Archaeoastronomy in the Ancestral Puebloan culture.

Prowadzenie obserwacji astronomicznych jest ważnym aspektem życia współczesnych Indian Pueblo z Południowego Zachodu w Ameryce Północnej. Obecnie wykorzystuje się je zarówno w formie kalendarza, pozwalającego wyznaczyć pory zasiewu, zbiorów czy ważnych ceremonialnie dat, jak i w świecie mitów, w której personifikacje znajdują liczne ciała niebieskie takie jak słońce, księżyc czy Wenus. Dzięki badaniom archeologicznym znajdujemy dowody na to, że również w prehistorycznej kulturze Pueblo, stanowiły one istotny element funkcjonowania społeczeństwa. Już od 700 roku n.e. mamy dowody na powiązania konstrukcji kultury Pueblo z kardynalną północną. W późniejszym okresie, po zasiedleniu Chaco Canyon w X wieku n.e., następuje gwałtowny rozwój obserwacji astronomicznych. Z tego obszaru znamy wiele dowodów na ich prowadzenie, takich jak petroglif Fajada Butte, przy tworzeniu którego, wykorzystano znajomość daty przesilenia letniego do wykreowania zjawiska „słonecznego sztyletu”. Prócz tego ludność Chaco Canyon założyła stanowisko Chimney Rock Pueblo, na którym zachodzi fascynujący fenomen wschodzącego księżyca pomiędzy dwoma naturalnymi kominami skalnymi w trakcie jego maksymalnej deklinacji. Również w późniejszym okresie, wraz z narastaniem konfliktów na obszarze Południowego Zachodu, nie zaniechano obserwacji słonecznych. Ich ślady znajdujemy na stanowiskach z Hovenweep National Monument w postaci specjalnych pomieszczeniach, do środka których przez niewielkie otwory wpada światło słoneczne w dniach przesileń oraz równonocy – dniach kojarzonych z istotnymi datami ceremonialnymi lub rolniczymi w kulturze Pueblo.

Running astronomical observations is one of the most important parts of the life of the modern Pueblo from the Southwest in North America. Nowadays they are used in the form of a calendar, that allows the designation of planting season, crop season or important ceremonial dates, as well as they are part of the mythical world, where many celestial bodies such as Sun, Moon or the planet Venus find their personifications. Through the archaeological studies we find evidences that also in the prehistoric Pueblo culture these observations were an essential part of the society. From the 700 CE onwards we have evidences for the connections between the Pueblo culture’s buildings and the true north. In the later period, after the settlement in Chaco Canyon was established in 900 CE, the astronomical observations had been rapidly developed. The evidences for such development can be found within the region. The Fajada Butte’s petroglyph serves as an example with it’s effect of so-called “sun dagger” piercing through the middle of a petroglyph at the exact date of the summer solstice. In addition the residents of Chaco Canyon established Chimney Rock Pueblo, where the fascinating phenomenon of the lunar standstill rising between two natural rock chimneys takes place. Further in the later period, on pair with rising tenses in the Southwest, the astronomical observations were not abandoned. We find their traces on the Hovenweep National Monument’s archeological sites in the form of the special rooms, where the ray of light streams through the portholes during the days of the solstices and equinoxes, the days associated with the ceremonial and agricultural activities in the Pueblo culture.