The role of zaibatsu in Japan's economy

W pracy licencjackiej podjęto próbę zbadania wpływu, jaki wywarły duże koncerny przemysłowe, czyli tak zwane zaibatsu, na gospodarkę oraz ustrój polityczny Japonii w latach 1868–1945. Przedmiotem analizy jest działalność m. in. takich zaibatsu, jak Kawasaki, Mitsubishi, Hitachi, Mitsui, Nippon Chisso, Nissan, Nakajima, Sumitomo i Yasuda. Obiektem badań jest specyfika ich kształtowania się i rozwój na tle historyczno-gospodarczym kraju i jego polityki międzynarodowej. Poświęcono uwagę przeglądowi historii kształtowania się zaibatsu i powstaniu wielkich koncernów oraz reformom przeprowadzonym przez rząd japoński w końcu XIX wieku. Analizie została poddana zarówno rola wojny w rozwoju dużych koncernów, jak i polityczno-gospodarcza rywalizacja Japonii ze Stanami Zjednoczonymi i kwestia przekształcenia się zaibatsu w koncerny o charakterze militarno-przemysłowym. Autor skupia również uwagę na dominacji i kontroli koncernów zaibatsu nad różnymi sektorami gospodarki japońskiej pod koniec II wojny światowej, działaniach koncernów z uwzględnieniem ich sytuacji finansowej w pierwszej połowie XX wieku oraz Procesie Tokijskim. Stwierdzono, że wzrost aktywów i zysków wspomnianych firm oraz zdobycie dominującej pozycji na rynku, przypadały głównie na okres wojenny, co było możliwe przede wszystkim dzięki polityce gospodarczej państwa.

The author of the bachelor's thesis makes an attempt to analyze the impact of large industrial concerns, the so-called zaibatsu, on the economy and political system of Japan in the years 1868-1945. The subject of the analysis are, among others, such zaibatsu as Kawasaki, Mitsubishi, Hitachi, Mitsui, Nippon Chisso, Nissan, Nakajima, Sumitomo and Yasuda. The object of research is the specificity of their formation and development against the historical and economic background of the country and its international policy. Attention is given to the review of the history of the formation of the zaibatsu and the creation of large corporations, as well as the reforms carried out by the Japanese government at the end of the 19th century. Both the role of war in the development of large corporations, as well as the political and economic rivalry between Japan and the United States, and the question of transforming the zaibatsu into military-industrial corporations were analyzed. The author also focuses on the domination and control of zaibatsu concerns over various sectors of the Japanese economy at the end of World War II, the activities of the concerns taking into account their financial situation in the first half of the 20th century and the Tokyo Process. It was found that the increase in the assets and profits of the mentioned companies and the acquisition of a dominant position on the market occurred mainly during the war period, which was possible mainly thanks to the state's economic policy.