Simple view
Full metadata view
Authors
Statistics
Umiejscowienie kontroli zdrowia, lęk i samoświadomość a poziom męczliwości u osób ze stwardnieniem rozsianym
The Relationship between Health Locus of Control, Anxiety, Self-Awareness, and Fatigue Level in Individuals with Multiple Sclerosis
stwardnienie rozsiane, męczliwość, lęk jako stan, lęk jako cecha umiejscowienie kontroli zdrowia, samoświadomość
multiple sclerosis, fatigue, state-anxiety, trait-anxiety, health locus of control, self-awareness
Wprowadzenie: Stwardnienie rozsiane (SM) jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego o podłożu autoimmunologicznym. Jej wystąpienie jest związane z doświadczaniem dotkliwych objawów somatycznych o charakterze postępującym i nieprzewidywalnym. Jednym z najpowszechniejszych symptomów choroby jest męczliwość. Wiąże się ona z doświadczaniem trudności emocjonalnych i przeformułowaniem sądów. Istnieją dowody na istotną rolę lęku, wariantów umiejscowienia kontroli zdrowia (HLOC; wewnętrznego, opartego na wpływie innych lub opartego na przypadku) i samoświadomości wśród pacjentów z SM. Ich możliwe związki z męczliwością nie są jednak wystarczająco dobrze poznane.Cel: Analiza różnic w nasileniu lęku, wariantów umiejscowienia kontroli zdrowia i poziomie samoświadomości u osób z SM o niskiej i wysokiej męczliwości.Metoda: W badaniu wzięło udział 41 osób z diagnozą SM. Narzędziami pomiaru wyróżnionych zmiennych były Inwentarz Stanu i Cechy Lęku (STAI), Wielowymiarowa Skala Umiejscowienia Kontroli Zdrowia (MHLC), Zmodyfikowana Skala Wpływu Zmęczenia (MFIS) i kwestionariusz samoopisowy własnego autorstwa. Badani zostali podzieleni na dwie grupy pod względem wyniku MFIS. Zakładano, że u osób o wysokiej męczliwości, poziom lęku jako stanu i cechy oraz HLOC opartego na przypadku będą wyższe, a poziom pozostałych wariantów HLOC i samoświadomości będą niższe niż u osób o niskiej męczliwości. Do weryfikacji postawionych hipotez zastosowano test t-Studenta dla grup niezależnych. Przyjęto poziom istotności p=0,1.Wyniki: Wykazano, że poziom lęku stanu i cechy u osób o wysokiej męczliwości jest istotnie statystycznie wyższy niż u osób o niskiej męczliwości. Zaobserwowano zakładane różnice w nasileniu wariantów HLOC. Wyniki te nie były jednak statystycznie istotne. Analiza różnic w poziomie samoświadomości przyniosła wyniki inne niż zakładane. Wnioski: Podwyższony poziom męczliwości związany jest z odczuwaniem silnego lęku. Wynik ten stanowi ważną podstawę do stworzenia interwencji terapeutycznych dostosowanych do osób o wysokiej męczliwości.
Introduction: Multiple sclerosis (MS) is an autoimmune disease of the central nervous system. Its occurrence is associated with severe somatic symptoms of progressive and unpredictable nature. One of the most common symptoms of MS is fatigue. It is linked to emotional difficulties and reformulation of beliefs. There is a body of evidence on the significant role of anxiety, variants of health locus of control (HLOC; internal, powerful others or chance) and self-awareness among people with MS. However, their possible connections to fatigue have not been sufficiently understood.Objective: To analyze the differences in the severity of anxiety, levels of the HLOC variants and levels of self-awareness in individuals with MS with high and low levels of fatigue.Methods: The study involved 41 individuals diagnosed with MS. The tools used to measure the variables were State-Trait Anxiety Inventory (STAI), Multidimensional Health Locus of Control Scale (MHLC), Modified Fatigue Impact Scale (MFIS) and a self-report questionnaire created by the author of this study. The participants were divided into two groups based on their MFIS scores. It was hypothesized, that individuals with high fatigue would have higher levels of state and trait anxiety and chance-HLOC, while levels of the remaining variants of HLOC and self-awareness would be lower compared to the individuals with low fatigue. The Student’s t-test for independent groups was used to verify the hypotheses. The significance level p=0,1 was adopted.Results: The study has shown that the level of state and trait anxiety in individuals with high fatigue is statistically significantly higher than in those with low fatigue. The assumed differences in the intensity of HLOC variants were observed. However, they did not reach the level of statistical significance. The analysis of differences in the level of self-awareness yielded results different from those assumed.Conclusions: Elevated levels of fatigue are associated with experiencing intense anxiety. This result constitutes an important basis for creating therapeutic interventions tailored to individuals with high fatigue.
| dc.abstract.en | Introduction: Multiple sclerosis (MS) is an autoimmune disease of the central nervous system. Its occurrence is associated with severe somatic symptoms of progressive and unpredictable nature. One of the most common symptoms of MS is fatigue. It is linked to emotional difficulties and reformulation of beliefs. There is a body of evidence on the significant role of anxiety, variants of health locus of control (HLOC; internal, powerful others or chance) and self-awareness among people with MS. However, their possible connections to fatigue have not been sufficiently understood.Objective: To analyze the differences in the severity of anxiety, levels of the HLOC variants and levels of self-awareness in individuals with MS with high and low levels of fatigue.Methods: The study involved 41 individuals diagnosed with MS. The tools used to measure the variables were State-Trait Anxiety Inventory (STAI), Multidimensional Health Locus of Control Scale (MHLC), Modified Fatigue Impact Scale (MFIS) and a self-report questionnaire created by the author of this study. The participants were divided into two groups based on their MFIS scores. It was hypothesized, that individuals with high fatigue would have higher levels of state and trait anxiety and chance-HLOC, while levels of the remaining variants of HLOC and self-awareness would be lower compared to the individuals with low fatigue. The Student’s t-test for independent groups was used to verify the hypotheses. The significance level p=0,1 was adopted.Results: The study has shown that the level of state and trait anxiety in individuals with high fatigue is statistically significantly higher than in those with low fatigue. The assumed differences in the intensity of HLOC variants were observed. However, they did not reach the level of statistical significance. The analysis of differences in the level of self-awareness yielded results different from those assumed.Conclusions: Elevated levels of fatigue are associated with experiencing intense anxiety. This result constitutes an important basis for creating therapeutic interventions tailored to individuals with high fatigue. | pl |
| dc.abstract.pl | Wprowadzenie: Stwardnienie rozsiane (SM) jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego o podłożu autoimmunologicznym. Jej wystąpienie jest związane z doświadczaniem dotkliwych objawów somatycznych o charakterze postępującym i nieprzewidywalnym. Jednym z najpowszechniejszych symptomów choroby jest męczliwość. Wiąże się ona z doświadczaniem trudności emocjonalnych i przeformułowaniem sądów. Istnieją dowody na istotną rolę lęku, wariantów umiejscowienia kontroli zdrowia (HLOC; wewnętrznego, opartego na wpływie innych lub opartego na przypadku) i samoświadomości wśród pacjentów z SM. Ich możliwe związki z męczliwością nie są jednak wystarczająco dobrze poznane.Cel: Analiza różnic w nasileniu lęku, wariantów umiejscowienia kontroli zdrowia i poziomie samoświadomości u osób z SM o niskiej i wysokiej męczliwości.Metoda: W badaniu wzięło udział 41 osób z diagnozą SM. Narzędziami pomiaru wyróżnionych zmiennych były Inwentarz Stanu i Cechy Lęku (STAI), Wielowymiarowa Skala Umiejscowienia Kontroli Zdrowia (MHLC), Zmodyfikowana Skala Wpływu Zmęczenia (MFIS) i kwestionariusz samoopisowy własnego autorstwa. Badani zostali podzieleni na dwie grupy pod względem wyniku MFIS. Zakładano, że u osób o wysokiej męczliwości, poziom lęku jako stanu i cechy oraz HLOC opartego na przypadku będą wyższe, a poziom pozostałych wariantów HLOC i samoświadomości będą niższe niż u osób o niskiej męczliwości. Do weryfikacji postawionych hipotez zastosowano test t-Studenta dla grup niezależnych. Przyjęto poziom istotności p=0,1.Wyniki: Wykazano, że poziom lęku stanu i cechy u osób o wysokiej męczliwości jest istotnie statystycznie wyższy niż u osób o niskiej męczliwości. Zaobserwowano zakładane różnice w nasileniu wariantów HLOC. Wyniki te nie były jednak statystycznie istotne. Analiza różnic w poziomie samoświadomości przyniosła wyniki inne niż zakładane. Wnioski: Podwyższony poziom męczliwości związany jest z odczuwaniem silnego lęku. Wynik ten stanowi ważną podstawę do stworzenia interwencji terapeutycznych dostosowanych do osób o wysokiej męczliwości. | pl |
| dc.affiliation | Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej | pl |
| dc.area | obszar nauk społecznych | pl |
| dc.contributor.advisor | Bober-Płonka, Bogusława - 173342 | pl |
| dc.contributor.author | Adamska, Dominika - USOS276608 | pl |
| dc.contributor.departmentbycode | UJK/WZKS | pl |
| dc.contributor.reviewer | Bober-Płonka, Bogusława - 173342 | pl |
| dc.contributor.reviewer | Solecki, Wojciech - USOS89223 | pl |
| dc.date.accessioned | 2024-07-10T23:13:49Z | |
| dc.date.available | 2024-07-10T23:13:49Z | |
| dc.date.submitted | 2024-07-10 | pl |
| dc.fieldofstudy | psychologia | pl |
| dc.identifier.apd | diploma-174224-276608 | pl |
| dc.identifier.uri | https://ruj.uj.edu.pl/handle/item/375706 | |
| dc.language | pol | pl |
| dc.subject.en | multiple sclerosis, fatigue, state-anxiety, trait-anxiety, health locus of control, self-awareness | pl |
| dc.subject.pl | stwardnienie rozsiane, męczliwość, lęk jako stan, lęk jako cecha umiejscowienie kontroli zdrowia, samoświadomość | pl |
| dc.title | Umiejscowienie kontroli zdrowia, lęk i samoświadomość a poziom męczliwości u osób ze stwardnieniem rozsianym | pl |
| dc.title.alternative | The Relationship between Health Locus of Control, Anxiety, Self-Awareness, and Fatigue Level in Individuals with Multiple Sclerosis | pl |
| dc.type | master | pl |
| dspace.entity.type | Publication |