Adequacy of knowledge about the risks of using new psychoactive substances in the context of diagnostic controversies

Przyjmowanie nowych substancji psychoaktywnych to niezwykle aktualne, szybko rozwijające się i niosące za sobą ogromne szkody zjawisko społeczne. Nazywane potocznie „dopalaczami” środki psychoaktywne, które działaniem mają naśladować tradycyjne narkotyki, aby obejść tym samym regulacje prawne, mimo agresywnej walki władz wciąż pozostają obecne na polskim rynku i powodują wiele zatruć ze skutkiem śmiertelnym, zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. Głównym źródłem zagrożeń, jakie niosą za sobą NSP są trudności diagnostyczne ich skutków na ludzkie zdrowie. Zarówno użytkownicy, sprzedawcy, naukowcy, jak i sami ich twórcy nie posiadają tak istotnych danych, jak dawki minimalne, śmiertelne, czy konsekwencje zdrowotne, jakie mogą nastąpić po przyjmowaniu NSP. Również literatura naukowa w tym zakresie jest bardzo uboga, a informacje w niej zawarte oparte są bardziej na hipotezach i przypuszczeniach opieranych na znanych już reakcjach organizmu na przyjmowanie tradycyjnych narkotyków o zbliżonym działaniu. Czas publikacji książek również jest zdecydowanie zbyt długi, aby nadążyć za rozwojem tego zjawiska, czego skutkiem jest dostępność w obiegu już zupełnie innych substancji, niż opisywane przez autorów. Mimo starań, najczęściej nie jesteśmy w stanie dorównać kroku w naukowych rozważaniach rynkowi „dopalaczy”. Użytkownicy NSP wydają się być pewni własnej wiedzy odnośnie dawkowania, mieszania, czy bezpieczeństwa poszczególnych substancji. W sieci znajduje się bardzo wiele nieadekwatnych informacji w tym zakresie, których weryfikacja wymagałaby dużego nakładu pracy, bądź jest zwyczajnie niemożliwa przez wzgląd na brak badań naukowych nad daną substancją. Wpływ błędnych przekonań na decyzję o użytkowaniu oraz samo użytkowanie nowych substancji psychoaktywnych jest o tyle istotny, że może skutkować nawet śmiercią z przedawkowania. W mojej pracy pragnę więc skupić się na zależności decyzji o podjęciu ryzyka przez użytkowników NSP od poziomu wiedzy z zakresu ich zagrożeń, a przede wszystkim świadomości braku znacznej większości danych do potwierdzenia lub obalenia jakichkolwiek skutków ich użytkowania i zagrożeń z tego wynikających. Zjawisko to zgłębiam na podstawie badań empirycznych przeprowadzonych wśród studentów Uniwersytetu Pedagogicznego deklarujących abstynencję od środków psychoaktywnych oraz pacjentów Poradni Profilaktyki i Terapii Uzależnień MONAR. Wyniki badań wskazują jednoznacznie na istotną statystycznie różnicę w poziomie wiedzy z zakresu zagrożeń NSP między tymi grupami. Wyłaniają także powtarzające się błędne przekonania dotyczące wiarygodności źródeł pozyskiwania informacji u respondentów stosujących nowe substancje psychoaktywne. Przekonanie o rzetelności posiadanej wiedzy oraz zaufanie do opinii osób z najbliższego otoczenia dają użytkownikom "dopalaczy" złudne poczucie kontroli nad podejmowanym ryzykiem i wydają się mieć znaczący wpływ na decyzję o przyjmowaniu NSP.

Usage of new psychoactive substances in Poland is a very current, fast-growing phenomenon that has had extremely serious individual and social consequences. So called research chemicals were made to imitate effects of taking traditional drugs in order to circumvent the law, and despite big efforts of polish government that took action in a past ten years, they are still available on the market and pose a risk of intoxication and over dosage both for adults and teenagers. Diagnostic difficulties of RC usage after-effects are the major source of the danger. Both the users, the sellers, the scientists and the creators of new psychoactive substances don't have the knowledge, the information about the minimum and maximum doses or the exact health consequences which RC usage involves. Researchers and scientific literature also have problems with collecting and describing an up-to-date knowledge, due to dynamics of RC usage phenomenon development. Most of available information are just hypothesis based on common knowledge in drug usage. Despite that, research chemical users seems to have firm belief in reliability of their own knowledge about proper dosage, mixing or general safety of NPS. There are also a lot of false information spread around internet, which as the research shows is one of the most common source of knowledge noways. The impact of erroneous beliefs in this phenomenon is huge in view of range of health consequences of RC usage, which could result in death. In my master thesis I focus on relation between knowledge level and decision of taking risk associated with usage of new psychoactive substances and mostly the awareness of a lack of access to scientifically proven information on this topic. Studies were conducted on students retaining abstinence from psychoactive substances and patients of the counseling center for prevention and addiction therapy in Cracow. Research clearly proves dependence between usage of research chemicals and knowledge level in threats of NPS usage. It also shows repetitive misconceptions in credibility for unreliable sources of information as other people reviews and message boards. The belief in the reliability of knowledge and trust in the opinions of people in the immediate environment give users of "legal highs" an illusive sense of control over the taken risk and seem to have a significant impact on the decision to take NPS.