O puzzlach matematycznych, czyli rozwiązanie problemu Tarskiego

master
dc.abstract.enIn this paper we show a solution of Tarski's circle-squaring problem. In 1925 Alfred Tarski asked if it is possible to split a disc (in the plane) into finitely many pieces and reassemble the pieces to get a square. We actually prove more: the reassembly can be done using only translations. In first chapter we present some alike issues, the Bolyai-Gerwien theorem and Banach-Tarski paradox. Next we show some theorems about uniformly spread discrete sets. We have to estimate discrepancy of some sets to prove translation-equidecomposability of any two polygons of equal area. Then we can do it more generally in case of Jordan domains (with some restrictions). This paper is based on Miklos Laczkovich's ”Equidecomposability and discrepancy; a solution of Tarski’s circle-squaring problem“ published in 1990.pl
dc.abstract.plPraca ma na celu przedstawienie rozwiązania problemu Tarskiego. Powstała na podstawie artykułu węgierskiego matematyka Miklosa Laczkovicha ”Equidecomposability and discrepancy; a solution of Tarski’s circle-squaring problem“ z 1990 roku. Praca została podzielona na cztery rozdziały. W pierwszym rozdziale przybliżamy tematykę równorozkładalności wielokątów (twierdzenie Bolyai–Gerwiena) i paradoksu Banacha–Tarskiego, zapoznając czytelnika z podstawowymi pojęciami i twierdzeniami. Wspominamy pokrótce o częściowych wynikach związanych z odpowiedzią na problem Tarskiego. Na końcu pierwszego rozdziału wprowadzamy najważniejsze definicje i oznaczenia używane w pracy.Drugi rozdział zaczynamy od wprowadzenia definicji zbioru jednostajnie rozłożonego na płaszczyźnie. Zajmujemy się własnościami kwadratów i sum kwadratów. Pokazujemy dwa istotne twierdzenia: charakteryzację zbioru jednostajnie rozłożonego oraz kryterium, które pozwala sprawdzać warunek na jednostajne rozłożenie zbioru względem kwadratów (zamiast względem każdej dziedziny Jordana o obwodzie większym od pewnej stałej).W rozdziale trzecim udowadniamy kryterium na rónorozkładalność dwóch zbiorów względem translacji, dzięki czemu nie będziemy konstruować podziału figur, a jedynie sprawdzać założenia twierdzenia. Wykorzystujemy je następnie, aby pokazać równorozkładalność względem translacji dwóch ograniczonych zbiorów na płaszczyźnie (o ile ich przekroje są równej dodatniej miary oraz każdy przekrój składa się z co najwyżej n składowych). W pewnym sensie jest to uogólnienie zasady Cavalieriego. Na koniec dowodzimy równorozkładalności względem translacji wielokątów o tym samym polu powierzchni (mocniejsza wersja twierdzenia Bolyai–Gerwiena).Celem czwartego rozdziału (oraz pracy) jest udowodnienie równorozkładalności względem translacji pewnych dziedzin Jordana. Najpierw zajmujemy się oszacowaniem współczynników Fouriera pewnej funkcji zespolonej, co pozwala nam oszacować dyskrepancję specjalnie dobranego zbioru względem podwykresu funkcji identycznościowej, a w konsekwencji prowadzi do twierdzeń właściwych. Na koniec podsumowujemy pracę poprzez zastosowanie odpowiedniego twierdzenia, aby otrzymać równorozkładalność koła i kwadratu oraz przytaczamy powiązany z tym wynik T. Wilsona z 2005 roku.pl
dc.affiliationWydział Matematyki i Informatykipl
dc.contributor.advisorZwonek, Włodzimierz - 132944 pl
dc.contributor.authorSoprych, Magdalenapl
dc.contributor.departmentbycodeUJK/WMI2pl
dc.contributor.reviewerKosiński, Łukasz - 136119 pl
dc.contributor.reviewerZwonek, Włodzimierz - 132944 pl
dc.date.accessioned2020-07-24T22:07:08Z
dc.date.available2020-07-24T22:07:08Z
dc.date.submitted2013-10-29pl
dc.fieldofstudymatematyka teoretycznapl
dc.identifier.apddiploma-83762-96285pl
dc.identifier.projectAPD / Opl
dc.identifier.urihttps://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/193186
dc.languagepolpl
dc.subject.enTarski's circle-squaring problem, discrepancy, equidecomposability, Banach-Tarski paradox, uniformly spread discrete sets, Jordan curve, Jordan domain, lattice polygon,pl
dc.subject.plproblem Tarskiego, równorozkładalność, zbiory jednostajnie rozłożone,paradoks Banacha-Tarskiego, dyskrepancja, krzywa Jordana, dziedzina Jordana, wielokąty kratowepl
dc.titleO puzzlach matematycznych, czyli rozwiązanie problemu Tarskiegopl
dc.title.alternativeSolving a puzzle - a solution of Tarski's circle-squaring problempl
dc.typemasterpl
dspace.entity.typePublication
dc.abstract.enpl
In this paper we show a solution of Tarski's circle-squaring problem. In 1925 Alfred Tarski asked if it is possible to split a disc (in the plane) into finitely many pieces and reassemble the pieces to get a square. We actually prove more: the reassembly can be done using only translations. In first chapter we present some alike issues, the Bolyai-Gerwien theorem and Banach-Tarski paradox. Next we show some theorems about uniformly spread discrete sets. We have to estimate discrepancy of some sets to prove translation-equidecomposability of any two polygons of equal area. Then we can do it more generally in case of Jordan domains (with some restrictions). This paper is based on Miklos Laczkovich's ”Equidecomposability and discrepancy; a solution of Tarski’s circle-squaring problem“ published in 1990.
dc.abstract.plpl
Praca ma na celu przedstawienie rozwiązania problemu Tarskiego. Powstała na podstawie artykułu węgierskiego matematyka Miklosa Laczkovicha ”Equidecomposability and discrepancy; a solution of Tarski’s circle-squaring problem“ z 1990 roku. Praca została podzielona na cztery rozdziały. W pierwszym rozdziale przybliżamy tematykę równorozkładalności wielokątów (twierdzenie Bolyai–Gerwiena) i paradoksu Banacha–Tarskiego, zapoznając czytelnika z podstawowymi pojęciami i twierdzeniami. Wspominamy pokrótce o częściowych wynikach związanych z odpowiedzią na problem Tarskiego. Na końcu pierwszego rozdziału wprowadzamy najważniejsze definicje i oznaczenia używane w pracy.Drugi rozdział zaczynamy od wprowadzenia definicji zbioru jednostajnie rozłożonego na płaszczyźnie. Zajmujemy się własnościami kwadratów i sum kwadratów. Pokazujemy dwa istotne twierdzenia: charakteryzację zbioru jednostajnie rozłożonego oraz kryterium, które pozwala sprawdzać warunek na jednostajne rozłożenie zbioru względem kwadratów (zamiast względem każdej dziedziny Jordana o obwodzie większym od pewnej stałej).W rozdziale trzecim udowadniamy kryterium na rónorozkładalność dwóch zbiorów względem translacji, dzięki czemu nie będziemy konstruować podziału figur, a jedynie sprawdzać założenia twierdzenia. Wykorzystujemy je następnie, aby pokazać równorozkładalność względem translacji dwóch ograniczonych zbiorów na płaszczyźnie (o ile ich przekroje są równej dodatniej miary oraz każdy przekrój składa się z co najwyżej n składowych). W pewnym sensie jest to uogólnienie zasady Cavalieriego. Na koniec dowodzimy równorozkładalności względem translacji wielokątów o tym samym polu powierzchni (mocniejsza wersja twierdzenia Bolyai–Gerwiena).Celem czwartego rozdziału (oraz pracy) jest udowodnienie równorozkładalności względem translacji pewnych dziedzin Jordana. Najpierw zajmujemy się oszacowaniem współczynników Fouriera pewnej funkcji zespolonej, co pozwala nam oszacować dyskrepancję specjalnie dobranego zbioru względem podwykresu funkcji identycznościowej, a w konsekwencji prowadzi do twierdzeń właściwych. Na koniec podsumowujemy pracę poprzez zastosowanie odpowiedniego twierdzenia, aby otrzymać równorozkładalność koła i kwadratu oraz przytaczamy powiązany z tym wynik T. Wilsona z 2005 roku.
dc.affiliationpl
Wydział Matematyki i Informatyki
dc.contributor.advisorpl
Zwonek, Włodzimierz - 132944
dc.contributor.authorpl
Soprych, Magdalena
dc.contributor.departmentbycodepl
UJK/WMI2
dc.contributor.reviewerpl
Kosiński, Łukasz - 136119
dc.contributor.reviewerpl
Zwonek, Włodzimierz - 132944
dc.date.accessioned
2020-07-24T22:07:08Z
dc.date.available
2020-07-24T22:07:08Z
dc.date.submittedpl
2013-10-29
dc.fieldofstudypl
matematyka teoretyczna
dc.identifier.apdpl
diploma-83762-96285
dc.identifier.projectpl
APD / O
dc.identifier.uri
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/193186
dc.languagepl
pol
dc.subject.enpl
Tarski's circle-squaring problem, discrepancy, equidecomposability, Banach-Tarski paradox, uniformly spread discrete sets, Jordan curve, Jordan domain, lattice polygon,
dc.subject.plpl
problem Tarskiego, równorozkładalność, zbiory jednostajnie rozłożone,paradoks Banacha-Tarskiego, dyskrepancja, krzywa Jordana, dziedzina Jordana, wielokąty kratowe
dc.titlepl
O puzzlach matematycznych, czyli rozwiązanie problemu Tarskiego
dc.title.alternativepl
Solving a puzzle - a solution of Tarski's circle-squaring problem
dc.typepl
master
dspace.entity.type
Publication
Affiliations

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
24
Views per month
Views per city
Katowice
3
Krakow
3
Warsaw
2
Wroclaw
2
Chichester
1
Chorzów
1
Czerwionka-Leszczyny
1
Dublin
1
Gdansk
1
Gdynia
1

No access

No Thumbnail Available