Analysis of selected lichens acids in species from genus Cladonia.

Porosty to symbiotyczne układy składające się z grzyba i algi lub cyjanobakterii. Występują we wszystkich miejscach na Ziemi, bez względu na temperaturę powietrza, skład podłoża oraz ilość opadów. Jednakże są niezwykle czułe na zanieczyszczenia powstałe w wyniku rozwoju cywilizacji. Z tej przyczyny często są używane jako bioindykatory. Nie jest to jedyne zastosowanie porostów. Ludzkość od dawna czerpała z nich korzyści używając jako źródło pożywienia oraz kosmetyków. Dzięki syntezie niespotykanych nigdzie indziej wtórnych metabolitów są rezerwuarem aktywnych biologicznie związków. Z tego powodu cieszą się zainteresowaniem badaczy. Potwierdzono już ich aktywność przeciwbakteryjną, przeciwgrzybiczną, przeciwnowotworową oraz cytotoksyczną. W związku z tym istotne jest określenie optymalnych warunków izolacji wtórnych metabolitów porostowych. W niniejszej pracy przeprowadzono optymalizację metod izolacji atranoryny oraz kwasu usninowego za pomocą ekstrakcji ultradźwiękowej. Porównano również skuteczność tej metody względem klasycznej, przy użyciu łaźni wodnej i chłodnicy zwrotnej. Stwierdzono, iż najlepsze wyniki daje dwukrotna ekstrakcja surowca po 20 min na łaźni ultradźwiękowej. Zastosowanie nowej metody w przypadku kwasu usninowego pozwoliło na skrócenie czasu ekstrakcji. Jednakże dla atranoryny nie zaobserwowano znaczących różnic zawartości związku w ekstrakcie. W kolejnym etapie badań wyciągi o największej i najmniejszej zawartości badanych wtórnych metabolitów oraz same substancje przeanalizowano pod kątem aktywności cytotoksycznej przeciw dwóm liniom komórek czerniaka (A375 i WM395). Nie stwierdzono jednak takowych właściwości.

Lichens are the symbiotic systems that consist of fungi and algae or cyanobacteria. They are located all over the world, regardless of the temperature, the composition of soil or the amount of precipitation. However, they are extremely sensitive to the pollution caused by the development of our civilization. For that reason they are often used as the bioindicators. That is not the only use of lichens. Our mankind has been deriving benefits from them for a long time, using them as a source of food and cosmetics. Due to their ability to synthesize some rare, unprecedented anywhere else, secondary metabolites, they are a rich source of biologically active compounds and therefore, they enjoy such a great interest among the scientists. Their antibacterial, antifungal, anticancer and cytotoxic activities have been already confirmed. Owing to this fact, it is essential to determine the optimal isolating conditions of these secondary metabolites that lichens produce. In this work, the optimization of the methods, concerning the isolation of the atranorin and the usnic acid, was conducted with the use of the ultrasonic extraction. The comparison of the efficiency of this method with the efficiency of the classical one, performed with the use of the water bath and the reflux condenser, was made. It has been discovered that the best results are obtained by the double twenty-minute extraction of the material with the ultrasonic bath. The application of this new method resulted, in the case of the usnic acid, in reduction of the extraction time. However, when it comes to the atranorin, there has been no significant differences in the amount of the substance found in extract. In the next stage of this research, extracts with the lowest and the highest contents of the tested compounds and also the substances themselves were analyzed in terms of the cytotoxic activity against two melanoma cell lines (A375 and WM395). There has been no signs of such properties, though.