura wyraźnie zaburza spójność przekładu. Druga część zawiera analizę wulgaryzmów. W tej części również wybrałem wulgaryzmy, które moim zdaniem ukazują trudności w procesie tłumaczenia oraz sposoby, w jaki poradził sobie z nimi tłumacz Robert Plich.W podsumowaniu doszedłem do wniosków, iż Robert Plich wykonał swoją pracę dobrze, pomimo drobnych lub większych błędów, błędnie interpretowanych onimów, czy pomijania niektórych wulgaryzmów. Co najważniejsze, tłumacz był w stanie przetłumaczyć tekst w sposób zrozumiały dla czytelnika docelowego. Moim zdaniem idealne tłumaczenie nie istnieje, ponieważ nie istnieją dwa języki, które są ze sobą w pełni ekwiwalentne. Tłumacze zawsze będą mieli do czynienia z problemem nieprzetłumaczalności, a jedyną bronią, którą tłumacz może z nimi walczyć, jest kreatywne wykorzystanie narzędzi, takich jak techniki i strategie tłumaczeniowe.

The main focus of the thesis is to analyze the first Czech translation of the novel “Pan Lodowego Ogrodu” by Jarosław Grzędowicz. The thesis is divided into a theoretical and an analytical part. The ultimate goal is to answer the following question: Is it easier to translate proper names and vulgarities when the source and target language are closely related like Polish and Czech?The theoretical part of the thesis included the most important issues regarding translation studies and the work of a translator. It also delves into how researchers, Maria Piotrowska and Hanna Salich, among others, define the terms “translation strategy” and “translation technique”. The first chapter focuses on the problem of translator’s inability to render words, phrases, and expressions in the target language due to lack of equivalence. It also introduces the most common translation techniques. Apart from that it aims to define what makes a good translator and what their goals should be.The analytical part is divided into two chapters. The first chapter analyzes the approach towards proper names. Orthonyms are divided into three categories according to the features and areas to which they refer – chrematonyms, anthroponyms and toponyms. As examples for analysis, I have chosen these words whose structure clearly disrupts the coherence of the translation. The second chapter of this part is an analysis of vulgarisms. In this part as well, I have chosen vulgarisms