Dystopias in Polish literature – alternative biographies of countries/cities and their inhabitants ("But With Our Dead Ones" by Jacek Dehnel, "Grey Smoke" by Ziemowit Szczerek, "Bella, ciao" by Piotr Siemion)

W pracy zostaje udowodnione, że powieści „Ale z naszymi umarłymi” Jacka Dehnela, „Siwy dym” Ziemowita Szczerka i „Bella, ciao” Piotra Siemiona są przykładami dystopii, które za pośrednictwem m.in fabuły tworzą biografie przedstawionych w nich państw i miast, a także mieszkańców. Dokładanie zanalizowane zostają: kwestia geopoetyki oraz sposoby oddziaływania bohaterów miast na przestrzenie, w których żyją. Ponadto, poprzez szczegółowe omówienie trzech różnych wizji apokaliptycznych, zostają zaprezentowane alternatywne historie końca świata, z którymi może zmierzyć się człowiek, zanim jego gatunek wyginie. Jednocześnie, w pracy została rozpatrzona kwestia zmierzchu paradygmatu romantycznego ogłoszonego przez Marię Janion, z którym wyraźnie polemizują autorzy wymienionych dystopii. Dopełnieniem analizy jest zestawienie powieści z wieloma kontekstami literackimi, które pokazują, że utwory Dehnela, Szczerka i Siemiona nie są wyłącznie wykreowanymi dystopiami, ale utworami mocno osadzonymi w polskiej kulturze i tożsamości.

The paper proves that the novels "But With Our Dead Ones" by Jacek Dehnel, "Grey Smoke" by Ziemowit Szczerek and "Bella, ciao" by Piotr Siemion are examples of dystopias, which through their plot create biographies of the countries and cities depicted in them, as well as the inhabitants. The issue of geopoetics and the ways in which the characters of the cities interact with the spaces in which they live are analyzed in detail. In addition, through a detailed discussion of three different apocalyptic visions, alternative stories of the end of the world that humans maybe will face before their species becomes extinct are presented. At the same time, the paper analyzes the twilight of the romantic paradigm proclaimed by Maria Janion, which the authors of the aforementioned dystopias explicitly polemicize against. The analysis is completed by juxtaposing the novels with a number of literary contexts, which show that the works of Dehnel, Szczerk and Siemion are not merely created dystopias, but works firmly rooted in Polish culture and identity.