Lawrencea Sklara analiza i krytyka zgodności ogólnej teorii względności z zasadą Macha

Przedmiotem pracy jest analiza przedstawianych przez Lawrencea Sklara argumentów negujących zgodność ogólnej teorii względności z zasadą Macha. Pierwsza część poświęcona zostanie wprowadzeniu czytelnika w problematykę debaty jaka toczy się między substancjalistami, a relacjonistami. W drugiej części przybliżony zostanie sposób w jaki Lawrenc Sklar odczytuje filozofię Ernsta Macha oraz jak pojmuje interpretację tej filozofii autorstwa Alberta Einsteina. W tym celu omówione zostaną główne tezy filozofii Macha, oraz ich interpretacja zaprezentowana przez Einsteina. Przywołane zostaną również różne proponowane przez Einsteina koncepcje sformułowania tzw. zasady Macha. W trzeciej części teza Sklara negująca zgodność ogólnej teorii względności z zasadą Macha znajdzie uzasadnienie w wysuwanych przez niego argumentach, z których: (i) pierwszy odnosi się do istnienia pustej czasoprzestrzeni Minkowskiego, jako rozwiązania równań pola Einsteina; (ii) drugi przywołuje możliwość rozróżnienia pomiędzy ruchem przyspieszonym i nieprzyspieszonym w czasoprzestrzeni Minkowskiego; (iii) trzeci przytacza wszechświat Gödela, który stoi w sprzeczności z zasadą Macha; (iv) czwarty argument stanowi eksperyment prezentujący brak postulowanej przez Macha równoważności rotacji; (v) piąty odwołuje się do możliwości interpretacji ogólnej teorii względności jako pola zerowego (pola tła) z dodanymi przez obecność materii zaburzeniami grawitacyjnymi; (vi) szósty podpunkt opisuje zaproponowaną przez Sklara strategię obrony relacjonizmu, polegającą na przyjęciu absolutnego przyspieszenia jako monadycznego predykatu – własności wewnętrznej obiektów. W części czwartej przytoczone argumenty poddane zostaną krytycznej analizie, odwołującej się do współczesnych osiągnięć nauki. Piąta część poświęcona zostanie podsumowaniu przedmiotowych rozważań, w aspekcie oceny racjonalności debaty pomiędzy substancjalistami i relacjonistami. Argumentacja Alberta Einsteina omawiająca zasadę Macha jako zasadę selekcji modeli kosmologicznych, jako informacja w istotny sposób uzupełniająca temat, stanowi załącznik do pracy.

The paper analyses Lawrence Sklar’s arguments against the general theory of relativity’s conformity with Mach’s principle. The initial part of the paper serves to introduce the reader to the substantialist versus relationist debate. The second part presents Ernst Mach’s philosophy, Einstein’s way of reading it, together with his various attempts at formulating Mach’s principle, as well as Sklar’s reading of both Mach and Einstein’s Mach’s principle. The third section presents, in detail, Sklar’s arguments against general relativity’s fulfilment of Mach’s principle: the first argument refers to empty Minkowski spacetime being a solution to Einstein’s field equations; the second argument shows the possibility of differentiating between accelerated and non-accelerated motion in Minkowski spacetime; the third argument refers to Gödel’s universe, which stands in conflict with Mach’s principle; the fourth argument is an experiment which presents the lack of Mach’s postulated rotational equivalence; the fifth refers to the possibility of the general theory of relativity being interpreted as a zero-field (ground state) with matter-induced gravitational distortions superadded onto the zero-field; the sixth point describes Sklar’s proposed defence of relationism based on treating „absolutely accelerated” as a one place predicate – an intrinsic quality of material objects. The fourth part of the paper is a critical analysis of Sklar’s arguments, with reference to contemporary scientific publications. The fifth part is a summary of the work, showing the contemporary shape of the substantivalist vs relationist debate, as well as a critical assessment of considerations confined to scientific theories’ characteristics. The work also contains an appendix reproducing Einstein’s arguments regarding treating Mach’s principle as a possible selection criterion for cosmological models.