Dynamics of Polish and German relations in the 2000-2010

W całym okresie istnienia państwowości polskiej relacje bilateralne z niemieckim sąsiadem stanowiły obszar priorytetowy polskiej polityki zagranicznej. Decydowały nie tylko o pozycji naszego kraju w stosunkach międzynarodowych, czy też skuteczności polskiej dyplomacji, lecz wręcz warunkowały istnienie polskiej państwowości. Było to wynikiem geopolitycznego usytuowania Polski jak również silnej pozycji Niemiec na europejskiej scenie politycznej. Zagadnienie, które wybrałam stanowi nie tylko istotny składnik polskiej polityki zagranicznej, lecz także poprzez wielość wydarzeń ma charakter dynamiczny, warty podjęcia analizy. Wypada stwierdzić, iż pomijanie relacji polsko-niemieckich, wydaje się niemożliwe, biorąc pod uwagę nie tylko dziedzictwo przeszłości, lecz również potencjał i rosnącą rolę niemieckiego partnera na europejskiej scenie międzynarodowej. W każdym razie, co do relacji polsko-niemieckich, wagę tych stosunków potwierdzają, poza sferą polityki, także i inne płaszczyzny, jak: kultura czy gospodarka. Napisana przeze mnie praca składa się z czterech rozdziałów koncentrujących się kolejno na różnych płaszczyznach relacji bilateralnych między Berlinem a Warszawą. Rozdział I – ma charakter wstępny. W jego ramach omówiony zostanie proces kształtowania się relacji polsko-niemieckich w latach 90-tych. W kolejnych zaś, analizie poddana zostanie współpraca: polityczna, gospodarcza i kulturalna w pierwszej dekadzie XXI wieku.W przeciągu ostatnich dwudziestu lat relacje polsko-niemieckie przeszły długą drogę od wyobcowania i niepełnego uznania własnej podmiotowości do pogłębionych relacji w wymiarze politycznym, kulturalnym oraz gospodarczym. Szczególnie pierwsza dekada obecnego wieku wydaje się szczególna, gdy mówimy o relacjach Republiki Federalnej Niemiec i Rzeczpospolitej. O ile bowiem lata 90-te XX w. stanowiły nowy początek, a każda zmiana na lepsze była uważana za sukces, o tyle w kolejnych latach przyszło obydwu stronom zmierzyć się z problemami, których w pierwszych latach po zakończeniu zimnej wojny udało się uniknąć. Sprawa mniejszości polskiej w Niemczech, współpraca niemiecko-rosyjska i jej wpływ na sytuacje Polski na arenie międzynarodowej, czy też często powracająca na kartach tej pracy kwestia Związku Wypędzonych, to jak się zdaje najpoważniejsze bariery utrudniające zaimplementowanie pełnego partnerstwa. Równie problematyczne przy omawianiu relacji między dwoma odwiecznymi rywalami, była różnica potencjałów a co się z tym wiąże możliwości oddziaływania na bilateralne kontakty. W efekcie pierwsza dekada XXI w. na płaszczyźnie politycznej pełna była niełatwych rozmów, gorzkich komentarzy o partnerze jak i braku zgody na postępowanie drugiej strony.Przy omawianiu stosunków polsko-niemieckich warto prócz zbyt często wspominanej płaszczyzny politycznej, pamiętać o wymiarze kulturalnym i ekonomicznym. Te dwie dziedziny w ostatnich dwudziestu latach zanotowały ogromny wzrost znaczenia, wciąż jednak pozostają „w cieniu” działań o charakterze politycznym.Już tylko przedstawiony wyżej krótki opis, stanowiący zapowiedź mojej pracy magisterskiej, wykazuje, iż opracowywany przeze mnie temat: „dynamika stosunków polsko-niemieckich w latach 2000-2010”, stanowi zagadnienie nie tylko interesujące, lecz również nie poddające się jednoznacznej ocenie obserwatora.

In the entire history of polish statehood, relations with german neighbor were most important in foreign politics. Our relations defined not only our country’s position in international relations or successfulness of polish diplomacy, but the very existence of polish statehood. It was caused by geo-political situation of Poland and by strong German position in the European political scene.The problem I chose is not only the most important component of polish foreign politics, but it is also important because of dynamical character of historical events, which will be analyzed. Ignoring Polish and German relations is impossible if we consider our countries’ past as well as the potential and growing role of German partner in the European international scene. The meaning of polish and german relations is substantiated by not only the political sphere, but also by culture and economy. Paper written by me contains four chapters concentrating on different spheres of bilateral relations between Berlin and Warsaw. The first chapter has an introductory character. In this chapter is described the process of forming of polish and German relations in the nineties. In the next chapter I analyzed political, economical and cultural cooperation in the beginning of the twenty first century. In the last twenty years polish and german relations have gone a long way. We started from nothing, but now our cooperation is very strong in the political, economical and cultural spheres. The most important is the first decade of the present century, if we are talking about relations of Poland and German Republic. The nineties were just the beginning of cooperation, but in the next years we had to sort out the old problems, which was impossible to do immediately before the cold war was over. The biggest problems in Polish and German cooperation were: polish minority in Germany, Russian and German cooperation and it’s influence on Polish position in the international arena and The Federation of Expellees. Another problem in describing relations between the two rivals was the difference of potential, which is closely connected with international relations. It was the reason for many difficult conversations in political sphere in the beginning of the twenty first century. We can’t however describe only political sphere of cooperation, we have to remember about cultural and economical spheres as well. These two areas are more and more important now, but they are still in the shadow of politics. The short description of the paper follows the theme of my work: “Dynamics of Polish and German relations in the 2000-2012” which is an interesting and ambiguous problem.