Kształtowanie demokracji w kryzysie: Analiza porównawcza reakcji Komisji Europejskiej na kryzys praworządności i wojnę rosyjsko-ukraińską. Uncovering Meaning-Making Strategies: Jakościowa analiza treści przemówień komisarzy UE

Ponieważ demokracja na całym świecie upada, Unia Europejska stoi w obliczu dwóch konkretnych kryzysów, jednego wewnętrznego i jednego egzogenicznego, które zagrażają jej demokratycznemu charakterowi zapisanemu w traktatach: kryzys praworządności i wojna rosyjsko-ukraińska. Celem niniejszych badań jest odkrycie, w jaki sposób obecna Komisja Europejska określa takie kryzysy w świetle swojej roli strażnika traktatów. Czyni to, przeprowadzając jakościową analizę treści zbioru przemówień trzech komisarzy UE (Ursuli von der Leyen, Věry Jourovej i Josepa Borrella). Przemówienia zostały pobrane z Kącika Prasowego KE poprzez słowa kluczowe praworządność i Ukraina, w ramach czasowych obejmujących okres od grudnia 2019 r. do maja 2023 r. Przemówienia zostały przeanalizowane pod kątem nadawania znaczenia, czerpiąc z ostatniego kryzysu teorie zarządzania. Oznaczało to odkrycie trzech wymiarów w mechanizmach kształtowania każdego kryzysu: dotkliwości, przyczyny i odpowiedzialności. Ponadto analiza została wsparta zidentyfikowaniem powtarzających się w wystąpieniach wątków, które zostały skategoryzowane jako elementy dodatkowe. Wyniki zostały omówione w świetle rozróżnienia między kryzysem sytuacyjnym a kryzysem instytucjonalnym – zaczerpniętego również z literatury dotyczącej zarządzania kryzysowego. Na koniec przedstawiono porównanie ram obu kryzysów. Okazało się, że zarysowane w literaturze mechanizmy ramowania, podzielone na kryzysy instytucjonalne i sytuacyjne, zostały potwierdzone. Nadanie znaczenia kryzysowi praworządności wydaje się być trudniejsze do wyartykułowania niż kryzys wojny rosyjsko-ukraińskiej ze względu na niemożność znalezienia w przemówieniach jasnego opisu zagrożenia i winowajcy, które wręcz przeciwnie, została wyraźnie przewidziana w przypadku kryzysu egzogenicznego. W obu przypadkach komisarze wyrażają swoją odpowiedzialność za przeciwstawienie się kryzysowi za pomocą różnych środków.

As democracy worldwide is decaying, the European Union is facing two specific crises, one endogenous and one exogenous, which are putting at risk its democratic character enshrined in the treaties: the Rule of Law crisis and the Russia-Ukraine war. The aim of the present research is to uncover how the incumbent European Commission frames such crises, in light of its role as guardian of the treaties. It does so by conducting a qualitative content analysis on a corpus of speeches given by three EU Commissioners (Ursula von der Leyen, Věra Jourová, and Josep Borrell). The speeches have been sampled on the EC Press Corner through the keywords rule of law and Ukraine, in a timeframe that covers the period from December 2019 to May 2023. The speeches have been analyzed through the notion of meaning-making drawing from the latest crisis management theories. This meant uncovering three dimensions in the framing mechanisms of each crisis: severity, causation, and responsibility. Furthermore, the analysis has been supported by identifying recurrent themes in the speeches, which have been categorized as additional elements. The findings have been discussed in light of the distinctions between situational crisis and institutional crisis – drawn from crisis management literature as well. Finally, a comparison of the framing of the two crises is provided. It emerged that the framing mechanisms outlined by the literature, differentiated into institutional and situational crises, have been confirmed. The meaning-making of the Rule of Law crisis appears to have been harder to articulate than the one of the Russia-Ukraine war due to the inability of finding in the speeches a clear account of the threat and the culprit which, on the contrary, has been clearly provided in the exogenous crisis case. In both cases, the Commissioners express their responsibility of standing up to the crisis with different measures.