Ukryta feministka? Spojrzenie ekofeministyczne w powieściach Maríi Luisy Bombal

A Hidden Feminist? An Ecofeminist Perspective in the Novels of María Luisa Bombal

Głównym celem pracy dyplomowej jest analiza sposobu przedstawienia przez chilijską pisarkę Maríę Luisę Bombal relacji między kobietą a przyrodą w jej dwóch powieściach „La última niebla” (1935) i „La amortajada” (1938). Punktem wyjścia do zbadania tego zagadnienia są idee ekofeminizmu, zwłaszcza w jego duchowym wariancie. Celem niniejszej pracy jest zatem sprawdzenie czy autorka prezentuje w swojej twórczości idee feministyczne. W pierwszym rozdziale przedstawiono panoramę Chile w pierwszej połowie XX wieku, tzn. w epoce, w której żyła i tworzyła María Luisa Bombal. Najpierw wyjaśniono sytuację kobiet i ich powolną drogę do uzyskania praw obywatelskich i politycznych, a następnie opisano „Pokolenie 1938” w Chile i jego wkład w dorobek literacki kraju, uwzględniając dzieła Maríi Luisy Bombal. Drugi rozdział skupia się na przedstawieniu biograficznego portretu chilijskiej pisarki, a także na tym, jak krytycy literaccy analizują jej teksty. Po pierwsze: postrzegając ją jako pisarkę, której techniki narracyjne zainaugurowały awangardę w literaturze chilijskiej. Po drugie: z perspektywy feministycznej jako autorkę, która zwracała uwagę na sytuację kobiet w patriarchalnym społeczeństwie ówczesnych czasów. W trzecim rozdziale, po krótkim omówieniu teorii ekofeministycznych, zbadano relację między kobietą a przyrodą w powieściach Maríi Luisy Bombal. Przeprowadzona analiza uwzględnia trzy wymiary przyrody: jako przedłużenie kobiecości, jako uzdrawiające schronienie oraz jako przestrzeń do odkrywania ciała i tożsamości. W zakończeniu przedstawiono wnioski, do jakich doprowadziła analiza tekstów chilijskiej pisarki.

The main purpose of this diploma thesis is to analyse the way in which the Chilean writer María Luisa Bombal presents the relationship between a woman and nature in her two novels "La última niebla" (1935) and "La amortajada" (1938). The starting point to investigate this link are the ideas put forward by ecofeminism, especially in its spiritual variant. Therefore, the aim of this study is to examine whether the author presents feminist ideas in her works. The first chapter presents the panorama of Chile in the first half of the twentieth century, i.e., the period in which María Luisa Bombal lived and wrote. Firstly, the situation of women and their slow path towards obtaining civil and political rights are explained. Secondly, the description of the "Generation of 1938" in Chile is given, as well as its literary contributions, including María Luisa Bombal's publications. The second chapter focuses on revealing the biographical portrait of the Chilean writer along with the way literary critics tend to analyse her texts: perceiving her as a writer whose narrative techniques inaugurated the avant-garde in Chilean literature or, from a feminist perspective, as an author who denounced the situation of women in the patriarchal society of the time. In the third chapter, after a brief approach to ecofeminist theories, the relationship between the woman and the environment in María Luisa Bombal's novels is investigated. The analysis is carried out in three dimensions: nature as an extension of the femininity, as a healing refuge and as a space for bodily and identity self-discovery. Finally, the conclusions drawn during this study are presented.

El objetivo principal de esta memoria de diplomatura es analizar la manera de presentar la relación entre la mujer y la naturaleza por la escritora chilena, María Luisa Bombal en sus dos novelas "La última niebla" (1935) y "La amortajada" (1938). Con el fin de investigar dicho vínculo se parte de las ideas expuestas por el ecofeminismo, especialmente en su variante espiritual. Por lo tanto, con este estudio se pretende comprobar si la autora presenta en sus obras ideas feministas. En el primer capítulo se presenta el panorama de Chile en la primera mitad del siglo XX, es decir, en la época en la que vivía y escribía María Luisa Bombal. En primer lugar, se explica la situación de la mujer y su lento camino hacia la obtención de los derechos civiles y políticos. En segundo lugar, se ofrece la descripción de la "Generación de 1938" en Chile y sus aportaciones literarias, dentro de ellas también las obras bombalianas. El segundo capítulo se centra en ofrecer un retrato biográfico de la escritora chilena, así como plantear cómo la crítica literaria suele analizar sus textos: percibiéndola como una escritora que con sus técnicas narrativas inaugura la vanguardia en las letras chilenas o, desde una perspectiva feminista, como una autora que denuncia la situación de las mujeres en una sociedad patriarcal de la época. En el tercer capítulo, tras un breve acercamiento a las teorías ecofeministas, se investiga la relación entre la mujer bombaliana y el medioambiente en las novelas de María Luisa Bombal. El análisis se lleva a cabo en tres dimensiones: la naturaleza como prolongación de lo femenino, como un refugio sanador y como un espacio de autodescubrimiento corporal e identitario. Finalmente, se exponen las conclusiones que se han extraído durante este estudio.