Primary and secondary osteoporosis.

Celem niniejszej pracy jest przybliżenie tematyki związanej z różnymi rodzajami osteoporozy. Omówione w niej zostaną pierwsze symptomy, czynniki ryzyka, wpływ hormonów na metabolizm kości, diagnostyka oraz leczenie.Osteoporoza, inaczej zwana zrzeszotnieniem kości, jest to jedna z najczęściej spotykanych chorób układu kostnego. Kiedyś uważano, iż charakteryzuje się ona głównie zmniejszeniem masy kostnej, dziś określa się ją jako zwiększone ryzyko złamań spowodowane wieloma czynnikami, w których wyróżniany jest m.in spadek mineralnej gęstości kości. Klinicznie osteoporoza objawia się złamaniami, w szczególności bliższych odcinków kości udowej, trzonów kręgów oraz dalszych odcinków kości przedramienia. Najczęściej są to złamania powstałe na skutek zadziałania siły o niskiej energii, nie będącej zagrożeniem dla osób zdrowych. Powstałe złamania nie tylko skutkują niedogodnościami w poruszaniu, ale również powodują dyskomfort psychiczny oraz generują wysokie koszty leczenia. Zwłaszcza złamanie bliższego odcinka kości udowej niesie za sobą poważne konsekwencje, ponieważ szacuje się, że 20% osób dotkniętych tego typu złamaniem umiera w ciągu pierwszego roku od jego nastąpienia. Dlatego też osoby, u których obserwuje się podwyższone czynniki ryzyka do których zaliczamy m.in podeszły wiek, płeć żeńską, dietę ubogą w wapń, siedzący tryb życia, wątłą budowę ciała, wystąpienie tej choroby u osób z najbliższej rodziny oraz palenie i nadmierne spożywanie alkoholu, powinny profilaktycznie starać się utrzymywać stan swoich kości w jak najlepszej kondycji. Wczesne wykrycie choroby jest możliwe dzięki badaniom, w szczególności densytometrii. Leczenie zależne jest od rodzaju osteoporozy, ponieważ wyróżniamy jej 2 typy: osteoporozę pierwotną tzw. wczesną (w dużej mierze o nieznanym podłożu) oraz osteoporozę wtórną tzw. późną (posiadającą bezpośrednią przyczynę).

The purpose of this thesis is to present the issues related to the different types of osteoporosis. First symptoms, risk factors, influence of hormones on bone metabolism, diagnosis and treatment will be discussed. Osteoporosis, otherwise known as thinning bone, is one of the most prevalent diseases of the skeletal system. Once it was thought that it is characterized mainly by a decreased bone mass, while today it is defined as an increased risk of fractures caused by many factors, especially those causing a marked decrease in bone mineral density.Clinically, osteoporosis revealeds to fractures, in particular sections of the proximal femur, vertebral, and distal forearm. Generally such fractures can be caused by low-force energy, which is not a threat to healthy people. The resulting fractures not only cause inconvenience in movement but also provoke psychological discomfort and high costs of treatment. Especially fracture of the proximal femur carry serious consequences because it is estimated that 20% of people affected by this type of fracture die within the first year after it occurred. Therefore, people who have observed increased risks factors for fractures which include, inter alia: older age, female sex, diet low in calcium, sedentary lifestyle, frail physique, the occurrence of the disease in relatives, smoking and excessive alcohol consumption, should prophylactically try to maintain the health of their bones in the best condition. Early detection of the disease is possible by testing, in particular densitometry. Treatment depends on the type of osteoporosis because two types can be distinguished: primary osteoporosis (of largely unknown origin) and secondary osteoporosis (that has a direct causelately).