Inside the schizophrenic's world. "Obłęd" by Jerzy Krzysztoń as a discourse about himself and contemporary reality.

Niniejsza praca licencjacka dotyczy analizy powieści „Obłęd” Jerzego Krzysztonia, pod kątem literackiego przedstawienia choroby psychicznej – schizofrenii – oraz samego chorego. W celu przeprowadzenia jak najdokładniejszej analizy wykorzystane zostały materiały z zakresu psychologii i psychiatrii, obejmujące publikacje Antoniego Kępińskiego i Roberta Meyera. Na ich podstawie powstała charakterystyka schizofrenii – objawy, przebieg choroby, sposób leczenia. Pomocne były także teksty krytycznoliterackie prezentujące różne drogi interpretacji utworu Krzysztonia. We wstępie przedstawiono różne stanowiska dotyczące istnienia związków między chorobą psychiczną a twórczością, a także krótką historię motywów szaleństwa i szaleńca w literaturze. Na rozdział pierwszy składa się obszerny stan badań „Obłędu” (interpretacje Heleny Zaworskiej, Sylwestra Marynowicza, Marii Janion, Barbary Kazimierczyk, Leszka Szarugi, Aleksandry Chomiuk), dowodzący wagi tej powieści w polskiej literaturze. Rozdział drugi, teoretyczny, wprowadza niezbędną wiedzę i terminologię z zakresu psychologii i psychiatrii, odnoszące się do schizofrenii. Rozdział trzeci to analiza główna, skupiona bezpośrednio na powieści „Obłęd”. Przedstawiony zostaje główny bohater – Krzysztof J. – oraz jego choroba, która wpływa na zachowanie, sposób myślenia i postrzegania świata, a także na kontakty z otoczeniem. Kolejny rozdział zawiera konteksty porównawcze z zakresu literatury polskiej i zagranicznej („Byłam schizofreniczką” Barbary Rosiek, „Kuracja” Jacka Głębskiego, „Piękny umysł” Sylvii Nasar, „Życie to nie bajka” Joanne Greenberg, „Lot nad kukułczym gniazdem” Kena Keseya). Przywołanie tych utworów w pracy ma na celu przeprowadzenie porównania i wskazania podobieństw oraz różnic między nimi a powieścią Krzysztonia. W zakończeniu zamieszczono krótkie podsumowanie przeprowadzonej analizy i porównań kontekstowych, a także przedstawiono wnioski odnoszące się do sposobów kreowania chorego i choroby psychicznej w literaturze.

This bachelor’s thesis concerns the analysis of a novel "Obłęd" by Jerzy Krzysztoń, for the literary presentation of mental illness - schizophrenia - and the sick person. In order to perform the most precise analysis there has been used materials in psychology and psychiatry, including the publication of Antoni Kępiński and Robert Meyer. On the basis of established characteristics of schizophrenia - symptoms, course of disease, treatment. Helpful were also materials from literary criticism, presenting different ways of interpretation of the Krzysztoń book. In the introduction there were presented different positions of the existence of links between mental illness and creativity, as well as a brief history of the themes of madness and the madman in the literature. The first chapter consists of a comprehensive state of the "insanity" (interpretations of Helena Zaworska, Sylwester Marynowicz, Maria Janion, Barbara Kazimierczyk, Leszek Szaruga, Aleksandra Chomiuk), proving the importance of this novel in Polish literature. The second chapter, theoretical, introduces the necessary knowledge and terminology of psychology and psychiatry, related to schizophrenia. The third chapter is an analysis of the main, focused directly on the novel "Obłęd". There is presented the main character - Christopher J. - and the disease that affects behavior, thinking and perceiving the world, as well as contacts with the environment. The next chapter provides a comparative contexts of Polish and foreign literature ("Byłam schizofreniczką" Barbara Rosiek, "Kuracja" Jacka Głębskiego, "A Beautiful Mind" by Sylvia Nasar, "Life is not a fairy tale" Joanne Greenberg, "Flew Over the Cuckoo's Nest" by Ken Kesey). Recalling the work of these works is to make a comparison and to indicate similarities and differences between them and the novel wrote by Krzysztoń. In the brief summary of the analysis and comparisons of context, and presents conclusions on ways of creating a patient and a mental illness in literature.