Images of parenthood - a comparative study of the early writings of Irena Krzywicka and the late writings of Anna Świrszczyńska

Niniejsza praca licencjacka skupia się na przedstawieniu obrazów rodzicielstwa, jakie w wybranych przez Autorkę dziełach wykreowały Irena Krzywicka (powieść „Pierwsza krew”) i Anna Świrszczyńska (tomik „Jestem baba” i cykl poetycki „Wiersze o ojcu i matce”). Celem pracy jest analiza, w jaki sposób konkretne obrazowania matek i ojców są powiązane ze zmianami społecznymi czasów, w których badane autorki tworzyły. Co więcej, portrety te łączą się z uprawianym przez nie aktywizmem, a w niektórych wypadkach odzwierciedlają również ich biografie. W pierwszym rozdziale został zarysowany kontekst społeczno-kulturowy dwudziestolecia międzywojennego oraz okresu powojennego, przedstawiono także najważniejsze dla tematu pracy fakty z życia badanych literatek. Kolejne rozdziały zostały skonstruowane w sposób komparatystyczny. Drugi skupia się na literackich postaciach matek i dowodzi, że sposoby tworzenia pisarek miały wyeksponować szeroko występującą ówcześnie krzywdę kobiet i uwrażliwić na nią czytelników. Trzeci przywołuje wykreowane przez autorki portrety ojców i opisuje ich rozprawę z zauważanymi przez nie błędami patriarchalnego modelu społeczeństwa. Przy tworzeniu pracy skorzystano z badań literaturoznawczych, ale także socjologicznych i psychologicznych. Analiza materiału literackiego wykazała, że role w rodzinach się przenikają, a dominuje nad nimi wpływ rodzicielskiej władzy. Udręczone, ale i heroiczne matki, oraz ojcowie – niezdolni do uczuć oprawcy, to obrazy kreowane najczęściej.

This bachelor's thesis focuses on presenting the images of parenthood created by Irena Krzywicka (the novel “First Blood”) and Anna Świrszczyńska (the volume “I am a Woman” and the poetic collection “Poems about Father and Mother”) in the works selected by the author. The purpose of the study is to analyze how particular depictions of mothers and fathers are linked to the social changes of the times in which the authors created. Moreover, these portrayals relate to the activism they practiced, and in some cases, they also reflect their biographies. The first chapter outlines the socio-cultural context of the interwar and postwar periods and presents the most important, as far as the subject of this thesis is concerned, facts from the lives of the aforementioned writers. The consecutive chapters were constructed in a comparative manner. The second one focuses on the literary characters of mothers and argues that the writers’ styles were aimed at exposing the widespread injustice directed towards women at the time and to sensitize readers to it. The third chapter is concerned with the portrayal of fathers created by the authors and their take on the discourse about the flaws of the patriarchal model of society. The thesis was aided by literary studies, as well as sociological and psychological research. The analysis of the literary works showed that family roles are intertwined, and the influence of parental authority dominates over them. Anguished yet heroic mothers, and fathers, portrayed as oppressors incapable of feelings, constitute the majority of the created images.